Kênh Đen vẫn “tắt thở”!

Cuối năm 2005, trạm xử lý nước thải Bình Hưng Hòa đã được đưa vào vận hành để xử lý nước trên kênh Đen (còn gọi là kênh Nước Đen nằm trên địa bàn quận Bình Tân-TPHCM). Dù đưa vào hoạt động hơn 5 năm qua, dòng nước kênh này không được cải thiện mà dường như càng tồi tệ hơn.

Nước kênh Đen không thể chảy vì... đầy nghẹt các loại rác thải

“Tra tấn” bằng mùi hôi khủng khiếp

Ấn tượng đầu tiên của chúng tôi là kênh Đen bị “bức tử” bởi không biết cơ man nào là các loại rác thải, rác sinh hoạt, lục bình, bùn đất, đá... dù có nhiều bảng cấm đổ rác được cắm dọc bờ kênh.

Chúng tôi chợt hiểu lời phản ánh của bạn đọc: Nước kênh Đen đã “hết đen” không phải vì đã trong xanh mà vì nó đang khoác trên mình quá nhiều màu sắc khác nhau!

Đoạn kênh chảy qua trước trạm xử lý nước thải Bình Hưng Hòa, dòng nước đen ngòm đặc quánh, nhiều khối đất - rác, trên đó cây cỏ xanh um, trông như những cù lao nhỏ.

Dòng kênh thoát nước cho lưu vực rộng 785 ha với khoảng 120.000 dân cư sinh sống giống một bãi rác khổng lồ với mùi hôi khủng khiếp đang ngày ngày tra tấn người dân.

Ông Đỗ Tấn Long, Trưởng Phòng Thoát nước thuộc Trung tâm Điều hành chương trình chống ngập TPHCM (Trung tâm Chống ngập), khẳng định trung tâm đã nạo vét, khơi thông dòng chảy kênh Đen trong tháng 1-2010 nhưng do tính chất, đặc điểm của dòng kênh là rất mau bồi lắng, do số rác lưu cữu phân hủy thành bùn. Do vậy có khả năng sẽ phải tiếp tục nạo vét kênh này trong năm nay. Riêng đoạn kênh chảy qua trạm xử lý đã có dự án thay thế kênh bằng cống hộp.

Còn về việc xử lý rác trên kênh Đen, theo ông Trần Minh Khiêm, Phó Chủ tịch UBND quận Bình Tân, đây không phải là nhiệm vụ của quận mà là trách nhiệm của đơn vị quản lý.

Nhưng do kênh nằm trên địa bàn quận nên hằng năm quận vẫn chỉ đạo UBND phường Bình Hưng Hòa A phối hợp với Công ty Môi trường đô thị tổ chức vớt rác.

Cơ quan nào cũng khẳng định mình đã làm tròn trách nhiệm nhưng không hiểu vì sao kênh Đen vẫn cứ ô nhiễm đến như vậy ?

Vô hiệu hóa trạm xử lý nước thải !

Về trạm xử lý nước thải cho dòng kênh, ông Trần Quân, Phó Phòng Quản lý nước thải Trung tâm Chống ngập (đơn vị vận hành trạm xử lý), cho rằng trạm xử lý hoạt động rất ổn định, nước kênh Đen sau khi xử lý đạt loại B theo tiêu chuẩn cho phép.

Tuy nhiên nước vẫn đen là do hai nguyên nhân: Chưa có hệ thống thu gom nước thải sinh hoạt từ các hộ dân về trạm xử lý, nên nước thải từ hộ dân vẫn thải trực tiếp ra kênh, hòa chung với nước đã qua xử lý.

Để khắc phục, phải chờ hạng mục nâng cấp hệ thống cống lưu vực Tân Hóa- Lò Gốm nằm trong dự án cải tạo kênh Tân Hóa - Lò Gốm, hoàn thành. Thứ hai là do các cơ sở sản xuất đổ trực tiếp nước thải chưa qua xử lý ra kênh.

“Trong tháng 1-2010, trung tâm đã phối hợp với Công ty Thoát nước đô thị khảo sát và phát hiện rất nhiều cơ sở sản xuất quanh lưu vực kênh không xử lý nước thải đã xả thẳng ra kênh, như cơ sở dệt vải Thành Thái, các công ty nhuộm- wash Phương Tư, Hà Trung, Văn Minh... Trung tâm đã có văn bản gửi Sở Tài nguyên-Môi trường, UBND quận Bình Tân đề nghị quản lý việc xử lý nước thải của các cơ sở này nhưng vẫn chưa thấy phản hồi. Công nghệ dùng cho trạm xử lý là hồ sinh học chỉ để xử lý nước sinh hoạt thuần túy, không thể xử lý nước thải công nghiệp”- ông Quân cho biết.

Quả thật, trong quá trình tìm hiểu chúng tôi chứng kiến rất nhiều cơ sở dệt nhuộm vẫn hoạt động trong khu dân cư phường Bình Hưng Hòa A, quận Bình Tân, dù đây là những ngành nghề cấm hoạt động trong khu dân cư.

“Không chỉ có mùi hôi của kênh mà ngày nào nước nhuộm cũng thải ra cống, khói bốc lên ngùn ngụt, mùi tanh lợm khiến buồn nôn. Người dân sống ở đây khổ lắm!”- bà Nguyễn Thị Tường, ngụ khu phố 6, phản ánh.

Tuy nhiên theo ông Khiêm, các cơ sở gây ô nhiễm, trong đó có dệt nhuộm đã bị buộc phải di dời theo quyết định của TP nhưng lại mọc lên các cơ sở mới nên quận chưa nắm hết. Quận đang rà soát, nếu có cơ sở dệt nhuộm vẫn còn hoạt động, sẽ buộc phải di dời.

Như vậy, trong khi chờ lắp đặt hệ thống cống thu gom nước thải về trạm xử lý, chờ địa phương di dời các cơ sở gây ô nhiễm để ổn định chất lượng nước kênh Đen, trạm xử lý giống như “của để dành”, chi phí vận hành của trạm 5 năm qua chỉ là... công cốc!