Khu xử lý rác Đa Phước (Bình Chánh, TP.HCM): Mùi thối bay xa hàng km

Tính đến nay, khu xử lý rác Đa Phước tiếp nhận rác chưa đầy ba tháng nhưng hàng ngàn người dân thuộc hai ấp 1 và 2 xã Đa Phước, Bình Chánh (TP.HCM) đã phải kêu trời vì mùi hôi thối suốt ngày đêm. Không ít người nghi ngại về tuyên bố trước đây của cơ quan chức năng: Công nghệ xử lý rác hiện đại của Mỹ không gây ô nhiễm...

Mùi thối tấn công nhà dân

Bãi rác Đa Phước được xây dựng với dự kiến có thể đổ rác vào tháng 8-2007 nhưng mãi đến tháng 11-2007 mới cho đổ rác với khối lượng rất ít, ban đầu khoảng 60 tấn/ngày, một tháng sau nâng lên 3.000 tấn/ngày. Chẳng bao lâu sau khi bãi Đa Phước tiếp nhận rác thì bầu không khí ở những khu vực lân cận đã bị ảnh hưởng. Theo phản ánh, những ngày đầu dân cư ở đây bị tấn công bởi mùi hôi của các xe chở và ép rác, sau đó là mùi của chính bãi rác lan ra.

Ngày 16-2, chúng tôi đi thực tế xuống bãi rác Đa Phước. Mới đến đầu đường rẽ vào khu xử lý rác, mùi hôi thối đã nồng nặc. Dọc con đường vào bãi, hai bên đường mùi nước rỉ rác lờm lợm. Ông Trần Văn Cu, người ấp 1, kể mấy hôm nay đã đỡ rồi, chứ mấy ngày Tết không thể thở nổi vì mùi rác thối quá bay khắp vùng. Một người dân khác, anh Trần Quang Vinh, cho biết mỗi ngày hàng trăm xe rác đậu ngoài đường chờ đến lượt vào đổ, nước rỉ rác chảy khắp khiến mỗi sáng không còn ai dám ra đường tập thể dục.

Để ngăn chặn mùi hôi, những ngày qua Công ty Môi trường đô thị TP.HCM và Công ty TNHH Xử lý chất thải rắn Việt Nam (VWS), đơn vị chủ đầu tư khu liên hợp xử lý chất thải rắn Đa Phước đã rửa đường, phun xịt và lấp đất. Dù thực hiện liên tục và khẩn trương nhưng mùi hôi vẫn không ngừng lan tỏa. Không chỉ ảnh hưởng trong vòng một km, mùi hôi còn bám theo chúng tôi đến khoảng ba km mới giảm dần.

Sử dụng hệ thống tạm thời

Sau khi có nhiều kiến nghị của ấp và xã, từ ngày 28-1-2008 bãi rác chỉ còn tiếp nhận 1.800 tấn/ngày (giảm 1.200 tấn/ngày). Theo Sở Tài nguyên và Môi trường, nhằm giảm bớt mùi hôi bốc lên từ bãi rác Đa Phước, Công ty Môi trường đô thị TP.HCM sẽ chủ động lên kế hoạch cho các quận, huyện vào đổ rác ở bãi rác Đa Phước. Việc phun chế phẩm khử mùi, lấp đất và rửa đường vẫn tiếp tục được tăng cường.

Tuy nhiên, theo ông Đỗ Kim Lang, trưởng ấp 1, mùi hôi vẫn không giảm mấy, thậm chí nhà nhà đóng kín cửa vẫn nghe mùi. Ông Lang cho biết nhiều người đã nghi ngờ về công nghệ xử lý rác ở Đa Phước vì mới chỉ tiếp nhận rác được vài tháng mà hiện tượng ô nhiễm đã xảy ra, chưa kể ô nhiễm nguồn nước sau này.

Ông David Dương, chủ đầu tư dự án này, khẳng định bãi rác Đa Phước là bãi rác sử dụng công nghệ tốt nhất của Hoa Kỳ, không để lại hậu quả về môi trường nước, không khí, mùi... Nhưng theo tìm hiểu của chúng tôi, việc vận hành chôn lấp thực hiện không được tốt như chôn lấp tại khu vực tạm, được bao quanh bằng nhựa PDHE nhưng chưa có hệ thống thu gom nước rỉ rác. Việc vận hành tại bãi đổ như san ủi, đầm nén, phủ bạt cũng chưa tốt... Hệ thống nước rỉ rác khi thì được mang đến nơi khác nhờ xử lý hoặc lưu lại hồ chứa chứ chưa được xử lý theo từng đợt.

Giải thích điều này, bà Phạm Thị Thu Hòa, Trưởng phòng Hành chính tổng hợp Công ty VWS, thừa nhận: “Vài ngày đầu khi bãi rác bắt đầu hoạt động, chúng tôi có chở nước rỉ rác đi nhờ nơi khác xử lý. Nhưng nay đã chứa vào hai hồ, chờ gom đủ nước rỉ rác mới xử lý”. Cũng theo Công ty VWS, hệ thống xử lý nước rỉ rác hiện nay đang vận hành chỉ là hệ thống tạm thời, còn hệ thống chính thức (giá khoảng 11 triệu USD) thì vẫn chưa được lắp đặt.

Theo chúng tôi, chủ đầu tư chưa lắp đặt hệ thống công nghệ xử lý nước rỉ rác chính thức mà đã đưa vào hoạt động nên ô nhiễm xảy ra trầm trọng tại khu vực. Đề nghị các cơ quan chức năng sớm vào cuộc, tìm biện pháp khắc phục và xử lý dứt điểm.