Xác nhận hộ khó khăn: Mỗi nơi một kiểu!

Cùng với những quy định cụ thể về điều kiện tách thửa, Quyết định (QĐ) 19 của UBND TPHCM (quy định về diện tích đất tối thiểu sau khi tách thửa - Báo NLĐ ngày 20-8 đã phản ánh) cũng nêu rõ: “Những trường hợp hộ gia đình, cá nhân có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, UBND quận - huyện căn cứ quy hoạch, hạ tầng kỹ thuật xem xét cho tách thửa”. Song, hiện chính quyền địa phương gặp không ít lúng túng khi đưa ra tiêu chí để xác định trường hợp “đặc biệt khó khăn”.

Rất chung chung

Ông Huỳnh Văn Nị, Chủ tịch UBND xã Tân Phú Trung, huyện Củ Chi, nhận định nói “khó khăn” thì rất chung chung. Tuy nhiên, do QĐ 19 chưa có hướng dẫn cụ thể nên xã Tân Phú Trung chỉ tập trung ưu tiên nhận đơn xin tách thửa của những trường hợp nhà có người đau ốm, cần tiền trang trải cuộc sống mà diện tích thửa đất không đủ điều kiện theo QĐ 19.

“Còn diện cha mẹ tách thửa cho con ra riêng, xã không ưu tiên giải quyết”- ông Nị nói. Theo ông Hồ Minh Dương, Trưởng Phòng Tài nguyên - Môi trường (TN-MT) huyện Hóc Môn, tiêu chí khó khăn của huyện cũng tương đối uyển chuyển, ngoài hộ nghèo, huyện giải quyết thêm trường hợp bệnh tật (có giấy chứng nhận của bệnh viện), thừa kế, nợ nần trước khi tách thửa chuyển nhượng. 

Trong khi đó, UBND huyện Bình Chánh lại xác định cụ thể 4 loại đối tượng cá biệt được xếp vào danh sách các hộ khó khăn giải quyết tách thửa để công khai cho người dân, gồm: cha mẹ tách thửa cho con ra riêng (chủ hộ phải có hộ khẩu thường trú); nhà đất thuộc diện giải  tỏa xây dựng công trình; nhà thuộc hành lang bảo vệ sông rạch và trường hợp đã tách thửa trước QĐ 19 (diện tích còn lại sẽ xem xét cấp chủ quyền).

Với thửa đất chiều ngang dưới 7 m như thế này, người dân muốn bán cũng không được. Ảnh: T.HỒNG

Ông Đoàn Văn Sơn, Phó Chủ tịch UBND huyện Cần Giờ, cho biết huyện đã giao phòng TN-MT xác định các tiêu chí khó khăn cụ thể, UBND huyện sẽ công nhận và công khai. Trước mắt, UBND huyện Cần Giờ tạm thời đưa các trường hợp sau vào diện khó khăn: Các hộ có hoàn cảnh khó khăn (nghèo, cực nghèo, thời điểm xin tách thửa gặp ma chay - bệnh tật...); chia tài sản trong nội bộ gia tộc, cha mẹ cho con cái thừa kế và giải quyết tranh chấp.

Tuy nhiên, theo ông Sơn, những ngoại lệ này mới chỉ là điều kiện, ngoài ra còn phải căn cứ vào quy hoạch, hạ tầng kỹ thuật đô thị... và diện tích thửa đất tối thiểu không nhỏ hơn 25 m² đối với trường hợp đất ở mới xem xét giải quyết cho tách thửa. Hiện UBND huyện Cần  Giờ chỉ mới giải quyết cho tách thửa 2 trường hợp là hộ nghèo không đủ điều kiện. Đây cũng là tình hình chung ở các huyện ngoại thành khác.

Một cán bộ Phòng TN-MT huyện Bình Chánh nhận định chính vì TP không có quy định cụ thể về hộ thuộc diện khó khăn nên tiêu chí các địa phương đưa ra không có sự thống nhất, mỗi nơi một kiểu. Chưa kể việc xác nhận cho hộ này khó khăn, hộ kia không đủ điều kiện tách thửa của cấp xã cũng dễ phát sinh tiêu cực.

Sẽ điều chỉnh?

Sau hơn 4 tháng QĐ 19 có hiệu lực, hiện chưa có địa phương nào chính thức có văn bản  kiến nghị TP giải quyết những khó khăn, vướng mắc. Tuy nhiên, UBND các xã thừa nhận bức xúc của người dân là có thật và nếu không có hướng giải quyết, e rằng các hộ dân sẽ  tự tách thửa và xây dựng nhà ở để giải quyết nhu cầu trước mắt.

Ông Hồ Minh Dương đề xuất: Nên chăng TP quy định diện tích đất nông nghiệp được tách thửa tối thiểu 500 m² cho phù hợp thực tiễn thay vì 1.000 m² như hiện nay, bởi  ở một số khu vực ngoại thành, thực trạng đô thị hóa diễn ra ngày càng nhanh.

Còn theo ông Huỳnh Văn Nị, với những trường hợp đã tách thửa trước khi TP ban hành QĐ 19 mà diện tích thửa đất còn lại không đủ theo quy định, vẫn xem xét cấp giấy chủ quyền. Trong đó, điều kiện kèm theo của trường hợp này là đất phù hợp quy hoạch, người đứng chủ sở hữu là dân địa phương.