XÂY DỰNG ĐẢNG: Lo thiếu người trẻ kế cận

Ở nhiều cơ sở Đảng tại nông thôn của tỉnh Quảng Bình, mỗi kỳ sinh hoạt chi bộ được ví như "buổi họp mặt của hội người cao tuổi". Bên cạnh thực tế "già hóa" đảng viên là tình trạng thiếu người trẻ để "truyền lửa" và gánh vác công việc.

Đông nhưng không dễ phân việc

Chi bộ thôn Hướng Phương, xã Quảng Phương, huyện Quảng Trạch, tỉnh Quảng Bình có 23 đảng viên thì gần 20 người đã ngoài 60 tuổi, trong đó 2-3 trường hợp thường xuyên xin miễn sinh hoạt. Chi bộ dù đông nhưng không dễ phân công việc.

Ông Cao Xuân Tuấn, Bí thư Chi bộ thôn Hướng Phương, nêu thực trạng: "Chi bộ giờ chủ yếu là các đảng viên ngoài 60 tuổi. Mỗi lần họp, có người phải nhờ con đưa đi, có người xin miễn sinh hoạt vì yếu sức. Vài năm mới có thêm một đảng viên trẻ nhưng lại có 3-4 người xin nghỉ".

Theo ông Nguyễn Hoài Nam, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy xã Quảng Phương, đây là thực trạng ở nhiều chi bộ khác như Pháp Kệ, Tô Xá, Đông Dương... Toàn Đảng bộ xã có hơn 420 đảng viên thì 180 người đã ngoài 60 tuổi. Đa số đảng viên cao tuổi khó tiếp cận công nghệ mới, nhất là trong sản xuất và quản lý; việc triển khai các mô hình kinh tế hay nhiệm vụ chuyển đổi số gặp không ít trở ngại.

"Không ít thanh niên đủ tiêu chuẩn học vấn nhưng thiếu trải nghiệm thực tế hoặc chưa thực sự nắm bắt lý tưởng Đảng. Có người năng nổ, tích cực trong phong trào nhưng trong tương lai khó thể gắn bó lâu dài với quê hương" - ông Nam trăn trở.

Theo bà Nguyễn Thị Xiếc - Bí thư Chi bộ thôn 9, xã Lý Nam, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình - chi bộ hiện có 11 đảng viên. Trong đó, 4 người là cán bộ công tác ở cơ quan, 1 người đã đi xuất khẩu lao động, 6 người thường xuyên sinh hoạt nhưng trong đó 5 người đã ngoài 60 tuổi. Người đi xa thì khó theo dõi, người ở lại thì già yếu, nguồn kết nạp gần như không có nên từ năm 2001 đến nay, chi bộ không kết nạp thêm được đảng viên nào. Hơn 20 năm qua, số lượng đảng viên của chi bộ chỉ giảm dần chứ không tăng.

Ở các huyện khác tại tỉnh Quảng Bình như Minh Hóa, Tuyên Hóa, Lệ Thủy..., nhiều chi bộ cũng rơi vào tình trạng như vậy.

"Khoảng trống thế hệ"

Theo quy định, mỗi đảng bộ xã ở Quảng Bình hằng năm phải kết nạp tối thiểu 3% đảng viên mới so với tổng số đảng viên hiện có.

Thực tế, chỉ tiêu này đang ngày càng khó hoàn thành. Năm 2023, Đảng bộ huyện Quảng Ninh chỉ đạt 2,04%, huyện Lệ Thủy 1,7%, thị xã Ba Đồn 1,82%, huyện Minh Hóa gần 2,7%... Những con số ấy cho thấy "khoảng trống thế hệ" đang ngày càng rõ rệt trong các tổ chức Đảng ở cơ sở.

Ông Trần Minh Hường, Trưởng Ban Tổ chức Huyện ủy Quảng Trạch, nhìn nhận đảng viên cao tuổi là vốn quý, song để tổ chức Đảng không "lạc nhịp" trước các yêu cầu mới như chuyển đổi số, xây dựng nông thôn mới nâng cao, phát triển kinh tế xanh... thì việc bổ sung lực lượng trẻ là việc cấp thiết. Làm sao để tổ chức Đảng ở cơ sở không chỉ là nơi giữ gìn truyền thống mà còn nuôi dưỡng và dẫn dắt thế hệ mới? Làm sao để người trẻ không chỉ đứng ngoài dõi theo mà chủ động bước vào hàng ngũ tiên phong?

Ông Hường cho rằng nguồn kết nạp đảng viên mới chủ yếu là lực lượng thanh niên tại chỗ nhưng số này luôn hao hụt. Phần lớn những người học xong phổ thông thì học tiếp đại học hoặc đi làm xa; số ở lại thì ít người đủ điều kiện cả về học vấn lẫn nhận thức chính trị. Có người rất năng nổ, tích cực nhưng thiếu ý chí phấn đấu hoặc không đạt chuẩn về trình độ văn hóa - điều kiện bắt buộc để xem xét kết nạp Đảng.

Không chạy theo số lượng

Trước tình hình khó khăn về nguồn kết nạp đảng viên mới ở cơ sở, nhiều đảng bộ địa phương đã chủ động vào cuộc, đưa ra các giải pháp cụ thể.

Ông Cao Thanh Hải, Trưởng Ban Tổ chức Huyện ủy Minh Hóa, cho biết một số địa phương đã ban hành nghị quyết riêng về công tác phát triển đảng viên, coi đây là tiêu chí quan trọng trong đánh giá thi đua. Nhiều tổ chức đoàn thể được giao trách nhiệm trực tiếp phát hiện, bồi dưỡng quần chúng ưu tú, nhất là đoàn viên thanh niên.

Huyện ủy Minh Hóa đã tổ chức các lớp cảm tình Đảng, chú trọng bồi dưỡng nhận thức chính trị ngay tại cấp xã, ở các chi bộ thôn, bản vùng sâu, vùng xa và vùng đặc biệt khó khăn. Từ năm 2022, xã miền núi Trọng Hóa đã mở được một lớp với 50 học viên; giao chỉ tiêu kết nạp cụ thể cho từng chi bộ; tập trung bồi dưỡng, tạo nguồn tại các trường THPT, đoàn viên xuất ngũ, lao động trẻ...

Tuy nhiên, theo lãnh đạo các địa phương, để phát triển đảng viên trẻ một cách bền vững, điều cốt lõi là phải giữ được thanh niên ở lại quê nhà. Vì thế, nhiều địa phương đang lồng ghép nhiệm vụ xây dựng Đảng với phát triển kinh tế - xã hội, hỗ trợ thanh niên lập nghiệp tại chỗ, tạo việc làm sau khi xuất ngũ, cung cấp cây - con giống, chuyển giao kỹ thuật, kết nối tiêu thụ sản phẩm...

Theo Ban Tổ chức Huyện ủy Quảng Trạch, nhiệm vụ hàng đầu của địa phương là củng cố tổ chức đoàn thể, kiện toàn đội ngũ cán bộ thôn, bản; tổ chức nhiều hoạt động phong trào để thu hút thanh niên, từ đó phát hiện và bồi dưỡng nguồn kế cận. Tuy vậy, phát triển đảng viên phải đi đôi với chất lượng, chứ không chạy theo số lượng. Người trẻ phải thực sự có năng lực, phẩm chất để kế thừa, phát triển chi bộ một cách bền vững.