Xét xử Vụ án Xuyên Việt Oil: Xử nghiêm cán bộ thoái hóa, biến chất

Ngày 25-11, TAND TP HCM tiếp tục phiên xét xử sơ thẩm đối với bị cáo Mai Thị Hồng Hạnh - cựu Giám đốc, Chủ tịch HĐTV Công ty TNHH Thương mại Vận tải và Du lịch Xuyên Việt Oil (Xuyên Việt Oil) - cùng 14 đồng phạm. Tại phiên xử này, đại diện VKSND TP HCM đã trình bày quan điểm và mức án đề nghị đối với từng bị cáo.

"Bôi trơn" bằng tiền phạm pháp

Đại diện VKSND TP HCM nhận định vụ án liên quan đến Xuyên Việt Oil và Mai Thị Hồng Hạnh là vụ tham nhũng, vi phạm kinh tế đặc biệt nghiêm trọng, với số tiền thất thoát hơn 1.244 tỉ đồng từ ngân sách nhà nước. Trong đó, bị cáo Hạnh là chủ sở hữu và người điều hành toàn quyền của Xuyên Việt Oil, đã lợi dụng quyền hạn được giao trong việc thu hộ thuế bảo vệ môi trường (BVMT) từ kinh doanh xăng dầu để chiếm đoạt số tiền khổng lồ này. Theo quy định tại điều 10 Luật Thuế BVMT, doanh nghiệp thu hộ thuế có nghĩa vụ nộp toàn bộ số tiền thu hộ vào ngân sách nhà nước. Tuy nhiên, thay vì thực hiện đúng quy định, bị cáo Hạnh đã giữ lại số tiền thuế thu hộ, vi phạm nghiêm trọng pháp luật về thuế. Đồng thời, bị cáo Hạnh còn có những sai phạm trong việc trích lập và sử dụng Quỹ Bình ổn giá xăng dầu (BOG), gây thất thoát thêm hơn 219 tỉ đồng.

Tại phiên tòa, VKS ghi nhận việc bị cáo Hạnh thừa nhận đã sử dụng 219 tỉ đồng từ Quỹ BOG để đầu tư bất động sản. Tuy nhiên, các khoản đầu tư này thua lỗ nặng, dẫn đến mất khả năng hoàn trả. Không dừng lại ở đó, bị cáo Hạnh còn dùng 1.244 tỉ đồng tiền thuế BVMT để bù đắp các khoản lỗ từ hoạt động kinh doanh xăng dầu. Số tiền này bị chuyển ra khỏi tài khoản của Xuyên Việt Oil để hình thành tài sản cá nhân đứng tên bị cáo Hạnh hoặc được sử dụng vào các mục đích cá nhân khác.

Một phần trong số tiền này đã được dùng để đưa hối lộ nhằm xây dựng và duy trì mối quan hệ với một số quan chức, "bôi trơn", bảo đảm cho sự "thuận lợi" trong hoạt động kinh doanh, tránh các đợt thanh tra, kiểm tra gắt gao hoặc thậm chí để nhận được "bảo kê" trong việc lách luật.

Danh sách các quan chức nhận hối lộ từ bị cáo Hạnh được công bố gồm: Đỗ Thắng Hải (cựu Thứ trưởng Bộ Công Thương) nhận 1,1 tỉ đồng; Lê Đức Thọ (cựu Bí thư Tỉnh ủy Bến Tre) nhận 13,8 tỉ đồng; lợi dụng chức vụ, quyền hạn để trục lợi hơn 22,1 tỉ đồng; Hoàng Anh Tuấn (cựu Vụ phó Vụ Thị trường trong nước - Bộ Công Thương) nhận hơn 5,9 tỉ đồng; Trần Duy Đông (cựu Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước - Bộ Công Thương) nhận hơn 5,6 tỉ đồng; Lê Duy Minh (cựu Cục trưởng Cục Thuế TP HCM) nhận hơn 4,8 tỉ đồng; Phan Kiến Anh (cựu Giám đốc Chi nhánh phân phối Lọc dầu Nghi Sơn) nhận 3,2 tỉ đồng; Nguyễn Lộc An (cựu Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước - Bộ Công Thương) nhận hơn 921 triệu đồng; Đặng Công Khôi (cựu Cục phó Cục Quản lý giá - Bộ Tài chính) nhận hơn 459 triệu đồng.

Cần áp dụng mức án nghiêm khắc

VKS nhận định bị cáo Hạnh cùng các đồng phạm tại Xuyên Việt Oil đã sử dụng lợi ích vật chất để hối lộ cán bộ trong cơ quan nhà nước, xâm phạm nghiêm trọng hoạt động đúng đắn của các cơ quan này. Hành vi của các bị cáo không chỉ gây tổn hại uy tín mà còn làm suy giảm lòng tin của nhân dân vào bộ máy nhà nước, cho thấy sự tha hóa, biến chất của một bộ phận cán bộ. Vì vậy, cần áp dụng mức án nghiêm khắc để răn đe và phòng ngừa chung cho xã hội.

Đối với tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí", bị cáo Hạnh được xác định là người chịu trách nhiệm cao nhất. Bị cáo Nguyễn Thị Như Phương, cựu Phó Giám đốc Xuyên Việt Oil, với vai trò giúp sức và liên đới gây thất thoát 219 tỉ đồng từ Quỹ BOG nhưng không hưởng lợi trực tiếp, được đề nghị mức hình phạt nhẹ hơn so với bị cáo Hạnh.

Trong nhóm bị cáo liên quan hành vi đưa hối lộ, bị cáo Hạnh đóng vai trò chủ mưu, cầm đầu. Bị cáo đã trực tiếp chỉ đạo các đồng phạm - bao gồm Đồng Xuân Dũng, Nguyễn Văn Thắng, Đinh Tiến Dũng và Nguyễn Tấn Long - thực hiện hành vi phạm tội. VKS đánh giá những bị cáo này chỉ làm công hưởng lương, thực hiện theo sự chỉ đạo của bị cáo Hạnh. Riêng bị cáo Vũ Trung Thành, với mong muốn mang lại lợi ích chung và thu hút khách hàng về chi nhánh ngân hàng của mình nên đã giúp sức bị cáo Hạnh trong việc đưa hối lộ cho bị cáo Lê Đức Thọ. Tuy nhiên, vai trò của bị cáo Hạnh vẫn được xác định là nghiêm trọng hơn…

Từ đó, VKS đề nghị HĐXX cân nhắc những tình tiết trong quá trình lượng hình, bảo đảm nguyên tắc xử lý công bằng, hợp lý. VKS đề nghị mức án cao nhất cho bị cáo Hạnh, 30 năm tù về các tội: "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí" (20 năm), "Đưa hối lộ" (10-12 năm tù).

Bị cáo bị đề nghị mức án cao thứ hai là Lê Đức Thọ, mức hình phạt tổng hợp từ 28-29 năm tù về các tội "Nhận hối lộ" (15 đến 15 năm 6 tháng tù) và "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi" (13 đến 13 năm 6 tháng tù).

VKS đề nghị mức án đối với nhóm bị cáo là các cựu quan chức nhận hối lộ như sau: Trần Duy Đông và Hoàng Anh Tuấn cùng bị đề nghị mức án 7-8 năm tù, Lê Duy Minh từ 6-7 năm tù, Phan Kiến Anh từ 4-5 năm tù, Đỗ Thắng Hải từ 3-4 năm tù, Nguyễn Lộc An từ 4-5 năm tù, Đặng Công Khôi từ 2-3 năm tù.

VKS đề nghị mức án cho nhóm bị cáo phạm tội "Đưa hối lộ" gồm: Nguyễn Văn Thắng từ 4-5 năm tù, Vũ Trung Thành và Nguyễn Tấn Long từ 30-36 tháng tù nhưng cho hưởng án treo, Đồng Xuân Dũng từ 30-36 tháng tù, Đinh Tiến Dũng từ 18-22 tháng tù.