Xử nặng để xây dựng văn hóa giao thông

Ngày 29-1, Cục CSGT - Bộ Công an phối hợp Bộ Y tế tổ chức hội thảo "Tác hại của rượu, bia đối với người tham gia giao thông đường bộ".

Ảnh hưởng nhiều lĩnh vực

Tại hội thảo, Thiếu tướng Nguyễn Văn Minh, Phó Cục trưởng Cục CSGT, thông tin tác hại của việc sử dụng rượu, bia là rất nghiêm trọng, gây ảnh hưởng trên nhiều lĩnh vực như kinh tế, y tế, giáo dục, giao thông và làm gia tăng các vấn đề xã hội.

Ông Nguyễn Văn Minh cho hay ngay khi có hiệu lực từ ngày 1-1-2020, Nghị định 100/2019 tạo được hiệu ứng lan tỏa đến các tầng lớp nhân dân, giảm thiểu tai nạn giao thông. Đặc biệt, từ năm 2022 đến nay, với sự chỉ đạo sát sao của lãnh đạo Bộ Công an, lực lượng CSGT cả nước thực hiện quyết liệt việc xử lý nghiêm vi phạm nồng độ cồn với phương châm "không có vùng cấm, không có ngoại lệ, không có ngày nghỉ". Qua đó, bước đầu hình thành thói quen của người tham gia giao thông "đã uống rượu, bia thì không lái xe".

Tuy nhiên, Thiếu tướng Nguyễn Văn Minh chỉ ra vẫn còn một bộ phận người tham gia giao thông trong cơ thể có nồng độ cồn. Còn xuất hiện những vụ tai nạn liên hoàn, làm chết và bị thương nhiều người, gây tai nạn rồi bỏ chạy, chống lại người thi hành công vụ... xuất phát từ nguyên nhân tài xế có nồng độ cồn trong cơ thể.

"Loại bỏ nếp nghĩ cũ, thói quen xấu, trong đó có hành vi điều khiển phương tiện sau khi sử dụng rượu, bia là điều rất cần thiết. Đây là tiền đề hình thành thói quen tốt của người tham gia giao thông và tiến tới xây dựng văn hóa giao thông" - Phó Cục trưởng Cục CSGT nói.

Cũng tại hội thảo, đại tá Nguyễn Quang Nhật - Trưởng Phòng Hướng dẫn tuyên truyền, điều tra giải quyết tai nạn giao thông (Cục CSGT) - cho biết Việt Nam là nước có mức tiêu thụ rượu, bia và đồ uống có cồn đứng vào loại cao, thứ hai trong khu vực Đông Nam Á, thứ 10 châu Á và thứ 29 trên thế giới. Đối tượng sử dụng rượu, bia rất đa dạng, đủ các thành phần trong xã hội từ nông dân, công nhân, công chức, trí thức…

Đáng chú ý, tỉ lệ người từng sử dụng rượu, bia ở lứa tuổi vị thành niên, thanh niên ở nước ta đang tăng nhanh và ở mức rất cao. Một bộ phận người dân vẫn chưa nhận thức hết về tác hại của rượu, bia đến sức khỏe cũng như những ảnh hưởng liên quan của nó đến môi trường sống, kinh tế - xã hội.

Ông Nguyễn Quang Nhật nhận xét Luật Phòng chống tác hại của rượu, bia và Luật Giao thông đường bộ đã nghiêm cấm việc người điều khiển phương tiện tham gia giao thông mà trong cơ thể có nồng độ cồn. Dù đã biết quy định này nhưng một bộ phận người điều khiển phương tiện vẫn coi thường pháp luật, coi thường tính mạng của bản thân và người khác, cố tình vi phạm, hậu quả là những vụ tai nạn giao thông hết sức thương tâm.

Nghiên cứu chế tài

Trước tình trạng giao thông hiện nay, ông Trần Hữu Minh, Chánh Văn phòng Ủy ban An toàn giao thông quốc gia, đánh giá quy định xử lý nồng độ tương đối đầy đủ, chặt chẽ, mức phạt hành chính tạo được sức răn đe. Tuy nhiên, qua phân tích nhiều quy định hiện nay, Ủy ban An toàn giao thông quốc gia thấy rằng vẫn có thể sửa đổi, bổ sung để tốt hơn.

Theo Chánh Văn phòng Ủy ban An toàn giao thông quốc gia, pháp luật hiện hành quy định những người có nồng độ cồn dù vượt mức 0,4 mg/lít khí thở bao nhiêu vẫn chung một hình phạt cao nhất. 

Như vậy, người uống 5 cốc bia hay 30 cốc bia đều có thể bị xử phạt hành chính như nhau. "Điều này chưa phù hợp và chưa tương xứng với mức độ vi phạm. Theo chúng tôi, nếu vượt qua mức 3 hoàn toàn có thể tách ra để xử lý hành chính tăng lên hoặc xử lý hình sự, kể cả chưa gây hậu quả" - ông Trần Hữu Minh nhấn mạnh.

Để thực hiện việc xử lý vi phạm nồng độ cồn rất cao như vậy, theo ông Minh, cơ quan chức năng cần nghiên cứu để sửa đổi các quy định của pháp luật hiện hành. Cùng với đó, ngành y tế nên có văn bản nêu rõ nồng độ cồn ở mức nào là mức độ đặc biệt nghiêm trọng và khiến người điều khiển sẽ mất kiểm soát hoàn toàn.

Theo TS Nguyễn Sĩ Dũng, nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, trên thế giới, việc bỏ tù tài xế uống rượu, bia đã được nhiều nước áp dụng như Nhật Bản, Czech, Slovakia... "Các quốc gia áp dụng bỏ tù người uống rượu, bia khi lái xe là các nước có tỉ lệ tai nạn giao thông do nồng độ cồn cao. Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng việc thắt chặt chính sách về nồng độ cồn sẽ làm giảm đáng kể tỉ lệ tai nạn giao thông do lái xe say rượu" - ông Dũng nói.

PGS-TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh (Bộ Y tế), cho biết hiện nay Cục Quản lý khám chữa bệnh và Cục CSGT cũng đang phối hợp nghiên cứu, xem xét nhóm giải pháp xử phạt. "Chúng tôi sẽ tiếp thu, nghiên cứu các biện pháp, đưa ra tỉ lệ xử phạt, mức xử phạt. Sau đó, báo cáo lãnh đạo 2 bộ phối hợp với cơ quan chức năng để đưa ra giải pháp phù hợp" - ông Khuê nêu rõ.