Ẩn họa từ 74.000 phòng trọ

Theo Công an TP HCM, hiện trên địa bàn thành phố có 4.737 nhà trọ, nhà ngăn phòng cho thuê và 418 cơ sở là loại hình nhà ở kết hợp sản xuất - kinh doanh chưa bảo đảm an toàn về phòng cháy, chữa cháy (PCCC). So với trước thời điểm Chỉ thị 19/2024 của Thủ tướng Chính phủ (về tăng cường công tác PCCC, đối với nhà ở nhiều tầng, nhiều căn hộ, nhà ở riêng lẻ kết hợp sản xuất - kinh doanh) có hiệu lực, con số đã giảm 61,5%.

12% chưa đáp ứng tiêu chuẩn

Sở Xây dựng TP HCM cho biết theo khảo sát năm 2024, nhà ở riêng lẻ do tư nhân tự xây dựng và hoạt động kinh doanh nhà trọ được chia làm 2 nhóm. Trong đó, có 34.800 dãy phòng cho thuê độc lập, hơn 25.000 nhà ở riêng lẻ ngăn chia từng phòng cho thuê. Công trình cho thuê trọ chủ yếu tập trung trên địa bàn TP Thủ Đức, các quận 7, 10, 12, Gò Vấp, Bình Tân, Bình Thạnh, Tân Bình và các huyện Củ Chi, Hóc Môn, Bình Chánh.

Theo Sở Xây dựng TP HCM, nhà ở riêng lẻ thuộc sở hữu tư nhân cho thuê trọ đã giải quyết một số lượng lớn nhu cầu cần thiết, chính đáng để ở của người dân, trong điều kiện nguồn lực nhà nước tập trung đầu tư, xây dựng nhà ở thu nhập thấp, nhà ở xã hội cho thuê hiện chưa thể đáp ứng kịp.

Tuy nhiên, trong quá trình chạy đua đáp ứng nhu cầu người thuê, nhiều chủ nhà trọ đã xây dựng sai phép, tự ý chuyển đổi loại hình từ nhà ở riêng lẻ sang cho thuê trọ. Trong đó, nhiều người tự ngăn chia từng phòng, tăng quy mô số lượng người sinh hoạt, lưu trú lên gấp nhiều lần nhưng chưa được cơ quan quản lý chuyên ngành về PCCC xét duyệt, nghiệm thu đã đưa vào sử dụng.

Cách làm trên đã dẫn đến tình trạng thiếu an toàn của người dân sinh sống trong khu trọ về PCCC, vệ sinh môi trường... Đồng thời, có khoảng trống trong quản lý nhà nước lĩnh vực PCCC, trật tự xây dựng sau cấp phép xây dựng, quản lý loại hình kinh doanh nhà cho thuê trọ và thuế đối với loại hình kinh doanh này.

Ông Huỳnh Thanh Khiết, Phó Giám đốc Sở Xây dựng TP HCM, cho biết kết quả khảo sát của sở với các địa phương trong năm qua, có khoảng 60.000 công trình cho thuê trọ, với hơn 629.000 phòng. Trong đó, khoảng 555.000 phòng (88%) đáp ứng tiêu chuẩn sàn 4 m2/người; khoảng 74.000 phòng (12%) chưa đáp ứng tiêu chuẩn (nhà trọ độc lập 9.000 phòng, nhà ở riêng lẻ kết hợp cho thuê trọ khoảng 65.000 phòng). 

Số lượng thuê tại các căn phòng không đạt chuẩn ước tính khoảng 185.000 người, phần lớn tập trung ở TP Thủ Đức và các quận 7, 12, Tân Phú và Bình Tân.

Sớm khắc phục các tồn tại

Thượng tá Nguyễn Thăng Long, Phó trưởng Phòng Tham mưu - Công an TP HCM, cho biết nhiều nhà trọ, nhà ngăn phòng cho thuê, nhà ở kết hợp sản xuất - kinh doanh chưa chấp hành các điều kiện an toàn PCCC, chưa bảo đảm lối thoát nạn, trang bị thiếu các phương tiện, hệ thống PCCC.

"Bên cạnh đó, hệ thống điện câu mắc chưa bảo đảm an toàn, quá tải sử dụng điện trong thời gian cao điểm. Người dân sinh sống bên trong nhà trọ chưa được tuyên truyền, trang bị đầy đủ kiến thức PCCC" - thượng tá Nguyễn Thăng Long đánh giá. Đến nay, Công an TP HCM đã chỉ đạo công an các địa phương tiếp tục bám sát địa bàn, cơ sở, theo dõi, đôn đốc hướng dẫn chủ nhà trọ, nhà ngăn phòng cho thuê, nhà ở kết hợp sản xuất - kinh doanh có nguy cơ cháy nổ cao khắc phục ngay các tồn tại, vi phạm, dứt điểm hoàn thành trong thời gian sớm nhất.

Theo đại diện Phòng Cảnh sát PCCC và cứu nạn, cứu hộ (PC07) - Công an TP HCM, sau Chỉ thị 19 có hiệu lực, trong quá trình kiểm tra, lực lượng PC07 đã hướng dẫn chủ các cơ sở kinh doanh nhà trọ khắc phục các vi phạm về PCCC, trong đó tập trung 4 giải pháp. Mới nhất, ngày 25-3, PC07 đã tổ chức tăng cường kiểm tra, hướng dẫn, tuyên truyền, vận động, đối thoại, hướng dẫn đẩy nhanh tiến độ khắc phục các tồn tại, thiếu sót về PCCC tại các nhà trọ, nhà cho thuê trên địa bàn TP Thủ Đức.

Thống kê ban đầu có 602 cơ sở nhà trọ, nhà ngăn phòng cho thuê thuộc diện quản lý về PCCC. Trong số này có 146 cơ sở còn thiếu sót, chưa bảo đảm an toàn PCCC như: không có lối thoát nạn khẩn cấp thứ 2; không có giải pháp ngăn cách khu vực để xe, có nguy cơ cháy, nổ cao gần với khu nhà ở và lối thoát nạn; không trang bị hệ thống báo cháy, chữa cháy, phương tiện PCCC theo quy định; không trang bị đầy đủ đèn chiếu sáng sự cố, đèn chỉ dẫn thoát nạn, mặt nạ phòng độc. Sau thời gian triển khai, đến nay đã có 114/146 cơ sở đã khắc phục (tỉ lệ 80%), còn 30/146 cơ sở đang tổ chức khắc phục.

Thượng tá Trần Xuân Phương, Phó trưởng PC07, đề nghị các chủ nhà trọ, nhà ngăn phòng cho thuê thực hiện nghiêm túc việc khắc phục các tồn tại, thiếu sót, khẩn trương thực hiện và phải hoàn thành trước ngày 30-3. Sau thời gian này, nếu không khắc phục các cơ sở phải dừng hoạt động cho đến khi thực hiện xong. 

(Còn tiếp)