Nên nhân rộng mô hình xã hội hóa hạ tầng

TP HCM từng có chủ trương xã hội hóa (XHH) nhà vệ sinh công cộng (NVSCC), thực tế cho thấy thành công.

Ban đầu chỉ Ngân hàng TMCP Sài Gòn (Sacombank) đề xuất đăng ký, bỏ vốn đầu tư NVS "5 sao" đổi lấy việc được quyền quảng cáo thương hiệu của chính ngân hàng này và đặt máy ATM tại công trình. Từ năm 2014, Sacombank đã đầu tư xây dựng 13 NVS "5 sao" nơi công cộng, một số công viên và mở cửa phục vụ miễn phí, luôn có người túc trực dọn dẹp vệ sinh. Sau đó, hàng loạt nhà đầu tư khác đề xuất được xây dựng NVS "5 sao" đổi lấy việc được quyền quảng cáo, quảng bá thương thiệu... Cách làm này tuy mới triển khai vài năm đã cho thấy hiệu quả, góp phần tăng cường NVSCC, nâng cao chất lượng quản lý. Cần mở rộng thêm ở nhiều quận - huyện, các khu du lịch, phố đi bộ, các trục đường chính có lượng phương tiện giao thông đông đúc như xa lộ Hà Nội, Trường Chinh, Cộng Hòa, Hoàng Văn Thụ, Phạm Văn Đồng, Võ Văn Kiệt... XHH NVSCC đã đem lại lợi ích cho chính quyền, nhà đầu tư, người dân.

Từ ý tưởng này có thể áp dụng XXH cầu bộ hành, khai thác quảng cáo thu hồi vốn. Cầu bộ hành có đặc điểm băng ngang đường nên rất thuận lợi trong khai thác quảng cáo, quảng bá thương hiệu, giới thiệu sản phẩm, tận dụng thiết kế vị trí cho thuê lắp đặt trụ ATM.

TP HCM hiện vẫn còn thiếu rất nhiều cầu bộ hành so với nhu cầu thực tế. Trên hàng loạt trục đường chính có mặt cắt ngang khá lớn, mật độ giao thông cao, nguy hiểm luôn rình rập với nhiều người đi bộ băng qua đường, rất cần có cầu bộ hành. Dù rằng thời gian qua, một số cầu bộ hành sau khi đưa vào khai thác vẫn chưa thu hút nhiều người đi bộ sử dụng (do bậc thang hơi dốc, không có mái che, bố trí xa trạm xe buýt liền kề, thói quen muốn đi tắt về nhanh…) song không vì thế mà cho rằng chưa cần thiết đầu tư xây dựng thêm. Nếu khắc phục những hạn chế thì cầu bộ hành sẽ ngày càng thu hút người sử dụng; đặc biệt nên XXH đầu tư cầu bộ hành.

Huy động nguồn vốn XHH từ các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân tham gia đầu tư các dự án NVSCC và cầu bộ hành là rất khả thi, vừa giúp giảm gánh nặng ngân sách vừa thu được thuế nếu nghiên cứu một cách thấu đáo và có quyết sách phù hợp. Chính quyền chỉ việc giao nhiệm vụ cho các cơ quan chức năng nghiên cứu, quy hoạch hệ thống NVSCC và cầu bộ hành tại những vị trí cần thiết, có mẫu thiết kế sẵn, tổ chức thẩm định phê duyệt theo quy định làm cơ sở triển khai bằng hình thức XHH đầu tư theo kế hoạch hằng năm. Cùng với đó là xây dựng các tiêu chí và hình thức quản lý, sử dụng, khai thác, thời gian thu hồi vốn, nội dung quảng cáo theo quy định về quảng cáo, kết hợp quảng cáo thương mại đối với từng dự án cụ thể cùng những thỏa thuận khác được đưa vào hồ sơ mời thầu. Sau đó, tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư.