Nhớ TẾT

Sợi dây liên tưởng đến cái Tết phải chăng không muốn hướng về phía trước, nó bồi hồi âm vọng một chữ “xưa”? Không chỉ người già, lớp trung niên, mà ngay cả những người trẻ, chỉ trừ... mấy em bé, nói đến Tết, người ta có xu hướng bồi hồi nhắc nhớ? Hồi ấy, ở đâu đó, những hình ảnh lay động, mênh mang, rõ nhòe, hiện ẩn...

Dường như điều gì đã qua là nghiễm nhiên rơi vào khoảng an bình, cho dù thuở ấy có trùng trùng tao loạn nhưng ký ức đã “đóng gói”, nó sẽ nằm yên, chỉ còn ngân lên những vẻ nao lòng. Cái ngoảnh lại lung linh của ký ức ấy có bóng mẹ già, có hàng giậu thưa, có khói lên nơi chái bếp, có bàn thờ tổ tiên gia tộc... Hoặc có những góc phố rạng đèn, lứa đôi dìu dập, chợ hoa, bến xe đò chiều cuối năm... Tất cả đều đẹp, đều xưa, đều... không còn nữa quanh đây (!?).

Ảnh: hồ xuân bổn

Có ai muốn nhắc đến những cao ốc văn phòng, thang máy đầy ngạt, nhân viên vào ra, vun vút, như vạn vệt bóng mờ. Doanh số cuối năm bóng dẫy trên bàn phím. Số nợ tồn đọng như nỗi ám ảnh ngàn cân ầm ập tới che mờ cả giao thừa. Hay ngoài kia, những chuyến xe đò xé gió, xoay tua không ngừng nghỉ, tài xế thèm gục xuống vô lăng và ánh đèn ngược chiều lao sạt thái dương bủn rủn.

Những gánh hoa chiều tàn năm phấp phỏng, sắc hồng, sắc vàng, sắc tím bồn chồn. Người trồng hoa, bán hoa, mua hoa cũng xao xác như hoa. Khu nhà trọ cuối năm, ai về ai ở... Mớ thưởng còm, đủ lao vội chợ đêm so đo tấm áo vạt nghèo. Đường về quê hun hút gian nan. Dăm kẻ thở dài, giá chi... đừng có Tết. Và thời gian ngừng lại, như tờ lịch tàn năm phải buông xuống khỏi tường. Tết đến.

Đường phố mới vừa đây dồn cục, nghẹt cứng, giãy giụa bỗng chốc... hút hoang. Những hẻm vắng nắng lênh loang, nhà nhà cửa kín. Trong ấy những cái bóng doãi ra, như cỗ máy vừa rút điện. Mớ đồ ăn ngày Tết xếp đầy tủ lạnh nhưng muốn gom đủ cháu con làm một mâm cỗ sum vầy cũng đâu hẳn dễ. Bàn thờ tổ tiên chỉ còn người già chú tâm đèn nến hương hoa. Lũ trẻ nhận lì xì, chiếc phong bao để lơ đãng trên bàn, lại computer, tablet, smartphone lúi húi.

Xong màn pháo hoa giao thừa trên tivi, tất cả như... đã hết. Cái câu mùng một Tết ai, mùng hai Tết ai, mùng ba Tết ai... dễ mấy ai còn thuộc đúng? Người nào cần “Tết” đã “Tết” từ... trước Tết. “Nội dung” hộp quà giá trị hơn câu chúc vạn lần. Và hối hả mở cửa xe, người thành phố cũng rời thành phố. Khu resort sáng đầu năm, chen chúc buffet điểm tâm đông hơn cháu con hội tụ nhà ông bà.

Những điểm du lịch người người dồn chân, chỗ đẹp nhất là chỗ giành nhau... chụp ảnh, selfie, post Facebook đợi like. Dòng người đi, như chỉ biết đi theo người chứ chẳng biết... đi đâu. Và ngôi nhà cần đầm ấm giờ đây đang khóa vài ba tầng cửa. Điện tắt. Mâm ngũ quả buồn hiu, xa ngái trên bàn thờ khói tạnh vài ngày. Chậu mai rực vàng hối hả mang về trước Tết thả từng bông bơ vơ bên cửa, không ai biết chúng đã rực vàng.

Cái “hồn” Tết ấy, ai không khỏi bùi ngùi nhắc nhớ... ngày xưa. Ngày xưa như cái neo định vị những hẫng hao ngơ ngác của hôm nay. Ngày xưa, là hồn cốt còn âm thầm gánh đỡ những cánh bay chưa tới được chân trời mà nẻo về đã mất. Cái mất e chừng còn trầm trọng, thảng thốt hơn cảnh ông đồ ngồi bên phố với lá vàng rơi trên giấy năm nao, khi mà cả lá vàng, mưa bụi cũng chừng như lạc nốt.

Tết, ấy là khoảnh khắc tháng ngày lắng đọng nhất, trong hiếm hoi những dịp mà cộng đồng còn có thể lắng đọng trong năm. Tết là mái ấm của thời gian. Tết là linh hồn của thể xác đã từng ngày hóa máy, suốt 365 lần chuông đồng hồ dựng dậy đẩy tất cả vào guồng. Cái hồn Tết chẳng còn thì phiến lịch trên tường kia sẽ chỉ còn là cục giấy đóng đinh theo nghĩa đen cóng lạnh. Phải chăng, tất cả cần giữ gìn cái Tết như giữ gìn lịch sử, ký ức, hồn cốt, trước nguy cơ... không còn Tết nữa?