Bảo đảm an sinh cho người cao tuổi

Đầu tháng 8-2025, ghé Trung tâm Phục vụ hành chính công (PVHCC) phường Tân Tạo, TP HCM, chúng tôi chứng kiến nhiều người cao tuổi đến đây làm thủ tục hưởng chế độ trợ cấp hưu trí xã hội (HTXH). Chế độ này được quy định trong Luật BHXH 2024 (chính thức có hiệu lực từ ngày 1-7-2025).

Trông chờ hưởng chế độ

Bà Nguyễn Thị Xàng (75 tuổi) được con gái đưa đi làm thủ tục vì không rành các quy định. Đến đây, mẹ con bà được cán bộ phường tận tình hướng dẫn các thủ tục và phát văn bản đề nghị hưởng trợ cấp HTXH. Dù gặp chút khó khăn do chưa có tài khoản ngân hàng nhưng cuối cùng 2 mẹ con bà vẫn hoàn tất các thủ tục cần thiết theo quy định

Bà Xàng cho hay bà rất trông chờ được xét duyệt hưởng chế độ HTXH bởi hiện nay bà không có khoản thu nhập nào khác, chủ yếu sống dựa vào các con. Bà Xàng bị bệnh tiểu đường nhiều năm, phải dùng thuốc thường xuyên nên mỗi năm các con bà phải mua BHYT hộ gia đình cho mẹ (1,263 triệu đồng/năm). "Nếu được xét hưởng chế độ HTXH, ngoài mức trợ cấp 500.000 đồng/tháng, tôi được cấp thẻ BHYT miễn phí, sẽ giảm bớt gánh nặng cho các con" - bà Xàng bày tỏ.

Cả đời làm lao động tự do (thợ sửa xe), không có điều kiện tham gia BHXH nên về già ông Nguyễn Văn Bẹ (phường Tân Tạo) không có lương hưu. Ở tuổi 80, không còn sức lao động, không có nguồn thu nhập nào khác nên khi nghe cán bộ khu phố thông tin thuộc đối tượng được hưởng chế độ HTXH từ ngày 1-7, ông rất vui. Con cái đi làm ở xa, ông được cán bộ khu phố dẫn đi làm thủ tục mở tài khoản ngân hàng và nộp hồ sơ đề nghị hưởng chế độ tại Trung tâm PVHCC của phường.

Ông Trần Văn Hảo (75 tuổi) cũng hoàn tất hồ sơ đề nghị hưởng chế độ tại Trung tâm PVHCC phường Phú Thuận (TP HCM) và mong chờ từng ngày để được nhận hỗ trợ. Ông Hảo từ trẻ đã chạy xe ôm kiếm sống nên khi về già không có tích lũy, hiện ông sống cùng gia đình người con trai út. "Cả đời tôi vất vả, không để lại được gì nên cũng không muốn làm gánh nặng cho con. Vì vậy, nếu có khoản trợ cấp hằng tháng cùng với BHYT miễn phí suốt đời thì sẽ bớt lo hơn" - ông Hảo nói.

Đi từng ngõ, gõ từng nhà

Theo quy định, chế độ trợ cấp HTXH được áp dụng cho những người từ đủ 75 tuổi trở lên không hưởng lương hưu hoặc trợ cấp BHXH hằng tháng, người từ đủ 70 tuổi đến dưới 75 tuổi thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo không hưởng lương hưu hoặc trợ cấp BHXH hằng tháng. 

Trong thời hạn 10 ngày làm việc kể từ ngày nhận được văn bản đề nghị hưởng trợ cấp HTXH, chủ tịch UBND cấp xã tổ chức xem xét, thực hiện xác thực và chuẩn hóa thông tin liên quan của người đề nghị trợ cấp với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, quyết định và thực hiện chi trả trợ cấp cho người đề nghị. Mức hưởng là 500.000 đồng/tháng.

Tuy nhiên, thời điểm chính sách này có hiệu lực cũng là thời điểm bắt đầu vận hành chính quyền địa phương 2 cấp nên gặp nhiều hạn chế. Để tạo điều kiện thuận lợi cho người dân trong quá trình đăng ký hưởng chế độ HTXH, phường An Đông, TP HCM đã cử cán bộ "đi từng ngõ, gõ từng nhà" để tuyên truyền chính sách và hỗ trợ người dân đăng ký hưởng chế độ. Phường còn mở 8 điểm tiếp nhận hồ sơ đề nghị hưởng HTXH lưu động trên địa bàn.

Chỉ sau vài ngày triển khai, đã có 380 hồ sơ được tiếp nhận, xử lý đầy đủ. Ngoài các buổi tiếp nhận hồ sơ lưu động, người dân tại phường An Đông còn có thể nộp hồ sơ trực tiếp tại Trung tâm PVHCC phường trong giờ hành chính, từ thứ hai đến thứ sáu và sáng thứ bảy; gửi hồ sơ qua dịch vụ bưu chính hoặc nộp hồ sơ trực tuyến qua Cổng dịch vụ công quốc gia (https://dichvucong.gov.vn).

UBND phường Phú Thuận cho biết trên cơ sở tiếp nhận danh sách bàn giao từ phường Phú Thuận và Phú Mỹ (cũ), UBND phường đã chỉ đạo Phòng Văn hóa - Xã hội phối hợp với 31 khu phố rà soát các đối tượng nhận trợ cấp hằng tháng, trong đó có chế độ HTXH.

Ông Lê Lợi - Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND phường Phú Thuận - cho biết đây là vấn đề người dân rất quan tâm và đóng góp ý kiến nhiều tại các kỳ họp. Nhằm bảo đảm chính sách cho người dân, nhất là người cao tuổi không có lương hưu, giúp họ có cuộc sống tốt hơn. 

UBND phường cũng đã có văn bản đề xuất tạm ứng kinh phí để thực hiện chi trả cho đối tượng người từ đủ 75 tuổi trở lên được hưởng chế độ. Sau khi có kinh phí từ UBND thành phố cấp về, UBND phường thực hiện chi trả cho các đối tượng và có thông báo cụ thể về thời gian và địa điểm chi trả để người dân được biết và đến nhận trợ cấp theo quy định.