Bước đi cần thiết

Nghị định số 232/2025/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 24/2012/NĐ-CP về quản lý hoạt động kinh doanh vàng vừa được Chính phủ ban hành, đang tạo làn gió mới trên thị trường.

Sau rất nhiều năm, Chính phủ đã ban hành nghị định được kỳ vọng mở ra một giai đoạn mới, với mục tiêu bình thường hóa thị trường khi chính thức xóa bỏ cơ chế nhà nước độc quyền trong sản xuất vàng miếng; độc quyền xuất khẩu và nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng. Đây được xem là bước ngoặt lớn của thị trường vàng sau nhiều năm vận hành dưới khuôn khổ chặt chẽ của Nghị định 24.

Giải pháp này là cần thiết để cân bằng cung - cầu, từ đó ổn định thị trường vàng. Tuy nhiên, để những mong muốn và kỳ vọng trên thành hiện thực, việc cần làm lúc này là triển khai ngay nghị định mà không cần chờ thêm các thông tư hướng dẫn như trước đây. Nghị định đã nêu rất rõ ràng, chỉ cần thực hiện nghiêm túc.

Ở góc độ khác, có thể thấy thị trường vàng vẫn đang biến động mạnh. Ngay sau khi Nghị định 232 ban hành, giá vàng vẫn tiếp tục tăng và dao động mạnh trong ngày 27-8. Hiện mức chênh lệch giá vàng trong nước và thế giới đã lên tới 20 triệu đồng/lượng - mức rất cao và bất thường, tình trạng này từng xảy ra vào khoảng tháng 6 năm ngoái - lúc này, Ngân hàng Nhà nước đã có những biện pháp can thiệp để hạ nhiệt cơn sốt vàng như triển khai biện pháp hành chính từ đấu thầu vàng hay bán vàng cho các doanh nghiệp thương mại… nhưng chỉ mang tính tạm thời.

Dẫn ra để thấy muốn ổn định thị trường, điều quan trọng nhất là phải cân bằng cung - cầu và điều này chỉ có thể đạt được khi chúng ta sớm cấp phép cho các doanh nghiệp đủ điều kiện nhập khẩu và sản xuất vàng, nhằm tăng nguồn cung. Lẽ đó, Ngân hàng Nhà nước cần nhanh chóng cho phép một số doanh nghiệp có uy tín, có năng lực tài chính, đáp ứng các điều kiện theo quy định được nhập khẩu vàng. Chẳng hạn, doanh nghiệp phải có vốn điều lệ tối thiểu 1.000 tỉ đồng; ngân hàng thương mại phải có vốn điều lệ tối thiểu 50.000 tỉ đồng. Số lượng doanh nghiệp và ngân hàng thực tế đáp ứng được yêu cầu không nhiều, nhưng phù hợp với quy định là những ngân hàng lớn, có uy tín, quản trị chuẩn mực, trong đó gồm cả ngân hàng vốn nhà nước. Còn doanh nghiệp vàng cũng cần tập trung vào một số đơn vị có uy tín, tiềm lực tài chính mạnh để tránh rủi ro. Khi đó, thị trường bảo đảm tính bền vững và an toàn.

Có điều, khi cho phép nhập khẩu vàng, Việt Nam sẽ phải tốn một lượng ngoại tệ nhất định, trong khi dự trữ ngoại hối hiện nay còn khá mỏng. Nếu dùng quá nhiều ngoại tệ, có thể đẩy tỉ giá lên, gây sức ép tới lạm phát và các cân đối vĩ mô khác. Không chính sách nào có thể đáp ứng cùng lúc tất cả các yêu cầu. Muốn vừa nhập khẩu vàng để bình ổn thị trường, vừa kiểm soát vĩ mô, Ngân hàng Nhà nước cần tính toán các giải pháp hài hòa và theo mục tiêu trong từng thời kỳ.