Cà phê Việt Nam "lên hương"

Ngày 22-12, giá cà phê Robusta tại sàn giao dịch London (Anh) giao tháng 1-2024 tăng 172 USD/tấn lên 3.179 USD/tấn; giao tháng 3-2024 tăng 94 USD/tấn lên 2.964 USD/tấn. Đây đều là những mức giá cao nhất của loại cà phê này. Yếu tố nguồn cung khan hiếm vẫn là nguyên nhân chính thúc đẩy cà phê tăng giá.

Nguồn cung duy nhất trên thế giới

Ở thị trường Việt Nam, các địa phương đang thu mua cà phê với giá khoảng 68.900-69.800 đồng/kg. Trong đó, tỉnh Lâm Đồng có mức giá thấp nhất 68.900 đồng/kg, kế đó là tỉnh Gia Lai giá 69.600 đồng/kg, cùng tăng 1.600 đồng/kg. Đáng nói, Việt Nam hiện là nguồn cung cà phê Robusta duy nhất trên thế giới nên các nhà thu mua quốc tế đang đổ dồn về Việt Nam để thu mua.

Ông Phan Minh Thông, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Phúc Sinh, nói năm 2023, cà phê Việt Nam "lên hương" và xu thế này có thể duy trì trong 10 năm tới. Lý do, khách hàng nước ngoài không có lựa chọn khác vì các nguồn cung khác như: Ấn Độ giá quá cao, Indonesia dành phần lớn sản lượng cho tiêu thụ nội địa, còn Brazil chủ yếu là cà phê Arabica.

 "Các nhà mua hàng cà phê thế giới đổ về Việt Nam tìm cà phê. Doanh nghiệp (DN) chúng tôi có ngày tiếp đến 10 đoàn khách nước ngoài, nhân sự phải chia ra để tiếp đón" - ông Thông nói.

Cũng theo ông Thông, 10 năm qua chất lượng cà phê Việt Nam được cải thiện nhiều và nhận được sự tôn trọng trên thị trường.

Ông rất mừng khi đi thăm vùng trồng gần đây ngày nào cũng thấy xe chở cây giống cà phê đến các vườn để tái canh. "Khoảng 2-3 năm nữa sẽ có cà phê để thu hoạch. Ngành cà phê đang mang lại rất nhiều tiền cho nông dân" - ông Thông bày tỏ.

Ông Đỗ Hà Nam, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Tập đoàn Intimex, cho biết trước vụ thu hoạch 2023-2024, nhiều DN cho rằng giá cà phê sẽ xuống nhưng đến thời điểm hiện tại có thể nhận định cà phê Robusta khó xuống dưới 60.000 đồng/kg. Lý do là châu Âu, thị trường nhập khẩu cà phê số 1 thế giới rất cần cà phê Việt Nam.

"Từ nay đến ít nhất tháng 4-2024, họ chỉ còn trông đợi vào cà phê Việt Nam trong khi các nguồn cung khác không đáng kể. Năm 2024, cà phê nhân Robusta của Việt Nam có thể đạt mức cao nhất trên thế giới" - ông Nam dự báo.

Cũng theo ông Nam, trước đây, cà phê Việt Nam có thể được trữ để bán quanh năm nhưng vụ vừa qua chỉ đến tháng 6 đã hết hàng, trừ hàng tồn kho nhưng năm 2024 có thể việc hết hàng sẽ đến từ tháng 4. Do đó, các DN hiện nay rất hạn chế ký các hợp đồng giao hàng xa vì lo ngại rủi ro thị trường lên giá, không thể mua hàng để giao.

Giá cà phê khó giảm

Ông Thái Như Hiệp, Phó Chủ tịch Hiệp hội Cà phê - Cacao Việt Nam (Vicofa), dự báo xuất khẩu cà phê niên vụ 2023-2024 có thể đạt 4,5-5 tỉ USD, vượt kỷ lục 4 tỉ USD vừa lập ở niên vụ trước nhờ giá xuất khẩu tăng. Dự báo niên vụ này, giá cà phê xuất khẩu bình quân ở mức 2.500 USD/tấn, tăng 200 USD/tấn so với niên vụ trước nên dù sản lượng sụt giảm khoảng 20%, giá trị xuất khẩu vẫn tăng.

 "Sau thời gian diện tích cà phê bị chuyển đổi sang các loại cây ăn trái, hiện nay diện tích đã bắt đầu ổn định khi nông dân nhận thấy sự bền vững của loại cây này. Nhất là khi ngành nông nghiệp có văn bản khuyến cáo về việc chỉ có sầu riêng trồng thuần mới được cấp mã số vùng trồng để xuất sang Trung Quốc, nếu trồng xen canh sẽ không được cấp mã số nên hạn chế được tình trạng xen canh sầu riêng với cà phê" - ông Hiệp dẫn chứng.

Ông Trịnh Đức Minh, Chủ tịch Hiệp hội Cà phê Buôn Ma Thuột, cho biết những ngày qua giá cà phê tăng cao do liên tục có thông tin điều chỉnh sản lượng cà phê của niên vụ cà phê 2023 và 2024 của Việt Nam cũng như các nước sản xuất cà phê.

So với dự báo ban đầu, sản lượng giảm dần khoảng 165 triệu bao (dự báo trước đây là 171 triệu bao). Bên cạnh đó, số lượng cà phê tồn kho còn quá ít. Do đó, thông thường vào chính vụ giá cà phê sẽ giảm nhưng năm nay bất thường tăng cao.

Cũng theo ông Minh, việc giá cà phê tăng cao, người trồng cà phê và các quốc gia sản xuất cà phê như Việt Nam rất phấn khởi. Tuy nhiên, các nhà rang xay, các cửa hàng bán cà phê sẽ gặp khó khăn khi không thể điều chỉnh giá bán trong ngày một ngày hai. "Nhu cầu mua cà phê để trả những hợp đồng đã ký là rất lớn. Dự báo những tháng đầu năm 2024 giá tiếp tục giữ mức cao" - ông Minh nhận định.