Cải cách thủ tục cấp giấy phép lao động cho người nước ngoài

Dự thảo đang được Bộ Tư pháp thẩm định, thay thế Nghị định 152/2020/NĐ-CP đã được sửa đổi, bổ sung tại Nghị định 70/2023/NĐ-CP.

Theo Bộ Nội vụ, trong bối cảnh cách mạng công nghệ 4.0 và chuyển đổi số, Việt Nam đang phát triển nhiều ngành công nghệ cao như công nghiệp bán dẫn, năng lượng xanh, trí tuệ nhân tạo (AI)... Dự thảo nghị định mới được thiết kế nhằm thu hút nhân lực quốc tế chất lượng cao cho các lĩnh vực này. Do đó, dự thảo đề xuất mở rộng điều kiện công nhận chuyên gia.

Ngoài ra, dự thảo bổ sung trường hợp được xác nhận không thuộc diện cấp giấy phép lao động đối với các chuyên gia trong lĩnh vực đặc thù, được các bộ chuyên ngành xác nhận; bổ sung quy định về "trường hợp đặc biệt do Chính phủ quyết định theo đề nghị của Bộ Nội vụ" nhằm linh hoạt xử lý các tình huống phát sinh trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội.

Một điểm mới khác là đẩy mạnh phân cấp trong cấp giấy phép. Theo dự thảo, Bộ Nội vụ chỉ xử lý hồ sơ trong một số trường hợp đặc biệt, như NLĐ làm việc cho cơ quan do Chính phủ thành lập, tổ chức quốc tế hoặc làm việc tại nhiều tỉnh, thành. Các trường hợp còn lại sẽ do UBND cấp tỉnh giải quyết và có thể phân cấp tiếp cho các sở, ngành chuyên môn. Điều này giúp giảm tải cho trung ương, đồng thời bảo đảm xử lý hồ sơ sát thực tế và nhanh chóng hơn.

Đáng chú ý, người sử dụng lao động có thể lựa chọn nộp hồ sơ tại Bộ Nội vụ hoặc cơ quan có thẩm quyền cấp tỉnh, tạo sự linh hoạt và thuận tiện hơn. Dự thảo xác định rõ định hướng tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, tiếp nhận và xử lý hồ sơ cấp phép lao động qua mạng điện tử. Đồng thời, Bộ Nội vụ sẽ xây dựng cơ sở dữ liệu thống nhất về NLĐ nước ngoài làm việc tại Việt Nam, kết nối với các hệ thống quản lý công dân nước ngoài, phục vụ tra cứu và quản lý hiệu quả, chính xác.

Một điểm mới nữa là về giấy khám sức khỏe: dự thảo cho phép sử dụng giấy do cơ sở y tế nước ngoài hoặc Việt Nam cấp, miễn còn hiệu lực trong vòng 12 tháng. Với giấy khám của Việt Nam, cần bảo đảm NLĐ không mắc bệnh truyền nhiễm theo quy định của Bộ Y tế. Dự thảo cũng bổ sung quy định về cấp lại, gia hạn hoặc thu hồi giấy xác nhận không thuộc diện cấp giấy phép lao động, để xử lý các tình huống thực tế như mất, hỏng hoặc hết hạn giấy tờ.

Tính đến cuối năm 2024, Việt Nam có khoảng 162.000 lao động nước ngoài, trong đó gần 150.000 người thuộc diện phải cấp giấy phép. Trong nhóm này, hơn 108.000 trường hợp được cấp mới, gần 19.000 được gia hạn, gần 12.000 được cấp lại và khoảng 9.500 đang hoàn thiện hồ sơ.