Chỉ đạo của Thường trực Chính phủ sau khi Bộ Công Thương đề xuất điện mặt trời giá 0 đồng

Đối với dự thảo Nghị định quy định cơ chế, chính sách khuyến khích phát triển điện mặt trời mái nhà tự sản, tự tiêu, đề nghị làm rõ nội hàm "tự sản, tự tiêu". Đây là chỉ đạo của Thường trực Chính phủ đối với Bộ Công Thương, được nêu tại Kết luận của Thường trực Chính phủ vừa được Văn phòng Chính phủ phát đi.

Việc xây dựng dự thảo Nghị định quy định cơ chế, chính sách khuyến khích phát triển điện mặt trời mái nhà tự sản, tự tiêu thời gian qua nhận được sự quan tâm lớn của dư luận. Trong đó, đề xuất điện mặt trời mái nhà dư thừa phát lên lưới được bán với giá 0 đồng nhận được nhiều ý kiến trái chiều."

Trước vấn đề này, Thường trực Chính phủ yêu cầu Bộ Công Thương nghiên cứu kỹ lưỡng và đưa chính sách phải khuyến khích đầu tư cho loại hình sản xuất nguồn điện này. Đồng thời, quy định việc tích điện cụ thể để nguồn tự sản, tự tiêu nhưng sử dụng không hết được bán thế nào? giá bán trên nguyên tắc nào? nên khuyến khích bán nhưng có điều kiện…

Thường trực Chính phủ cũng nhấn mạnh đây là cơ chế, chính sách quan trọng, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp, người dân chủ động một phần nguồn điện, sản xuất, phát triển xanh, góp phần giảm áp lực về nhu cầu cung ứng điện lên hệ thống điện quốc gia, góp phần bảo đảm cung ứng điện trong năm 2024 và các năm tiếp theo.

Tuy nhiên, để Nghị định nêu trên đi vào cuộc sống, khuyến khích được người dân sử dụng nguồn năng lượng tái tạo sẵn có, Thường trực Chính phủ đề nghị Bộ Công Thương bổ sung, làm rõ các nội dung chính sách, bảo đảm thực hiện đúng mục tiêu khuyến khích một cách thực chất, khả thi trên cơ sở lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ. Đồng thời, rà soát kỹ lưỡng để đảm bảo việc đề xuất chính sách không được sơ hở dẫn đến việc lợi dụng chính sách.

Trên cơ sở đó, Thường trực Chính phủ giao Bộ Công Thương hoàn thiện dự thảo Nghị định nêu trên trình Chính phủ trong tháng 5-2024.

Trước đó, trao đổi với phóng viên, PGS-TS Ngô Trí Long, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu thị trường giá cả (Bộ Tài chính) cho biết hiện đang có các ý kiến khác nhau về đề xuất nêu trên của Bộ Công Thương.

Theo ông Long, có ý kiến cho rằng trong bối cảnh nhu cầu tiêu thụ điện tăng cao, các nguồn điện lớn chưa được bổ sung thêm, cần tận dụng nguồn năng lượng tái tạo, trong đó có điện mặt trời mái nhà. Tuy nhiên, theo ông Long, đặc điểm của nguồn điện này không ổn định. "Tôi cho rằng, cơ quan soạn thảo khuyến khích người dân đầu tư điện mặt trời mái nhà để dùng tại chỗ, phục vụ cho nhu cầu của hộ gia đình, doanh nghiệp với sản lượng vừa đủ, tránh lãng phí"- vị chuyên gia nêu rõ.

PGS-TS Ngô Trí Long nhấn mạnh đến vấn đề "tự sản, tự tiêu" và cho rằng cơ quan quản lý Nhà nước đang mong muốn người dân phát triển điện mặt trời mái nhà để phục vụ tại chỗ, hạn chế nối lưới, giảm áp lực cho hệ thống điện quốc gia. Bởi theo ông Long, với hệ thống truyền tải hiện nay, nếu để phát triển điện mặt trời mái nhà nối lưới một cách ồ ạt, sẽ có nhiều vấn đề nảy sinh.

TS Nguyễn Quốc Việt, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR), cho rằng đầu tư hệ thống điện mặt trời mái nhà nhưng không được bán cho cá nhân, tổ chức khác hoặc bán lên lưới với giá 0 đồng là đi ngược nguyên tắc thị trường. Với chính sách như đề xuất, rất khó thu hút người dân, doanh nghiệp đầu tư.