Bộ trưởng GTVT Nguyễn Văn Thể lần đầu ngồi "ghế nóng" trả lời chất vấn

Đây cũng là lần đầu tiên Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) Nguyễn Văn Thể trả lời chất vấn trực tiếp trên cương vị đứng đầu ngành GTVT.

Bộ trưởng GTVT Nguyễn Văn Thể "mở hàng" Phiên họp chất vấn và trả lời chất vấn tại Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XIV - Ảnh chụp màn hình

Sáng 4-6, ngay sau phát biểu khai mạc Phiên chất vấn và trả lời chất vấn của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, Quốc hội nghe Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH), Trưởng ban Dân nguyện - UBTVQH Nguyễn Thanh Hải trình bày Báo cáo kết quả giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri gửi đến Kỳ họp thứ Tư, Quốc hội Khóa XIV.

Tiếp đó, Quốc hội tiến hành chất vấn Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể về các nhóm vấn đề: Giải pháp hoàn thiện kết cấu hạ tầng giao thông và bảo đảm trật tự an toàn giao thông trong cả nước, nhất là tại các thành phố lớn. Giải pháp xử lý những vấn đề tồn tại đối với các dự án giao thông đầu tư theo hình thức xây dựng-kinh doanh-chuyển giao (BOT)… Trong đó, các vấn đề liên quan tới BOT vốn đang "nóng" trong dư luận và người dân thời gian qua nhận được nhiều sự quan tâm.

Ngay đầu giờ sáng đã có 36 đại biểu đăng ký chất vấn. Mở đầu phiên chất vấn các đại biểu: Nguyễn Ngọc Phương (Quảng Bình); Trần Văn Tiến (Vĩnh Phúc); Nguyễn Anh Trí (Hà Nội) đề nghị Bộ trưởng làm rõ bất cập về số năm, vị trí đặt trạm thu phí BOT; trách nhiệm, giải pháp xử lý vấn đề chênh lệch cốt đường với nền nhà dân sau cải tạo; tiến độ thực hiện thu phí không dừng tại các trạm BOT; giải pháp phát triển giao thông vùng Tây Bắc;...

Nóng vấn đề BOT

Về chênh lệch chi phí đầu tư và số năm thu phí giữa hợp đồng và kết quả kiểm toán đối với các dự án BOT, Bộ trưởng cho biết việc chênh lệch là do hợp đồng được ký ban đầu dựa trên tính toán về kinh phí đầu tư và kinh phí dự phòng; trước khi quyết toán Bộ GTVT đề nghị kiểm toán vào kiểm tra lại, dựa trên kết quả đó để điều chỉnh lại hợp đồng để đảm bảo quyền lợi chung của người dân, nhà nước và doanh nghiệp.

Đại biểu Lý Tiết Hạnh (Bình Định), Lưu Bình Nhưỡng (Bến Tre); Nguyễn Lân Hiếu (An Giang) hỏi về giải pháp căn cơ để hoàn thiện thể chế BOT, giám sát thực hiện dự án để tránh sai phạm, hài hòa lợi ích? Tiến độ tái cơ cấu doanh nghiệp tàu thủy? Tiến độ nâng cấp Quốc lộ 1 đoạn qua Bình Định?

Bộ trưởng cho biết, thời gian tới tiếp tục rà soát, sửa đổi để hoàn thiện các quy định liên quan đến BOT. Đồng thời kiên quyết xử lý nghiêm các sai phạm của cán bộ, công chức trong ngành nếu phát hiện các sai phạm liên quan đến BOT...

Đại biểu Trương Trọng Nghĩa (TP HCM) chất vấn Bộ trưởng và Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng: Doanh nghiệp phản ánh tình trạng tình trạng ở một số địa phương chỉ có 1, 2 doanh nghiệp được chỉ định thầu hoặc đấu thầu có dàn xếp các dự án giao thông, doanh nghiệp bên ngoài không "chen chân vào được", dẫn đến tình trạng đội vốn đầu tư, kéo dài dự án,... vậy có tình trạng này hay không, giải pháp khắc phục như thế nào?

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết, theo quy định, mọi dự án BOT đều được tổ chức đấu thầu và thông báo mời thầu công khai trên mạng. Tuy nhiên thực tế thời gian qua, có thể nhiều nhà đầu tư chưa rõ thủ tục hoặc ít quan tâm,... nên dẫn đến có những dự án BOT dù đã kéo dài thời gian thông báo mời thầu nhưng chỉ chỉ có 1 nhà thầu tham gia,... nên không thể tổ chức đấu thầu (ít nhất có 2 nhà thầu đăng ký trở lên), buộc phải chỉ định thầu theo quy định.

"Tham mưu kém" về đường sắt

Đại biểu Tô Thị Bích Châu (TP HCM), Dương Trung Quốc (Đồng Nai) chất vấn về giải pháp nâng cao chất lượng dịch vụ vận tải đường sắt và giải pháp giảm tai nạn giao thông đường sắt;... Trả lời đại biểu, Bộ trưởng cho rằng ngành GTVT "tham mưu kém" nên chưa có giải pháp hình thành tuyến đường sắt Bắc - Nam đảm bảo đúng yêu cầu kỹ thuật. Bộ nhận trách nhiệm của ngành trong công tác tham mưu.

Về tai nạn giao thông đường sắt, hiện vẫn còn hơn 5.719 đường giao cắt có gác chắn, còn hơn 4.000 đường dân sinh tự mở không có gác chắn, tiềm ẩn nguy cơ tai nạn giao thông, Bộ đã làm việc với các địa phương để có giải pháp gắn trách nhiệm cụ thể của ngành, của địa phương trong thực hiện các giải pháp nhằm kéo giảm tai nạn giao thông đường sắt...

Tranh luận lại với Bộ trưởng, đại biểu Bích Châu cho rằng, Bộ chưa quan tâm đến đường sắt vì trong báo cáo rất sơ sài. Bộ trưởng chưa có giải pháp cụ thể để ngăn chặn tình trạng tai nạn giao thông đường sắt xảy ra liên tục như những ngày vừa qua. Đại biểu Dương Trung Quốc cho rằng không phải do Bộ "tham mưu kém" mà hầu như "bỏ rơi" đầu tư cho đường sắt vì đầu tư cho đường bộ dễ chia sẻ lợi ích hơn....

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết, hiện đang triển khai các giải pháp cấp bách để bảo đảm an toàn giao thông đường sắt. Bên cạnh đó, cần đầu tư xây dựng trục đường sắt mới, song hành với đường sắt cũ. Nếu được thông qua dự án... sẽ đầu tư triển khai trong thời gian tới.

Xử lý dứt điểm các dự án BOT đặt không đúng vị trí

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân phát biểu kết thúc phần trả lời của Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể

Kết thúc phần trả lời của Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân yêu cầu rà soát lại các quy hoạch giao thông, khẩn trương nghiên cứu dự án khả thi tuyến đường sắt cao tốc Bắc - Nam; tập trung nguồn lực xây dựng các công trình lớn, quan trọng, thiết yếu, đảm bảo kết nối thông suốt giữa các trung tâm kinh tế; có giải pháp thu hút mạnh các thành phần kinh tế, nhà đầu tư nước ngoài tham gia đầu tư các công trình giao thông, bảo đảm hài hòa các lợi ích; xử lý dứt điểm các điểm đen về giao thông; xử lý ùn tắc giao thông đô thị; tăng cường tuần tra, kiểm soát, xử lý nghiêm các trường hợp tiêu cực, vi phạm về ATGT, đào tạo, sát hạch cấp giấy phép lái xe; tăng cường giáo dục ý thức chấp hành giao thông, văn hóa giao thông; rà soát lại các trạm BOT để có giải pháp khắc phục những tồn tại, quyết toán tất cả các dự án; xử lý dứt điểm các dự án đặt không đúng vị trí...

* Tham gia phiên chất vấn và trả lời chất vấn của Bộ trưởng GTVT dự kiến có: Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng, Bộ trưởng các bộ: Xây dựng, Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính, Công an; Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam; Tổng Thanh tra Chính phủ và các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ khác cùng tham gia trả lời chất vấn, giải trình về những vấn đề có liên quan.