Phó Thủ tướng: Xây dựng nền ngoại giao hiện đại, biến nguy thành cơ

Nhân kỷ niệm 75 năm thành lập ngành Ngoại giao Việt Nam (1945-2020), sáng 24-8, tại Hà Nội, Bộ Ngoại giao tổ chức Hội thảo khoa học: "75 năm Ngoại giao Việt Nam: Bài học kinh nghiệm và định hướng". Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh dự phát biểu khai mạc và chỉ đạo Hội thảo. Cùng dự có các lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Bộ Ngoại giao; những nhà ngoại giao tiền bối, nhân chứng lịch sử và cũng là những người đã trực tiếp tham gia đóng góp vào những mốc son của ngành Ngoại giao; các chuyên gia, diễn giả uy tín, đại diện lãnh đạo các bộ, ban, ngành và cộng đồng doanh nghiệp tại Hội thảo.

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh phát biểu khai mạc Hội thảo - Ảnh: TTXVN

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh nhấn mạnh đây cũng là dịp tri ân các thế hệ cán bộ tiền bối, kết nối giữa các thế hệ ngoại giao, giáo dục cho thế hệ hiện tại truyền thống vẻ vang của ngành trong suốt 75 năm qua.

Theo Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh, cách đây 75 năm, nền ngoại giao của nước Việt Nam hiện đại đã ra đời và vinh dự được Bác Hồ, vị Bộ trưởng Ngoại giao đầu tiên trực tiếp lãnh đạo. Trong suốt 75 năm qua, ngành Ngoại giao đã luôn đồng hành cùng dân tộc, phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân và có những bước trưởng thành vượt bậc, đạt được nhiều thành tựu to lớn, góp phần quan trọng cho sự nghiệp đấu tranh vì độc lập dân tộc, thống nhất đất nước trước kia cũng như sự nghiệp đổi mới, hội nhập và bảo vệ Tổ quốc ngày nay, góp phần nâng cao vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.

Từ một quốc gia bị bao vây, cấm vận, đến nay, Việt Nam đã thiết lập khuôn khổ quan hệ ổn định, lâu dài với 30 đối tác chiến lược và đối tác toàn diện; mở rộng, đưa quan hệ đi vào chiều sâu, thực chất với các nước, nhất là các đối tác có tầm quan trọng chiến lược đối với sự phát triển, an ninh của đất nước, tạo sự đan xen, gắn kết giữa lợi ích của ta với các nước. Việt Nam đã trở thành mắt xích quan trọng trong nhiều liên kết kinh tế khu vực và toàn cầu, tham gia nhiều hiệp định thương mại tự do quan trọng, qua đó tạo ra động lực mới cho phát triển.

Phó Thủ tướng nhận định, trong những năm qua, đặc biệt từ đầu năm 2020, với tác động của đại dịch Covid-19, tình hình thế giới và khu vực đang chuyển biến hết sức nhanh chóng, sâu sắc và khó lường. Hòa bình, hợp tác và phát triển vẫn là nguyện vọng của các dân tộc trên thế giới, song thế giới và khu vực đang gặp nhiều thách thức hơn, trong đó có tình trạng kinh tế thế giới suy thoái nghiêm trọng, cạnh tranh chiến lược nước lớn gia tăng, thách thức về an ninh biển đảo, nhất là những diễn biến phức tạp trong vấn đề Biển Đông, sự nổi lên của các thách thức an ninh phi truyền thống như: dịch bệnh, an ninh nguồn nước, môi trường... đã và đang tác động trực tiếp, nhiều chiều tới môi trường an ninh và phát triển của Việt Nam.

Trong bối cảnh đó, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa, củng cố vững chắc môi trường quốc tế thuận lợi, thu hút các nguồn lực cho phát triển và nâng cao vị thế đất nước đặt ra những yêu cầu mới ngày càng cao cho công tác đối ngoại. Theo đó, đối ngoại ngày càng đóng vai trò tiên phong trong việc bảo đảm môi trường hòa bình, thuận lợi cho phát triển; bảo vệ vững chắc chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ quốc gia. Cùng với quốc phòng và an ninh, đối ngoại cũng là nhiệm vụ trọng yếu thường xuyên với sự tham gia, vào cuộc của tất cả các bộ, ban, ngành, địa phương, doanh nghiệp và người dân trong bối cảnh nước ta ngày càng hội nhập quốc tế sâu rộng.

Cho rằng, làm sao "biến nguy thành cơ" và định vị đất nước một cách có lợi nhất trong cục diện mới đang định hình là yêu cầu cấp thiết của công tác đối ngoại, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh nhấn mạnh, tổng kết hoạt động ngoại giao 75 năm qua, nhất là đánh giá thực hiện Nghị quyết của Đại hội XII của Đảng là dịp để kiểm nghiệm những bài học kinh nghiệm quý báu của ngoại giao Việt Nam, từ đó tăng thêm bản lĩnh, tích luỹ thêm kinh nghiệm, kiến thức, dám đổi mới, năng động, sáng tạo tiếp cận theo cách mới... để xây dựng một nền ngoại giao hiện đại, trên cơ sở kế thừa truyền thống ngoại giao Việt Nam và tư tưởng ngoại giao Hồ Chí Minh, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ đối ngoại mà Đảng, Nhà nước giao phó trong tình hình mới.

Với ý nghĩa và tầm quan trọng của Hội thảo hôm nay, Phó Thủ tướng đề nghị các đại biểu dự Hội thảo tập trung đánh giá, làm sâu sắc hơn những đóng góp của ngành Ngoại giao 75 năm qua, nhất là trong việc giữ vững môi trường hòa bình, ổn định; tranh thủ tối đa các nguồn lực bên ngoài để phát triển, nâng cao vị thế, uy tín của đất nước.

Cùng với đó, làm rõ hơn những bài học lớn về đối ngoại, phân tích bản sắc của ngoại giao Việt Nam, để từ đó ngoại giao trong giai đoạn mới phát huy tốt hơn những kinh nghiệm, truyền thống quý báu của các thế hệ đi trước, đồng thời trân trọng, phát huy những bản sắc của ngoại giao Việt Nam trong giai đoạn mới.

Đồng thời, đánh giá yêu cầu, nhiệm vụ mới đặt ra cho công tác đối ngoại, từ việc tiếp tục đổi mới tư duy đến làm thế nào phát triển các mối quan hệ song phương đi vào chiều sâu hiệu quả thực chất; đẩy mạnh và nâng tầm ngoại giao đa phương; nâng cao hiệu quả ngoại giao kinh tế; tăng cường ngoại giao văn hóa và thông tin đối ngoại, công tác bảo hộ công dân và công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài trong bối cảnh đất nước ta đang hội nhập quốc tế sâu rộng.

Phó Thủ tướng mong muốn các đại biểu cùng đề xuất những biện pháp để tăng cường thống nhất nhận thức và nâng cao hiệu quả phối hợp, tạo đồng thuận giữa các binh chủng đối ngoại cũng như giữa các bộ, ngành, địa phương, tạo thành sức mạnh tổng hợp to lớn trên mặt trận đối ngoại, phục vụ đắc lực cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn mới. Cùng với đó, đề xuất những giải pháp nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ đối ngoại theo hướng ngày càng bản lĩnh, chuyên nghiệp, hiệu quả; đồng thời đưa ra các khuyến nghị về xây dựng nền ngoại giao hiện đại để đáp ứng tốt nhất những yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

Hội thảo có hai phiên thảo luận: 75 năm ngoại giao Việt Nam góp phần giành độc lập dân tộc, thống nhất, xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và công cuộc đổi mới đất nước; phát huy vai trò tiên phong của ngoại giao củng cố môi trường hòa bình và phát triển trong thời kỳ phát triển mới của đất nước.

Tại hai phiên này, các đại biểu thảo luận nhiều nội dung trọng tâm như: Xác định những nhân tố bất biến, khả biến và vai trò các nước lớn tác động đến đối ngoại Việt Nam trong 75 năm qua; quá trình đổi mới tư duy trong đường lối, chính sách và triển khai công tác đối ngoại; các bài học lớn về đối ngoại: Tạo bản lĩnh tự cường trong đối ngoại; nghệ thuật nắm bắt thời cơ; xử lý quan hệ với các nước lớn, láng giềng; bối cảnh và những vấn đề mới đặt ra trong quan hệ quốc tế thời đại số; những vấn đề mới đặt ra về đổi mới tư duy, xây dựng, triển khai chính sách đối ngoại của nước ta; vai trò tiên phong của đối ngoại trong thời kỳ đổi mới toàn diện và hội nhập quốc tế…