Cách nào để phụ nữ trung niên vượt qua cơn “ác mộng” thất nghiệp?

Việt Nam đang chứng kiến cuộc cách mạng công nghệ 4.0, các ứng dụng công nghệ trong công việc đang diễn ra với tốc độ nhanh chóng và rất đa dạng trong các ngành nghề khác nhau. Lĩnh vực lao động việc làm cũng đang trải qua những thay đổi lớn ở quy mô chưa từng có do sự cải tiến của công nghệ. Phụ nữ có những bước tiến mới trong lĩnh vực nghề nghiệp tuy nhiên rất nhiều phụ nữ không có việc làm hoặc thất nghiệp ở tuổi trung niên.

Đối diện nhiều rủi ro

Theo nghiên cứu "Giới và thị trường lao động ở Việt Nam" tháng 3-2021 của Tổ chức lao động Quốc tế ILO, tỉ lệ tham gia vào thị trường lao động của phụ nữ trong độ tuổi lao động là khá cao từ 2019 trở về trước, cụ thể: Năm 2019 là 70,9% so với tỷ lệ 47,2% cho toàn cầu và 43,9% so với Châu Á – Thái Bình Dương.

Tuy nhiên, tỉ lệ này đang có xu thể giảm khi chỉ còn 66,2% trong quý II-2020 và có tăng nhẹ lên 68,5% vào cuối năm nhưng vẫn thấp hơn cùng kỳ năm trước.

Trong báo cáo của ILO, phụ nữ trẻ và lớn tuổi sẽ có xu hướng rời khỏi lực lượng lao động nhiều hơn khi giảm từ 28% năm 2019 xuống còn 24,7% trong quý III-2020.

Cuộc cách mạng công nghệ có nhiều yếu tố tích cực như sự thay đổi cách thức làm việc, tăng năng suất, chuyển đổi số… Nhưng cũng đặt ra nhiều thách thức như mất việc làm hay những vấn đề xã hội khác.

Trong đó, phụ nữ nói chung và phụ nữ tuổi trung niên là đối tượng có nguy cơ cao do đặc thù về giới, tuổi tác, sự thay đổi công nghệ, mối quan tâm đến gia đình và văn hóa.

Vấn đề đầu tiên khiến chị em tuổi trung niên phải đối mặt là tư duy muốn ổn định và bắt đầu muốn nghỉ ngơi. Điều này khiến chị em ngại thay đổi, ngại tiếp thu các công nghệ dẫn tới không theo kịp với sự thay đổi những yêu cầu của công việc.

Thứ hai, do quan niệm phụ nữ Á Đông thường coi trọng việc chăm sóc cho gia đình và người đàn ông thường được coi là trụ cột về kinh tế. Vì vậy, chị em trung niên thường là người hy sinh sự nghiệp, có xu thế dành nhiều thời gian chăm sóc gia đình hơn là dành thời gian cho các tham vọng trong sự nghiệp.

Đứng ở góc độ sử dụng lao động, việc tuyển dụng phụ nữ tuổi trung niên cũng là vấn đề cần cân nhắc. Thông thường sẽ nhìn thấy nhiều rủi ro, nhất là khi so sánh với các đối tượng lao động khác.

Những rủi ro có thể nhìn thấy ngay như: những kỹ năng và kinh nghiệm đã quá cũ, sự thay đổi chậm chạp, không chắc chắn về hiệu quả, công việc không phải là yếu tố ưu tiên đầu tiên…

Thay đổi để thích nghi

Nếu bạn là một phụ nữ tuổi trung niên, nguy cơ thất nghiệp có thể là cơn ác mộng. Nhưng trong khó khăn luôn có những lối thoát. Vậy, bạn hãy tham khảo các cách sau để đối diện và vượt qua thử thách này.

Cách 1: Chăm sóc bản thân

Để vượt qua những áp lực của công việc và cuộc sống, bạn cần chăm sóc tốt sức khỏe thể chất cũng như tinh thần. Hãy chú ý tới việc chăm sóc bản thân, trước hết là sức khỏe và làm đẹp, đừng nghĩ rằng việc này là cầu kỳ hay xa xỉ.

Việc này đôi khi chỉ cần đơn giản là quan tâm hơn đến bản thân, chế độ dinh dưỡng phù hợp, tập luyện thể thao, thư giãn, tinh thần thư thái, vui vẻ và hãy làm những điều bạn muốn.

Nếu bạn sống theo cách người khác mong muốn, nhìn bề ngoài có vẻ hoàn hảo nhưng đó không phải điều Người sử dụng lao động mong muốn. Những trải nghiệm thực tế của bạn, cho dù có thể không đẹp đẽ, nhưng nó cho thấy tính thực tiễn, sự tự tin, dám thay đổi… chính là những điều họ mong muốn.

Cách 2: Vượt qua chính mình

Thông thường chị em tuổi trung niên thường đặt các mục tiêu dưới năng lực bản thân. Tôi có một người bạn, đã gần 20 năm làm việc trong một tập đoàn lớn của nước ngoài. Sau khi mất việc do tập đoàn thu hẹp kinh doanh. Bạn tôi lại bắt đầu tìm việc tại những công ty nhỏ và công việc đơn giản.

Đó chính là sai lầm khi cô ấy nhắm mục tiêu quá thấp. Nó giống như một cách đánh giá thấp và cố gắng "bán tống bán tháo" bản thân, đó không phải là những gì cần làm với một phụ nữ trung niên.

Hãy vượt qua những suy nghĩ thông thường của bản thân, quên đi tất cả những lo lắng về gia đình, nếp nhăn trên khuôn mặt, bất ổn về ngoại hình… để hướng tới mục tiêu cao hơn. Hãy xác định phiên bản tốt nhất và đó chính là những gì người khác cần ở bạn.

Cách 3: Thay đổi cách làm

Có nhiều lý do khiến phụ nữ trung niên thất nghiệp, nhưng nếu hiện tại không có ai tuyển dụng bạn, rất có thể bạn đang sai ở đâu đó. Trong cuộc cách mạng công nghệ này, những kỹ năng đa dạng, sử dụng thành thạo công nghệ, phối hợp với người khác sẽ là những điều có thể "cứu sống" sự nghiệp của bạn.

Vì vậy, người lao động cần linh hoạt, tự chủ, có tư duy cầu tiến, không ngừng học hỏi phát triển bản thân.

Không còn là vấn đề mặc gì đến buổi phỏng vấn, sơ yếu lý lịch ra sao, kinh nghiệm của bạn thế nào… Đó là sự thay đổi tư duy, cách làm việc và những điều sẵn sàng thay đổi. Đây là cách tư duy và làm việc mới, bạn không thể có một kết quả mới bằng cách làm cũ được.

Cho dù thất nghiệp có thể là cơ ác mộng cho phụ nữ trung niên, tuy nhiên đây lại là cơ hội để chị em chủ động thay đổi bản thân, tìm lại chính mình. Bằng cách này, chị em có thể có thể chủ động công việc, thu nhập, thời gian như mình mong muốn, và đây chính là những điều chị em quan tâm hơn cả.