Đãi ngộ người lao động từ thiện chí

Tại hội nghị người lao động (NLĐ) diễn ra vào trung tuần tháng 9, khi được hỏi vì sao lại đồng ý đưa các khoản phụ cấp (chuyên cần, năng suất, tay nghề) vào lương cơ bản (LCB), ông Cao Trí Dũng, Giám đốc Công ty TNHH Trí Dũng (chuyên may gia công; huyện Dĩ An, tỉnh Bình Dương), bày tỏ: "Tôi biết việc đưa các khoản phụ cấp vào LCB sẽ khiến chi phí trích nộp BHXH, BHYT tăng song điều đó không quan trọng, bởi việc tạo động lực làm việc cho NLĐ mới chính là mong mỏi của ban giám đốc".

Tùy tiện sẽ trả giá

Mức LCB của 150 công nhân (CN) hiện nay là 3,8 triệu đồng/tháng, cộng thêm các khoản phụ cấp (600.000 đồng) sẽ tăng lên 4,4 triệu đồng. Với CN, đây là tin vui bởi quyền lợi khi tăng ca, đặc biệt là BHXH sẽ được cải thiện đáng kể.

Quyền lợi của người lao động rõ ràng và thực chất thì doanh nghiệp càng có lợi Ảnh: HOÀNG TRIỀU

Qua tìm hiểu, chúng tôi được biết các khoản phụ cấp nói trên đã được hình thành từ khi công ty thành lập (năm 2015), tuy nhiên không được đưa vào LCB. Cách đây không lâu, khi khan hiếm đơn hàng, công ty đã cho 150 CN nghỉ chờ việc luân phiên. Để giảm chi phí tiền lương, phòng nhân sự đề xuất cắt hết các khoản phụ cấp nói trên. Dù lo ngại CN phản ứng song do tình cảnh khó khăn của doanh nghiệp (DN) lúc đó nên lãnh đạo công ty đồng ý. Việc làm không được bảo đảm thường xuyên, nay lại bị cắt phụ cấp nên thu nhập CN sụt giảm. Kiến nghị nhiều lần nhưng công ty vẫn không thay đổi quyết định, tập thể CN ngừng việc. Qua đối thoại, ban giám đốc công ty hiểu rằng quyết định cắt giảm phụ cấp đã đẩy CN vào khó khăn, bởi thực tế tiền lương chờ việc không đủ để họ trang trải chi phí sinh hoạt. Để sửa sai, công ty cam kết khôi phục các khoản phụ cấp để ổn định đời sống NLĐ. Đến khi sản xuất - kinh doanh ổn định, việc đầu tiên ban giám đốc nghĩ đến là bàn bạc với Công đoàn (CĐ) cơ sở đưa các khoản phụ cấp nói trên vào LCB nhằm động viên NLĐ gắn bó lâu dài.

Khi giao kết hợp đồng lao động với CN, một công ty có vốn đầu tư nước ngoài đóng ở một quận ven TP HCM cam kết sẽ thưởng năng suất (từ 200.000-500.000 đồng) nếu CN làm vượt định mức. Thế nhưng, khi CN làm vượt định mức, ban giám đốc công ty lại tìm cách đẩy định mức lên cao và điều này khiến CN không theo kịp. Hậu quả là có tháng CN mất trắng khoản thưởng này do làm không đạt. Cho rằng quyền lợi bị ảnh hưởng do công ty làm trái thỏa thuận, một bộ phận CN đã ngừng việc. Đến khi các cơ quan chức năng can thiệp, công ty mới đồng ý sửa sai. "Những khoản thưởng có ý nghĩa giúp NLĐ cải thiện thu nhập, do vậy, người sử dụng lao động cần phải minh bạch, chứ không thể tùy tiện thay đổi" - một cán bộ CĐ cấp trên tham gia giải quyết tranh chấp đã khuyến cáo như vậy.

Động viên người lao động

Tại các diễn đàn về quan hệ lao động, ông Lê Đình Quảng, Phó trưởng Ban Quan hệ Lao động Tổng LĐLĐ Việt Nam, đã nhiều lần đưa ra những cảnh báo về thực trạng nhiều DN có tâm lý ăn xổi ở thì khi xây dựng chính sách tiền lương và đây chính là mầm mống gây bất ổn quan hệ lao động. "Các chính sách tiền lương, đãi ngộ NLĐ tại DN cần mang tính ổn định, nếu được cụ thể hóa trong thỏa ước lao động tập thể thì càng tốt. Làm được điều này sẽ tạo tâm lý phấn khởi cũng như khuyến khích NLĐ gắn bó lâu dài" - ông Quảng khẳng định.

Theo ông Wang Chen Yi, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Ever Win (100% vốn nước ngoài; KCN Bình Chiểu, quận Thủ Đức, TP HCM), để ổn định nguồn lực lâu dài, người sử dụng lao động cần minh bạch chính sách tiền lương và công khai cho NLĐ biết. Tại Công ty TNHH Ever Win, từ nhiều năm qua, khi xây dựng chính sách tiền lương, đãi ngộ NLĐ, ban giám đốc luôn chủ động ngồi lại bàn bạc với CĐ cơ sở. Những kiến nghị hợp lý, hợp tình về chính sách tiền lương của CĐ đều được công ty ghi nhận và chia sẻ trên cơ sở hài hòa lợi ích DN và NLĐ. Sau khi đạt được thỏa thuận, chính sách chăm lo sẽ được ban giám đốc và CĐ cơ sở cụ thể hóa trong thỏa ước lao động tập thể. "Nhờ chính sách tiền lương, đãi ngộ minh bạch mà nhiều năm qua, công ty không xảy ra tranh chấp lao động, đời sống CN ngày càng được cải thiện" - ông Wang Chen Yi cho biết.

Ở Công ty TNHH Shing Việt (quận Thủ Đức) và Công ty TNHH Vĩ Châu (quận 7), sự đồng thuận giữa ban giám đốc và CĐ trong việc xây dựng và hoàn thiện chính sách tiền lương là yếu tố căn cơ để ổn định quan hệ lao động. Cả người sử dụng lao động và CĐ cơ sở đặc biệt coi trọng việc nắm bắt tâm tư, nguyện vọng CN, nhờ đó sớm tìm được tiếng nói chung trong việc hoàn thiện chính sách chăm lo, đãi ngộ. "Những ý kiến đóng góp xác đáng liên quan đến quyền lợi số đông được ban giám đốc và CĐ cơ sở ưu tiên xem xét. Căn cứ tình hình sản xuất - kinh doanh của DN, CĐ cơ sở sẽ đề xuất mức nâng lương và đãi ngộ phù hợp trong quá trình đàm phán. Mục tiêu là phải hài hòa lợi ích cả hai phía" - bà Nguyễn Thị Thúy Vân, Chủ tịch CĐ Công ty TNHH Shing Việt, cho hay.