Đổi mới tư duy về tổ chức và phương thức hoạt động Công đoàn

Kính thưa đồng chí Nguyễn Đình Khang, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam. Kính thưa các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo TP HCM và lãnh đạo Công đoàn qua các thời kỳ.

Hôm nay, đúng vào dịp kỷ niệm 78 năm ngày Nam Bộ kháng chiến, Công đoàn TP tiến hành Đại hội lần thứ XII, nhiệm kỳ 2023 - 2028, tôi rất vinh hạnh thay mặt Thành ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam TP HCM nhiệt liệt chào mừng các đồng chí lãnh đạo Tổng LĐLĐ Việt Nam, các vị khách quý và 549 đại biểu, đại diện cho hơn 1,3 triệu đoàn viên Công đoàn TP về dự đại hội.

Đến giờ này, đại hội đã thực hiện những nhiệm vụ quan trọng với những nội dung theo chương trình đề ra. Tôi xin chúc mừng 55 đồng chí đã được đại hội tín nhiệm bầu vào Ban Chấp hành khóa XII và 52 đại biểu (chính thức và dự khuyết) tham dự Đại hội XIII Công đoàn Việt Nam. Tin tưởng Ban Chấp hành LĐLĐ TP khóa mới sẽ kế thừa xứng đáng các nhiệm kỳ trước, tiếp tục phát huy tinh thần đoàn kết, năng động, sáng tạo, đổi mới, thực chất hơn, hiệu quả hơn, toàn diện hơn, sâu sắc hơn. Chúc Đoàn đại biểu đi dự Đại hội XIII Công đoàn Việt Nam hoàn thành xuất sắc trọng trách hại hội giao.

Kính thưa các đồng chí

Kính thưa Đại hội

Tôi đánh giá cao các hoạt động và công tác chuẩn bị đại hội lần này đã nghiêm chỉnh chấp hành sự chỉ đạo, lãnh đạo của Ban Thường vụ Thành ủy, Tổng LĐLĐ Việt Nam đã huy động, phát huy và phối hợp với các tổ chức, địa phương, cơ quan, đơn vị từ cơ sở đến đại hội cấp TP. Tôi thống nhất các nội dung văn kiện.

Nhìn lại nhiệm kỳ khóa XI, chúng ta hết sức vui mừng với những thành tựu, kết quả mà tổ chức Công đoàn và phong trào CNVC-LĐ TP đạt được bằng chính sự nỗ lực, quyết tâm; vừa thực hiện trọng tâm, vừa xây dựng đội ngũ cán bộ Công đoàn các cấp, đa dạng hóa các hình thức; tập hợp được đông đảo lao động phi chính thức tham gia tổ chức Công đoàn, thành lập nhiều nghiệp đoàn nghề nghiệp kết nạp đoàn viên và thành lập mới Công đoàn cơ sở.

Cùng với đó đã tổ chức các hoạt động chăm lo, hỗ trợ, chia sẻ đến đoàn viên, người lao động. Xuất hiện nhiều mô hình mới, cách làm hay, sáng tạo ngày càng thể hiện tên tuổi trong những chương trình hoạt động hướng đến cộng đồng, nhận được sự ủng hộ tham gia, gửi gắm niềm tin vào các hoạt động chung trong suốt thời gian qua như: Tết sum vầy, Tháng Công nhân, Tấm vé nghĩa tình, Phiên chợ nhỏ nhưng nói tấm lòng và ý nghĩa lớn của các đồng chí.

Qua đó, chúng ta cũng đã kếp nạp mới hơn 617.000 đoàn viên, vượt 16% chỉ tiêu đề ra, trong đó có gần 571.000 đoàn viên ở khu vực ngoài nhà nước; thành lập mới 6.741 Công đoàn cơ sở; tiếp tục khẳng định vai trò đại diện và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên, người lao động theo Hiến pháp và pháp luật; xây dựng quan hệ lao động hài hòa trong doanh nghiệp; chất lượng và hiệu quả trong việc ký kết và thực hiện thỏa ước lao động tập thể tại các doanh nghiệp ngày càng nâng lên về chất.

Từ những con số, chúng ta có thể hình dung được sự cố gắng của tổ chức Công đoàn TP HCM để hôm nay đại diện một số phát biểu từ cơ sở, địa phương, chúng ta càng có thể thấy được nội lực, quyết tâm của các đồng chí thực hiện nhiệm vụ và vai trò được phân công. Đồng thời, các hoạt động của các đồng chí còn thực hiện được các công việc tham gia xây dựng Đảng, chính quyền và hệ thống chính trị, với nhiều nội dung hoạt động phong phú, nhất là có gần 98.000 lượt đoàn viên ưu tú được giới thiệu cho Đảng xem xét kết nạp và đã có gần 12.900 đoàn viên được đứng vào hàng ngũ của Đảng. Trong đó, có 630 đảng viên là công nhân trực tiếp sản xuất, đây là nhưng con số rất có giá trị bổ sung cho mô hình đội ngũ lãnh đạo hệ thống chính trị của thành phố. Đặc biệt là góp phần quan trọng trong các hoạt động phòng, chống đại dịch COVID-19 và thúc đẩy phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội TP.

Thay mặt Thành ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam TP, tôi trận trọng ghi nhận, đánh giá cao, nhiệt liệt biểu dương những thành tựu, kết quả mà tổ chức Công đoàn và phong trào CNVC-LĐ TP đã đạt được trong nhiệm kỳ qua.

Tôi thống nhất với đánh giá mặt hạn chế, nguyên nhân và bài học kinh nghiệm, trong đó, có những nguyên nhân chủ quan từ sự lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện của Ban Thường vụ LĐLĐ TP mà các đồng chí đã nêu ra trước đại hội. Mặt khác, các đồng chí cũng thừa nhận trong công tác, kiểm tra, giám sát còn một số hạn chế cần tiếp tục rút kinh nghiệm và thực hiện tốt hơn.

Về phương hướng, nhiệm vụ của nhiệm kỳ khóa XII, tôi thống nhất cao với 7 nhóm nhiệm vụ, giải pháp và 3 chương trình trọng điểm mà đại hội đã thảo luận và chuẩn bị thông qua. Tôi xin nhấn mạnh thêm một số vấn đề chuyên môn để các đồng chí Ban Chấp hành, Ban Thường vụ quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo trong thời gian tới.

Tôi xin nêu một số vấn đề cần chú trọng trong quá trình tổ chức triển khai thực hiện Nghị quyết đại hội:

Thứ nhất, cần quán triệt, nâng cao nhận thức, ý trách trách nhiệm, vai trò, vị trí, đặc điểm của TP HCM mà Bộ Chính trị đã khẳng định, giao sứ mệnh và trách nhiệm cho giai đoạn hiện nay. Chúng ta phải nhận thức sâu sắc là trung tâm của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, với nhiệm vụ cụ thể trong Nghị quyết số 24-NQ/TW ngày 7-10-2022 của Bộ Chính trị giao về phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Đông Nam Bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

TP HCM là đầu tàu kinh tế cả nước, với lực lượng lao động khoảng 5 triệu người thu hút từ nhiều địa phương, chủ yếu làm việc ở khu vực công nghiệp và dịch vụ. Trong bối cảnh tình hình kinh tế thế giới có nhiều diễn biến phức tạp, bất định, khó lường và hiện nay chưa có dấu hiệu dừng lại. Ở nhiều lĩnh vực chúng ta phải tiếp tục nghiên cứu, theo dõi để đánh giá sát và đề ra các giải pháp thích ứng phù hợp. Những mặt đó sẽ có tác động rất nhiều, trực tiếp lẫn gián tiếp đến tâm tư, tình cảm đến hệ thống Công đoàn TP.

Cùng với sự phát triển về công nghệ, trí tuệ thông minh nhân tạo cũng sẽ ảnh hưởng đến thị trường lao động, cơ cấu lao động cùng nhiều hoạt động khác. Thời gian tới, với định hướng cơ cấu lại tổng thể kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng dựa trên nền tảng kinh tế tri thức, ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, phát triển kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, thì chắc chắn sẽ có nhiều tác động, thay đổi, vì vậy cần có sự chuẩn bị tâm thế sẵn sàng để vượt qua các thử thách.

Mặt khác, các ngành nghề sản xuất, kể cả phi chính thức ít thâm dụng lao động hơn; lực lượng lao động hiện nay đòi hỏi trình độ, kỹ năng và tay nghề cao hơn. Lúc đó hoạt động Công đoàn và phong trào công nhân - động thành phố sẽ đối mặt với thử thách mới không hề nhỏ. Sau đại hội cần triển khai các hoạt động có liên quan đến tư tưởng, đặc điểm tình hình để có nhận thức, ý thức trách nhiệm, để không bị động, bất ngờ và luôn sẵn sàng tâm thế thích ứng, tìm thấy những cơ hội trong khó khăn.

Thứ hai, từ những đặc điểm nêu trên, đặt ra yêu cầu đổi mới tư duy về tổ chức và phương thức hoạt động Công đoàn. Để chủ động có hiệu quả, tôi đề nghị Ban Chấp hành, Ban Thường vụ LĐLĐ TP tiếp tục quán triệt và triển khai thực hiện hiệu quả hơn nữa Kết luận số 79 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết số 20 của Ban Chấp hành Trung ương khóa X về tiếp tục xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và Nghị quyết số 02 của Bộ Chính trị về đổi mới tổ chức và hoạt động Công đoàn Việt Nam trong tình hình mới.

Nghị quyết số 02 của Bộ Chính trị có nhiều quan điểm và giải pháp mới đề ra cho cả nước, nhưng hoàn toàn sát, đúng với thực tiễn TP HCM; Cùng với đó là triển khai Nghị quyết số 31, Kết luận số 14 của Bộ Chính trị và Nghị quyết số 98 của Quốc hội.

Thứ ba, cần quán triệt sâu sắc mục tiêu xuyên suốt là xây dựng Công đoàn Việt Nam vững mạnh, toàn diện, có năng lực thích ứng và giải quyết các vấn đề đặt ra; làm tốt hơn nữa vai trò cầu nối trong mối quan hệ mật thiết giữa Thành ủy, UBND TP, lực lượng công nhân, người lao động... tiếp tục là lực lượng tiên phong trong thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội TP.

Muốn vậy phải:

1. Đổi mới và nâng cao hiệu quả công tác tập hợp, vận động đoàn viên, người lao động, qua đó phát triển đoàn viên, Công đoàn cơ sở. Đổi mới mạnh mẽ công tác tuyên truyền, giáo dục nhằm nâng cao bản lĩnh chính trị, ý thức và trách nhiệm xã hội, nhận thức pháp luật trong đoàn viên, người lao động.

2. Cần nghiên cứu, tìm tòi, sáng tạo những phương thức và mô hình mới, phù hợp với đặc điểm thực tiễn phát triển sản xuất và xã hội thành phố trong giai đoạn mới, thích ứng với bối cảnh đổi mới mô hình tăng trưởng, hội nhập quốc tế sâu rộng.

3. Cần tính toán nhiều cách để chủ động huy động nguồn lực bảo đảm thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ Công đoàn. Trước hết là chủ động phối hợp với các tổ chức đại diện, hiệp hội người sử dụng lao động đề xuất với cấp ủy, chính quyền và các cơ quan chuyên môn triển khai các giải pháp nhằm hỗ trợ sản xuất - kinh doanh, bảo vệ việc làm, quyền và phúc lợi xã hội, nhà ở công nhân, nhà ở xã hội cho công nhân, người lao động; chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho người lao động, nhất là lao động nữ, lao động di cư lao động khu vực phi chính thức. Huy động nguồn hỗ phí trợ của các cấp chính quyền và tài chính công đoàn đối với người lao động bị mất việc làm, có hoàn cảnh khó khăn, đủ năm lưu và điều kiện.

4. Xây dựng đội ngũ cán bộ chuyên trách Công đoàn nhất là người đứng đầu đủ năng lực, điều kiện và tâm huyết, bản lĩnh, sáng tạo gắn bó với công nhân - lao động, đồng thời có tri thức khoa học và kỹ năng ứng phó, giải quyết vấn đề, vận động đội ngũ chuyên gia, nhà khoa học, trí thức trẻ là nhân tố quyết định thành công của tổ chức Công đoàn trong giai đoạn mới. Quan tâm công tác đào tạo, bồi dưỡng, hỗ trợ đội ngũ cán bộ Công đoàn cơ sở, nhất là ở khu vực doanh nghiệp ngoài nhà nước.

5. Tiếp tục rà soát, điều chỉnh, bổ sung quy chế phối hợp với các cơ quan, ban ngành; phối hợp chặt chẽ với chính quyền các cấp trong mọi hoạt động.

6. Đổi mới và nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát theo chương trình và giám sát đột xuất khi cần thiết. Tích cực, tham gia xây dựng chính sách, phản biện xã hội; tăng cường sơ, tổng kết, rút kinh nghiệm.

7. Đổi mới công tác truyền thông và chuyển đổi số. Một mặt, đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ thông tin vào việc chuyển đổi số, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động Công đoàn. Mặt khác, tích cực phối hợp với chính quyền, các cơ quan chuyên môn thực hiện các biện pháp hữu hiệu nhằm chủ động nắm bắt thông tin sâu sát từ cơ sở, kịp thời xử lý thông tin khi có tình huống xảy ra liên quan, không để bị động, bất ngờ ảnh hưởng đến an ninh trật tự.

8. Đổi mới mạnh mẽ và thực chất các phong trào thi đua yêu nước trong CNVC-LĐ; tránh hình thức, hành chính vô cảm. Các hoạt động thi đua của Công đoàn phải thực sự thiết thực, hữu ích với người lao động, chia sẻ và truyền ở cảm hứng cho khởi nghiệp sáng tạo, thi đua nâng cao tay nghề, làm chủ khoa học công nghệ, tăng năng suất lao động và rèn ý thức kỷ luật, tác phong công nghiệp.

Chú trọng phát hiện khen thưởng những sáng kiến, sáng tạo, mô hình mới trong học tập, lao động sản xuất, đời sống xã hội; xây dựng phong trào tổ chức công đoàn và những gương người tốt, việc tử tế; quan tâm khen thưởng đối với công nhân sản xuất trực tiếp và khen thưởng kịp thời đối với người sử dụng lao động có thành tích trong xây dựng quan hệ lao động hài hoà, ổn định, tiến bộ. Từ các phong trào này, quan tâm giới thiệu những đoàn viên Công đoàn ưu tú, tiêu biểu để xem xét, kết nạp vào Đảng.

9. Nhiệm vụ xây dựng giai cấp công nhân và tổ chức Công đoàn vững mạnh là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị. Tôi đề nghị các cấp ủy đảng tăng cường lãnh đạo tổ chức và hoạt động Công đoàn, quan tâm đúng mức việc kiện toàn bộ máy, bố trí cán bộ đúng tầm, thường xuyên sâu sát, khắc phục tình trạng buông lỏng vai trò lãnh đạo hoặc bao biện, làm thay. Chính quyền các cấp tạo điều kiện, phối hợp, giúp đỡ để Công đoàn hoạt động thuận lợi, hiệu quả hơn nữa, tạo động lực để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội thành phố nhanh và bền vững.

Kính thưa các đồng chí

Ban Thường vụ Thành ủy rất kỳ vọng Đại hội Công đoàn TP lần này sẽ lĩnh hội đầy đủ các quan điểm mới và tạo ra xung lực mới trong tổ chức hoạt động Công đoàn và phong trào công nhân - lao động, góp phần cùng thành phố hoàn thành những mục tiêu quan trọng Đại hội Đảng bộ TP lần thứ XI đề ra. Nhân dịp này, tôi xin bày tỏ lời cám ơn sâu sắc đến Đoàn Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam đã luôn dành sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, hỗ trợ đối với tổ chức Công đoàn và phong trào công nhân - lao động TP. Tôi đề nghị các đồng chí tiếp thu nghiêm túc ý kiến chỉ đạo của đồng chí Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam, sớm hoàn thiện các chương trình, kế hoạch hành động, đưa Nghị quyết vào thực tiễn cuộc sống nhanh nhất, sớm nhất có thể.

Một lần nữa, tôi xin chúc Đại hội thành công tốt đẹp và xin gửi đến lãnh đạo Tổng LĐLĐ Việt Nam và toàn thể đại biểu những tình cảm chân thành, lời chúc sức khỏe, hạnh phúc và thắng lợi.

Toàn văn bài phát biểu Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy TP HCM Nguyễn Văn Nên tại phiên bế mạc Đại hội Công đoàn TP HCM lần thứ XII, nhiệm kỳ 2023 - 2028.