"Gen Z" và văn hóa đi làm "thích thì nghỉ"

Gần đây, trên mạng xã hội bắt đầu dấy lên những câu chuyện về "gen Z" và văn hóa "thích thì nghỉ". Đi làm, nghỉ làm là việc chẳng có gì lạ. Song, tình trạng nghỉ làm đột ngột, điện thoại không được, nhắn tin không phản hồi, không lời tạm biệt hoặc nghỉ không cần báo trước lại rơi vào "gen Z" rất nhiều. Quá nhiều sự phàn nàn khiến chính các nhà tuyển dụng cũng không khỏi băn khoăn trước văn hóa nghỉ việc của "gen Z".

Thế hệ Z "vào đời" với quá nhiều cơ hội việc làm, đó là điều không thể phủ nhận. Xã hội càng hiện đại, các ngành nghề càng phát triển, cơ hội việc làm cho người lao động (NLĐ) càng nhiều. Đặc biệt là khi "gen Z" được tiếp xúc với nền giáo dục tiên tiến hơn so với các thế hệ trước - tiêu biểu nhất là ngoại ngữ và tin học. Thế hệ này cũng "nhập cuộc" khi các doanh nghiệp nước ngoài đầu tư vào Việt Nam rất lớn và trào lưu khởi nghiệp (start-up) bùng nổ. Thời đại mà các bạn "gen Z" đang bước vào là một thế giới phẳng và mọi thứ đều có thể hội nhập. Do đó, cơ hội việc làm dành cho các bạn này là cực kỳ lớn.

Nhiều cánh cửa chào đón, không áp lực về tài chính, không áp lực về gia đình nên "nhảy việc" liên tục với tần suất cao là điều dễ hiểu của "gen Z". Trong suy nghĩ của nhiều người trẻ, họ muốn được tự do, thoải mái, làm điều mình thích chứ không muốn bị gò ép, định hướng của phụ huynh. Họ nghĩ rằng bản thân có nhiều thời gian và cơ hội để thử cho đến khi thực sự chọn được một nơi phù hợp, chọn được hướng đi cho sự nghiệp.

“Gen Z” đang là lực lượng lao động chất lượng cao của nhiều quốc gia

Ảnh hưởng từ mạng xã hội đến "gen Z" là không nhỏ. Mạng xã hội là nơi mà hàng ngàn hội nhóm được tạo ra, hàng triệu người vào đó bày tỏ ý kiến, hàng ngàn cuộc tranh luận sôi nổi. Tiếp xúc với quá nhiều nguồn thông tin từ mạng xã hội cũng khiến thế hệ này chịu sự chi phối về tư tưởng, suy nghĩ và cuối cùng là cách hành động. Một số xu hướng được mạng xã hội tung hô như: Sống vì bản thân chứ đừng sống vì suy nghĩ hay ước muốn của người khác, hãy làm những điều mình thích, thanh xuân mỗi người chỉ được vài năm… nếu không được hiểu một cách thấu đáo, kín kẽ thì rất dễ gây nên những cách hành xử bồng bột và sai lầm.

"Gen Z" cũng là thế hệ cực kỳ nhạy cảm về mặt cảm xúc. Chính vì được sống trong xã hội mà ý kiến cá nhân ngày càng được xem trọng và họ đang dần thoải mái bày tỏ cảm xúc cá nhân lên mạng xã hội nên những người này rất nhạy cảm, thậm chí dễ tổn thương. Những câu trách móc của cấp trên, sự khó chịu từ ánh mắt của đồng nghiệp, áp lực công việc quá nhiều ảnh hưởng đến những chuyến du lịch hay đơn giản là "thấy không hợp"… "Gen Z" nếu không tìm được những người khiến họ có động lực và được truyền cảm hứng thì rất khó để phát huy bản thân hay gắn bó lâu dài. Không ít nhà tuyển dụng phàn nàn về thái độ nghỉ việc kém văn minh của số lượng không nhỏ NLĐ thuộc độ tuổi này. Khi đến thì họ rầm rộ chào hỏi nhưng khi đi thì "lặn không sủi tăm". Cách hành xử như vậy khiến họ gần như không còn "cửa" để trở lại làm việc cùng môi trường ấy hay người quản lý ấy.

Trước làn sóng nghỉ việc theo kiểu "thích thì nghỉ" của NLĐ thuộc "gen Z", nhiều nhà tuyển dụng bắt đầu chú ý và cho bộ phận nhân sự phân tích các lý do mà có thể NLĐ độ tuổi này gặp phải. Rất có thể họ không phù hợp với văn hóa doanh nghiệp quá già nua, không phù hợp giới trẻ. Cũng có thể người quản lý chưa kịp hiểu NLĐ "gen Z" để có cách quản trị hiệu quả hơn. Quan trọng hơn, không nên đánh đồng cả một thế hệ bởi suy cho cùng họ vẫn đang cho thấy là những người thực sự năng động, sáng tạo. Các chuyên gia tuyển dụng mong muốn "gen Z" hãy biết rằng trước khi thành công, bài học lớn nhất là thành nhân. Ứng xử văn minh, có kỷ luật, có trách nhiệm là tôn trọng người tuyển dụng, công ty, đồng nghiệp và tôn trọng chính uy tín của bản thân.