GÓI HỖ TRỢ TIỀN THUÊ NHÀ 6.600 TỈ ĐỒNG: Đến 30-8 phải giải ngân xong

Chiều 11-8, Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐ-TB-XH) Đào Ngọc Dung đã chủ trì Hội nghị giao ban trực tuyến toàn quốc để đốc thúc việc thực hiện chính sách hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động (NLĐ) theo Quyết định 08 của Thủ tướng Chính phủ. Bộ trưởng nhấn mạnh Quyết định 08 của Thủ tướng Chính phủ là quyết định nhân văn, cần thiết. Theo Bộ trưởng Đào Ngọc Dung, NLĐ đang rất khát khao nhận hỗ trợ tiền thuê nhà nhưng tiến độ giải ngân gói 6.600 tỉ đồng rất chậm. Việc này ảnh hưởng tới sự phục hồi kinh tế - xã hội, ổn định thị trường lao động.

Tiến độ giải ngân rất ì ạch

Theo Bộ LĐ-TB-XH, thực hiện Nghị quyết số 11/NQ-CP, ngày 30-1-2022, của Chính phủ về chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội và triển khai Nghị quyết số 43/2022/QH15 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ chương trình, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 08/2022/QĐ-TTg, ngày 28-3-2022, về việc thực hiện chính sách hỗ trợ tiền thuê nhà cho NLĐ (gọi tắt là Quyết định 08) nhằm chia sẻ, hỗ trợ NLĐ còn khó khăn về nhà ở yên tâm làm việc; hỗ trợ doanh nghiệp (DN) "giữ chân" được NLĐ để có nhân lực cho phục hồi, phát triển sản xuất kinh doanh; hỗ trợ DN, hợp tác xã, hộ kinh doanh "thu hút" được lao động vào làm việc; đặc biệt là thu hút trở lại những lao động do tác động của đại dịch Covid-19 đã phải di chuyển từ các trung tâm kinh tế - xã hội về quê.

Báo cáo của Cục Việc làm (Bộ LĐ-TB-XH), tính đến ngày 11-8, có 60/63 tỉnh, thành cả nước có DN, NLĐ nộp hồ sơ (2 tỉnh Lai Châu, Điện Biên không có đối tượng thụ hưởng). Cụ thể, số hồ sơ UBND cấp huyện đã tiếp nhận được: 56.351 DN với 2.844.944 lao động, kinh phí đề nghị hỗ trợ hơn 1.883,8 tỉ đồng (tương đương với 29,03% so với số kinh phí dự kiến của địa phương).

Đến nay số hồ sơ đã được thẩm định, có quyết định phê duyệt danh sách và số tiền hỗ trợ: 29.399 DN, 1.927.252 lao động với kinh phí hơn 1.233,8 tỉ đồng (tương đương với 65,5% so với số kinh phí đề nghị). Tuy nhiên, số hồ sơ đã được giải ngân ở 16.436 DN với 1.004.472 lao động với số tiền hơn 728,5 tỉ đồng (chỉ đạt 11,23% so với dự kiến giải ngân gói 6.600 tỉ đồng).

Tính đến thời điểm hiện tại, có 56/63 tỉnh, thành phố thực hiện giải ngân cho NLĐ. Bốn địa phương đã có đối tượng đề nghị và quyết định phê duyệt nhưng chưa thực hiện giải ngân: Hà Giang, Bắc Kạn, Sơn La, Phú Yên. Các "điểm sáng" là TP HCM giải ngân trên 126 tỉ đồng, Bắc Giang giải ngân 54,4 tỉ đồng, Hà Nội giải ngân 47,5 tỉ đồng...

Ngoài 4 địa phương chưa thực hiện giải ngân thì còn một số tỉnh, thành phố đã giải ngân nhưng tiến độ rất chậm như: An Giang (0,08%), Hải Phòng (0,2%), Kiên Giang (0,23%), Bình Định (0,47%); rất nhiều tỉnh khác tỉ lệ giải ngân dưới 1% như: Quảng Ngãi, Nghệ An, Vĩnh Long, Thanh Hóa.

Ông Nguyễn Văn Lâm, Phó Giám đốc Sở LĐ-TB-XH TP HCM (bìa trái), kiểm tra việc triển khai chính sách hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động tại quận 1 Ảnh: CAO HƯỜNG

Theo Bộ LĐ-TB-XH, đến nay, tuy đã đạt được những kết quả nhất định, song kết quả thực hiện chính sách hỗ trợ tiền thuê nhà cho NLĐ còn chậm, số lượng hồ sơ tiếp nhận, tiến độ phê duyệt, giải ngân thấp. Lý do của việc triển khai chậm, tỉ lệ thấp theo đánh giá của Bộ LĐ-TB-XH là một số cấp ủy, chính quyền địa phương chưa quan tâm đúng mức, tinh thần trách nhiệm chưa cao; chưa quyết liệt trong việc triển khai chính sách; công tác thông tin, tuyên truyền chưa đầy đủ, kịp thời. Cùng với đó nhiều cán bộ, công chức tiếp nhận, thẩm định hồ sơ cấp huyện còn lúng túng, chưa nắm vững chuyên môn trong việc hướng dẫn doanh nghiệp, có tâm lý lo ngại, sợ sai, sợ trách nhiệm trong việc triển khai chính sách.

Điểm mặt, chỉ tên các địa phương làm chậm

Lấy dẫn chứng cụ thể, Bộ trưởng nêu: Tại TP HCM, mức lương bình quân của công nhân dệt may là 6,8 triệu đồng/tháng và bình quân NLĐ ở các khu vực công nghiệp, đô thị phải thuê nhà với chi phí trên dưới 1 triệu đồng/tháng (chiếm khoảng 20% mức lương và thu nhập). Người đứng đầu ngành LĐ-TB-XH cho rằng NLĐ đang gặp phải khó khăn chồng chất chưa kể con cái, học hành, chi phí sinh hoạt, điện nước... "Hơn bao giờ hết, vấn đề đẩy nhanh các chính sách hỗ trợ tiền thuê nhà cho NLĐ là hết sức cần thiết. Đây vừa là trách nhiệm, vừa là bổn phận của các ban, bộ, ngành liên quan" - ông nhấn mạnh.

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết trong ngày 11-8, Thủ tướng Chính phủ tiếp tục đốc thúc ông, yêu cầu kịp thời biểu dương từng đơn vị làm tốt, đồng thời "điểm mặt, chỉ tên", công khai danh sách tất cả các đơn vị còn đang làm chậm chạp, làm rõ hơn nguyên nhân vì sao chậm, chậm do nhận thức, hồ sơ hay do trách nhiệm, chậm do sợ rủi ro, trách nhiệm.

Theo Bộ trưởng Đào Ngọc Dung, sáng cùng ngày, BHXH Việt Nam báo cáo đã xác nhận hồ sơ cho trên 3 triệu người đề nghị được hỗ trợ tiền thuê nhà. Bộ trưởng cũng điện thoại tới 4 địa phương để nghe cụ thể về tình hình giải ngân tiền hỗ trợ. Theo đó có tỉnh báo cáo tính đến ngày 4-8 giải ngân được 4,3%, có đơn vị thời điểm đó, tỉ lệ giải ngân đã trên 5% mà đến nay cũng vẫn chỉ... 5%.

"Phải tìm cho ra nguyên nhân việc giải ngân ách tắc để có giải pháp tháo gỡ. Ngày 15-8 là hạn cuối nhận hồ sơ đề nghị hỗ trợ nhưng không phải ngày giải ngân cuối cùng. Do đó, các địa phương phải bảo đảm dù hồ sơ có gửi đến sau 23 giờ ngày 15-8 cũng phải nhận, giải quyết" - Bộ trưởng nói và lưu ý, về nguyên tắc, khi nhận hồ sơ, trong 2 ngày phải thẩm định, sau 2 ngày phải giải ngân.

Theo Bộ trưởng Đào Ngọc Dung, việc giải ngân thực hiện chính sách này có một lợi thế so với đợt giải ngân tiền hỗ trợ người bị ảnh hưởng bởi Covid-19 là đã có sẵn địa chỉ, số tài khoản của những người thụ hưởng. Vấn đề ở đây là địa phương băn khoăn về rủi ro nên chậm trễ giải quyết khiến NLĐ không được thụ hưởng chính sách trong thời điểm này. Theo Bộ trưởng Đào Ngọc Dung, chưa bao giờ thủ tục, quy định giản đơn như hiện nay khi chỉ cần có xác nhận của nhà chủ, NLĐ chuyển cho BHXH xác nhận và chi tiền.