Hướng đi phù hợp

Cán bộ chuyên trách LĐLĐ huyện Hóc Môn, TP HCM, tư vấn pháp luật cho công nhân Ành: MAI CHI

Đây l vấn đề nóng bởi nó liên quan đến quyền lợi của hàng triệu lao động. Ngoài mở rộng đối tượng tham gia BHXH, điểm mới đáng lưu ý trong dự thảo luật lần này là quy định về quyền và trách nhiệm của tổ chức Công đoàn (CĐ) trong việc kiểm tra, giám sát, đặc biệt là khởi kiện đối với những doanh nghiệp (DN) có hành vi trốn đóng, nợ đọng và chiếm dụng BHXH.

Tính đến ngày 31-8, tổng số nợ BHXH trong cả nước đã hơn 7.957 tỉ đồng. Hệ quả của thực trạng nợ đọng BHXH đã được các cơ quan chức năng chỉ ra và nạn nhân trực tiếp chính là người lao động (NLĐ). Rất nhiều DN không những không thực hiện nghĩa vụ theo quy định của pháp luật mà còn ngang nhiên chiếm dụng luôn khoản trích nộp của NLĐ - vốn có được từ mồ hôi nước mắt của họ. Cơ chế giám sát chưa chặt chẽ, chế tài xử phạt chưa nghiêm khiến các biện pháp xử lý nợ đọng BHXH rơi vào bế tắc, dẫn đến việc NLĐ bị tước đoạt quyền thụ hưởng.

Tại các hội thảo góp ý sửa đổi Luật BHXH, nhiều ý kiến đề nghị cần hình sự hóa hành vi trốn đóng, chậm đóng BHXH và bổ sung vào Bộ Luật Hình sự (sửa đổi); đồng thời quy định rõ về việc giải quyết quyền lợi cho NLĐ khi DN nợ, chiếm dụng tiền BHXH và không còn tài sản.Tổng LĐLĐ Việt Nam cũng tán thành việc dự thảo Luật BHXH giao quyền khởi kiện cho tổ chức CĐ đối với hành vi trốn đóng, nợ đọng, chiếm dụng BHXH của DN bởi thực tế, tranh chấp BHXH là tranh chấp dân sự và CĐ là tổ chức duy nhất có đủ điều kiện để đại diện, bảo vệ quyền lợi cho NLĐ.

Ở TP HCM, nhờ cơ chế phối hợp chặt chẽ với LĐLĐ TP, BHXH TP đã thắng nhiều vụ kiện, thu hồi hàng trăm tỉ đồng nợ BHXH. Thành công ấy có được phải kể đến sự chủ động của CĐ trong việc giám sát, kiến nghị xử lý sai phạm của DN.

Đại diện là chức năng bẩm sinh của CĐ. Do vậy, việc dự thảo Luật BHXH giao quyền khởi kiện cho tổ chức CĐ là hướng đi đúng đắn, phù hợp với xu thế hội nhập. Theo ông Mai Đức Chính, Phó Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam, vấn đề cốt lõi sau khi dự thảo Luật BHXH được Quốc hội thông qua là CĐ cấp trên cơ sở cần nâng cao năng lực giám sát và trang bị kỹ năng cần thiết cho đội ngũ cán bộ CĐ làm công tác tư vấn, hỗ trợ NLĐ.