Phát ngôn tùy tiện gây hại lớn

“Sau khi công ty thông báo về mức thưởng Tết, đa số công nhân (CN) đều thất vọng và hụt hẫng. Lúc đó, một số CN không có tinh thần làm việc đã dừng máy với ý định gửi kiến nghị yêu cầu công ty giải thích rõ ràng, số khác vẫn làm việc bình thường, chúng tôi không hề có ý định ngừng việc tập thể. Thế nhưng, sau đó, giám đốc công ty xuống xưởng và to tiếng thách thức “ai đồng ý với cách tính tiền thưởng thì ký giấy ở lại làm việc, ai không đồng ý thì về”. Điều đó khiến toàn bộ CN phẫn nộ nên mới đồng loạt ngừng việc” - một CN tên là Lan giải thích nguyên nhân cuộc ngừng việc mới đây tại Công ty TNHH K.M (quận 12, TP HCM).

Không tìm được tiếng nói chung

Theo thông báo thưởng Tết của Công ty TNHH K.M ban hành ngày 30-1, người lao động có đủ 1 năm làm việc trở lên sẽ được thưởng thấp nhất bằng 1 tháng lương cơ bản. Những người làm việc dưới 1 năm được tính theo tỉ lệ tương ứng với thời gian làm việc trong năm. Tuy nhiên, với lời giải thích: “Lương cơ bản là mức lương theo bậc căn cứ vào quy định của nhà nước áp dụng cho lao động không tay nghề và có tay nghề làm việc trong môi trường nặng nhọc, độc hại năm 2014” đã gây bức xúc trong CN. “Với cách tính này, nếu làm đủ năm, mỗi CN chỉ được thưởng từ 2,9 triệu đến 3,1 triệu đồng; trong khi tại công ty chỉ thợ phụ mới nhận mức lương này, còn CN có tay nghề thì bậc lương cơ bản thấp nhất đã hơn 3,5 triệu đồng/tháng” - một CN tên là Nguyên nói.

Các cuộc ngừng việc tập thể thường gây thiệt hại lớn cho doanh nghiệp

Trao đổi với chúng tôi chiều 30-1, giám đốc công ty cho rằng theo quy định, nhà nước chỉ khuyến khích doanh nghiệp (DN) thưởng khi có lợi nhuận chứ không bắt buộc. Tuy nhiên, công ty vẫn cố gắng thưởng dù không có lợi nhuận. Mặt khác, công ty quan niệm thưởng Tết là dịp để tri ân, khích lệ người lao động nên mọi người đều được thưởng như nhau; còn những người có năng lực, tay nghề thì đã được nhận khoản lương tương xứng hằng tháng. “Hiện công ty chuẩn bị ký kết một đơn hàng lớn. Nếu đối tác biết tin công ty đang xảy ra tranh chấp chắc chắn sẽ hủy ý định hợp tác. Lúc đó, không chỉ công ty khó khăn mà CN cũng có nguy cơ mất việc” - giám đốc công ty lo lắng.

Hậu quả khôn lường

Cũng vì không bằng lòng với mức thưởng Tết, giữa tháng 1-2015, hơn 5.000 CN một công ty ở quận Bình Tân, TP HCM đã ngừng việc. Một cán bộ của công ty cho biết: “Sau khi cuộc ngừng việc kết thúc, thay vì xuất hàng bằng đường biển như thường lệ, công ty phải xuất hàng bằng máy bay cho kịp tiến độ giao hàng để tránh khoản bồi thường khổng lồ từ đối tác. Cuộc ngừng việc ấy gây thiệt hại cho công ty không biết bao nhiêu mà kể”.

Trước đó, theo CN phản ánh, do công ty đột ngột thay đổi công thức tính khiến tiền thưởng Tết của CN bị giảm từ 2-4 triệu đồng/người so với năm 2013, đã vậy công ty không hề báo trước khiến CN bức xúc. Lúc đầu chỉ có CN ở xưởng 1 tại quận Bình Tân ngừng việc. Trong lúc công ty đang nỗ lực thương lượng thì một cán bộ quản lý tung tin thất thiệt: “Công ty đã quyết định thưởng thêm cho CN ở xưởng 2 (quận Tân Phú, TP HCM) 2 triệu đồng/người vì không đình công; đồng thời sẽ mang toàn bộ hàng hóa ở xưởng 1 sang xưởng 2 cho CN làm và sẽ nhân đôi giá nhân công”. Điều này khiến diễn biến cuộc tranh chấp càng phức tạp. Một số CN quá khích ở xưởng 1 đã kéo sang xưởng 2 phá rối buộc CN phải ngừng việc. Rất may, sau đó nhờ sự can thiệp của các cơ quan chức năng địa phương, CN đã hiểu ra vấn đề và trở lại làm việc.

Tương tự, cũng vì những phát ngôn tùy tiện của trưởng một bộ phận mà cuộc ngừng việc kéo dài hơn 10 ngày của CN một DN ở huyện Củ Chi, TP HCM vừa tạm lắng có nguy cơ bùng phát trở lại. Theo đó, ngay khi CN vừa quay lại làm việc, vị trưởng bộ phận lập tức phao tin công ty sẽ sa thải chủ tịch Công đoàn cơ sở vì đã sát cánh cùng CN yêu cầu DN trả thưởng và tăng lương cơ bản. Chỉ khi giám đốc công ty khẳng định đó là tin đồn, CN mới làm việc trở lại.