Tan giấc mộng đổi đời

"Ngày 27-7-2016, tôi đến Công ty CP Du lịch Dịch vụ Quốc tế Tân Hoàng Minh (Công ty Tân Hoàng Minh; quận Tân Bình, TP HCM) tìm hiểu thông tin về việc đi giúp việc nhà tại Ả Rập Saudi. Tại đây, tôi được ông Cù Cao Cường, giám đốc công ty, quảng cáo rằng sang bên ấy tôi sẽ được làm việc trong các gia đình giàu có, công việc nhẹ nhàng, lương cao. Ông Cường còn hứa nếu ai đi mà gặp chủ không tốt có quyền đổi chủ; mỗi năm được chủ cho về thăm nhà một lần; toàn bộ chi phí đi công ty đài thọ hết. Tin lời, tôi đăng ký đi giúp việc nhà 2 năm. Thế nhưng, thực tế diễn ra lại khác xa những gì họ hứa trước đó". Đây là chia sẻ của chị Lê Kim Hạnh (46 tuổi; ngụ quận 8, TP HCM), người vừa trở về từ Ả Rập Saudi nửa tháng trước.

Vỡ mộng ở xứ người

Ngày 27-8-2016, chị Hạnh đáp chuyến bay đến Ả Rập Saudi và bắt đầu làm việc tại nhà chủ ngày 30-8-2016. Trước khi xuất cảnh, chị không hề được đào tạo nghiệp vụ và khi ký hợp đồng cũng không phải hợp đồng của Công ty Tân Hoàng Minh mà là của Công ty CP Traenco (Hà Nội). "Theo hợp đồng, thời gian làm việc không quá 12 giờ/ngày. Tuy nhiên, chỉ tuần đầu tiên tôi được làm việc từ 8 giờ đến 22 giờ. Tuần kế tiếp, chủ bắt tôi làm việc từ 5 giờ đến 23, 24 giờ mới được nghỉ. Chưa hết, dù hợp đồng có ghi "Người lao động (NLĐ) được chủ sử dụng lao động chuẩn bị chỗ ở, thức ăn, nước uống, bảo đảm sức khỏe…" nhưng khi tôi lấy gạo nấu ăn thì chủ không cho. Họ bắt tôi ăn những thứ để sẵn trong tủ đông lạnh từ lâu và mỗi ngày chỉ được uống dưới 1 lít nước" - chị Hạnh kể.

Một số lao động đăng ký đi giúp việc nhà tại Ả Rập Saudi thông qua Công ty Petromanning JSC (Hà Nội), hiện công ty này đã bị thu hồi giấy phép xuất khẩu lao động

Khi thấy công việc không như hứa hẹn, chị Hạnh đã liên lạc với ông Cường yêu cầu đổi chủ. Ông Cường khuyên chị không làm việc nữa để chủ trả về văn phòng công ty môi giới. Tin lời, chị làm theo nhưng không đạt kết quả. Chủ nhà ra điều kiện chị phải trả lại toàn bộ chi phí tuyển dụng thì mới được trả về văn phòng. Không có tiền, cũng không nhận được hỗ trợ từ công ty, chị buộc phải tiếp tục ở lại làm việc. Ngày 23-9-2016, bức xúc vì bị chủ nhà tịch thu điện thoại cùng số thực phẩm (gồm trứng và mì gói) tự bỏ tiền mua, chị Hạnh yêu cầu được quay về văn phòng công ty môi giới, song chủ nhà vẫn từ chối. Chỉ đến khi chị phản ứng mạnh bằng cách uống một lúc 10 viên thuốc cảm và đổ bệnh thì chủ nhà mới đồng ý để chị đi.

Một tuần sau, chị Hạnh được đưa đến nhà chủ mới làm việc. "Chủ mới của tôi là một bà già lớn tuổi, mắt mờ, lảng tai. Ở đây, tôi không chỉ làm việc tại nhà bà chủ mà còn phải làm cho nhà con trai, con gái của bà ấy. Tôi làm việc vất vả từ tháng 10-2016 nhưng đến ngày 19-3-2017 mới được trả lương. Quá thất vọng, tôi xin nghỉ việc để trở về Việt Nam nhưng chủ nhà bắt tôi phải trả 20.000 SAR (khoảng 121 triệu đồng) mới được về. Sau đó, tôi bị bệnh, họ không đưa tôi đi khám bệnh mà chở tôi đến trả cho công ty môi giới. Hơn 4 tháng sau, tôi trốn khỏi công ty môi giới, chạy đến Đại sứ quán Việt Nam tại Ả Rập Saudi nhờ giúp đỡ về nước" - chị Hạnh chia sẻ.

Chưa đổi đời đã đổ bệnh

Là mẹ đơn thân và gia đình thuộc diện hộ nghèo, ngày 31-7-2017, chị Nguyễn Ngọc Vân (32 tuổi, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu) được chính quyền địa phương giới thiệu đi giúp việc nhà tại Ả Rập Saudi thông qua Công ty CP H.H (trụ sở chính tại Hà Nội và có chi nhánh tại Vũng Tàu). Thế nhưng, mới làm việc được hơn 2 tháng, chị Vân đã gọi điện về cho gia đình cầu cứu, mong được về nước. Theo đó, trái với cam kết của công ty là chỉ làm việc 8 giờ/ngày, 6 ngày/tuần, chị Vân phải làm việc từ sáng sớm cho đến 24 giờ. Do làm việc quá vất vả, sức khỏe chị Vân suy sụp. Chị ho ra máu và chảy máu mũi liên tục. Khi bệnh trở nặng, không còn sức lực làm việc nữa, chị Vân bị chủ nhà nhốt trong phòng suốt 1 tuần. Mỗi ngày, họ chỉ cho chị một chén cơm trắng và mấy viên thuốc. Khi thấy chị quá yếu, chủ nhà mới đưa chị đi truyền nước biển rồi đưa về nhà, bắt làm việc tiếp.

Một số lao động giúp việc gia đình Việt Nam và Philippines trong một công ty môi giới ở Ả Rập Saudi

Lo lắng cho tình trạng của người thân, gia đình chị Vân đã liên hệ với công ty yêu cầu đưa chị về nước thì được hướng dẫn ra tận Thanh Hóa gặp ông Nguyễn Khắc Thuận để thỏa thuận thanh lý hợp đồng. Tại đây, ông Thuận ra điều kiện muốn Vân về nước, gia đình phải chuyển vào tài khoản mang tên Lê Thị Sen 80 triệu đồng, đây là số tiền bồi thường hợp đồng do về nước trước hạn. "Số tiền ấy gia đình tôi phải vay mượn mới có được. Nhưng ông Thuận yêu cầu nộp tiền mà không chịu viết biên nhận nên chúng tôi không dám nộp. Vì vậy, ông Thuận từ chối đưa chị tôi về nước" - chị Nguyễn Diệu Hương, em gái chị Vân, chia sẻ.

Gia đình chị Vân phải cầu cứu Cục Quản lý lao động ngoài nước. Tuy nhiên, sau đó, họ bất ngờ nhận được bản cam kết của chị Vân do công ty chuyển cho cục ghi rõ tình trạng sức khỏe, công việc, điều kiện ăn, ở của chị Vân tại Ả Rập Saudi đều tốt, gia đình chủ cũng đối xử tốt. "Bản cam kết ấy đúng là do chị tôi viết nhưng chị cho biết bị chủ nhà hù dọa, ép buộc. Họ bảo nếu không viết đúng như vậy, họ sẽ báo cảnh sát bắt khiến chị hoảng loạn phải viết. Đến giờ, chị tôi vẫn không được trở về nước" - chị Hương cho hay. 

Kỳ tới: Gian nan đường về