Công nhân "gồng mình" với tiền điện, nước

Cuối tháng 4 vừa qua, UBND TP HCM đã phê duyệt đề án quản lý, hỗ trợ hộ kinh doanh nhà riêng lẻ cho thuê để ở trên địa bàn thành phố. Trong đó, có đề cập đến chính sách về hỗ trợ tiền điện, nước cho người thuê trọ. Đây là tin vui đối với hàng trăm ngàn công nhân (CN).

Mong đỡ gánh nặng

Theo đề án, sắp tới, thành phố sẽ tính giá điện, nước cho người thuê nhà trọ theo đơn giá điện nước sinh hoạt do Nhà nước ban hành. Người thuê trọ sẽ được hỗ trợ để áp dụng mức giá bán lẻ điện sinh hoạt bậc 3 cho toàn bộ sản lượng điện đo đếm được tại đồng hồ điện của chủ nhà hoặc bên cho thuê nhà ở có xuất trình sổ tạm trú hoặc xác nhận cư trú của cơ quan công an.

Tương tự với giá nước, người thuê trọ được cấp định mức nước sinh hoạt căn cứ vào giấy xác nhận tạm trú của cơ quan đăng ký cư trú. Ngoài ra, thành phố cũng yêu cầu các phường, xã thường xuyên kiểm tra chủ nhà trọ về việc tính giá tiền điện, nước cho người thuê, bảo đảm tính đúng theo mức giá quy định, không được thu thêm phần giá chênh lệch.

Thực tế, dù mức giá điện, nước đã được quy định rõ ràng nhưng tại nhiều khu trọ, người thuê vẫn phải trả giá điện vượt mức quy định. Theo ghi nhận, đa phần người thuê trọ hiện phải trả từ 3.500 - 5.000 đồng/KWh, cao hơn so với mức giá được phép.

Gia đình chị Thạch Thị Sareng - CN một công ty gạch men tại quận Bình Thạnh, TP HCM - là một trong số đó. Do phải trả mức giá điện, nước cao (điện 3.500 đồng/KWh, nước từ 20.000 đồng/m³) nên đầu tháng, chị lại lo lắng với loạt giấy báo tiền nhà trọ, tiền điện, nước… từ chủ nhà. Để tiết kiệm, chị chọn thuê một căn phòng trọ nhỏ tại quận 12, giá thuê 1,2 triệu đồng/tháng, trần thấp, không có cửa sổ nên rất ngột ngạt. Mùa nắng, nhiệt độ trong phòng oi bức, trẻ nhỏ trằn trọc không ngủ được.

Đắn đo mãi, chị vay mượn mua máy điều hòa cũ. Nhưng từ ngày đó, tiền điện nước gần 1 - 1,2 triệu đồng, ngang với tiền phòng. Chồng chị là phụ hồ, thu nhập bấp bênh. Ba con nhỏ đang trong tuổi ăn học, mọi chi phí từ tiền nhà, điện nước, học phí, ăn uống… đều trông chờ vào đồng lương của chị (7 - 8 triệu đồng/tháng) khiến cuộc sống thiếu thốn kéo dài. "Những chi phí tưởng chừng nhỏ như điện, nước lại là gánh nặng với chúng tôi. Tôi rất mong thành phố có chính sách hỗ trợ thiết thực hơn để cuộc sống bớt chật vật" - chị Sareng tâm sự.

Tương tự, gia đình 5 người của anh Trần Văn Lâm (CN Công ty TNHH Sản xuất hàng tiêu dùng Bình Tiên) đang thuê trọ tại quận 6 với mức 2 triệu đồng/tháng song mỗi tháng anh phải chi trả trên 3 triệu đồng cho khoản nhà trọ, điện, nước. Trong đó, giá nước 25.000 đồng/m3, điện là 3.500 đồng/KWh.

Theo anh Lâm, điều may mắn là nhiều năm nay, chủ trọ không tăng giá thuê phòng nên dù điện, nước giá cao, anh vẫn ở lại. Anh kể: "Tôi có đọc thông tin tiền điện tăng nhẹ từ tháng 5-2025, dù chủ trọ không nói gì nhưng tôi cũng lo và chủ động hạn chế dùng điện. Vì vậy, tôi rất mong chính sách hỗ trợ điện, nước sẽ sớm áp dụng".

Bảo đảm chất lượng sống cho người thuê

Không chỉ người thuê trọ, chủ trọ cũng có nhiều băn khoăn trong vấn đề tính giá điện, nước cho khách thuê. Ông Nguyễn Tuấn Phong (62 tuổi), chủ một khu trọ 20 phòng tại quận 8 (TP HCM), cho biết ông bắt đầu kinh doanh nhà trọ từ năm 2017 sau khi dành toàn bộ tiền tích cóp và vay ngân hàng một khoản lớn để xây dãy phòng cho thuê. Hiện nay, nguồn thu từ khu trọ là thu nhập chính giúp ông chi trả nợ vay và trang trải chi phí sinh hoạt gia đình.

Phần lớn khách thuê là sinh viên và người lao động thu nhập thấp. Do đó, ngay khi khu trọ hoàn thành, ông đã đăng ký định mức sử dụng điện theo diện sinh hoạt, phù hợp với nhóm đối tượng này. Để bảo đảm chất lượng sống cho người thuê, ông đã đầu tư thêm máy lạnh, thang máy, đèn chiếu sáng hành lang, camera an ninh… làm chi phí vận hành tăng cao. 

Trước nay, ông thu tiền điện ở mức 4.000 đồng/KWh và nước 20.000 đồng/m³ - mức phổ biến tại khu vực, để bù lại chi phí đầu tư hệ thống điện riêng từng phòng, thuê người vận hành, bảo trì đồng hồ, sửa chữa điện nước định kỳ, chứ không phải thu cao để ăn lời.

"Mỗi tháng, riêng tiền điện phải bù thêm, chưa kể các chi phí dọn dẹp, thay bóng đèn, xử lý sự cố phát sinh. Nếu nay phải thu theo giá Nhà nước mà không được hỗ trợ gì về thuế hay vay vốn cải tạo nhà trọ với lãi suất ưu đãi thì buộc lòng tôi phải tính đến việc tăng giá phòng. Chứ gồng lỗ hoài thì e là khó" - ông Phong bày tỏ. Bản thân ông và nhiều chủ trọ cũng muốn hỗ trợ người lao động nhưng phải hài hòa lợi ích, bằng không, người kinh doanh như ông sẽ bị kẹt ở giữa.

Về vấn đề này, tại Đề án quản lý, hỗ trợ nhà ở riêng lẻ hiện cho thuê để ở trên địa bàn thành phố cũng đã đưa ra các giải pháp để hỗ trợ người cho thuê nhà ở riêng lẻ. Theo đó, chính quyền địa phương sẽ xây dựng cẩm nang hướng dẫn về cải tạo, sửa chữa nhà ở riêng lẻ cho người dân có nhu cầu kinh doanh, cho thuê phòng để ở. Đồng thời hỗ trợ chủ nhà đang có nhà, phòng cho thuê để ở vay lãi suất ưu đãi để cải tạo, nâng cấp, bổ sung các trang thiết bị PCCC... để đạt mức an toàn của tiêu chí tối thiểu.

Hơn nữa hỗ trợ chủ nhà hiện có nhà, phòng cho thuê để ở được vay vốn chuyển đổi ngành nghề kinh doanh đối với các trường hợp không thỏa điều kiện về tiêu chí tối thiểu nếu có nhu cầu. Ngoài ra, sẽ xem xét, đề xuất các chính sách hỗ trợ về thuế cho các cá nhân, đơn vị, hộ gia đình kinh doanh hiện có nhà, phòng cho thuê để ở.