Cục trưởng Cục Hàng không nói về việc vé máy bay khan hiếm và đắt đỏ

Máy bay thiếu hụt trầm trọng

Theo ông Thắng, từ tháng 9-2023, Nhà sản xuất động cơ Pratt&Whitney (PW) đã thông báo về việc phải thực hiện việc triệu hồi động cơ PW1100 trên các máy bay Airbus A321Neo để thực hiện việc kiểm tra và sửa chữa chuyên sâu nhằm khắc phục lỗi sản xuất.

Thống kê trên phạm vi toàn thế giới, ước tính có khoảng 600-700 động cơ PW1100 đang khai thác trên các đội bay hoạt động bị ảnh hưởng.

Tại Việt Nam, việc nhà sản xuất PW yêu cầu triệu hồi một số máy bay A321Neo của các hãng hàng không Vietnam Airlines, Vietjet khai thác đã khiến ngành hàng không Việt Nam rơi vào tình trạng thiếu hụt đội máy bay khá trầm trọng.

"Việc triệu hồi động cơ sẽ làm các máy bay trên phải dừng khai thác trong năm 2024 và năm 2025 (thời điểm dừng máy bay bắt đầu từ tháng 1-2024). Tính đến hết ngày 31-3, đội bay của Việt Nam có 205 máy bay; đang khai thác 159 máy bay, 20 máy bay đang bảo dưỡng thiết bị định kỳ và 26 máy bay phải tháo động cơ để kiểm tra, sửa chữa theo yêu cầu của nhà sản xuất động cơ. Từ nay đến cuối năm, toàn bộ 42 máy bay của các hãng hàng không Việt Nam sẽ phải dừng hoạt động để khắc phục lỗi động cơ của nhà sản xuất"- ông Thắng thông tin.

Tiết lộ thời gian để hoàn thành sửa chữa, khắc phục động cơ bình thường mất khoảng 18 tháng, tuy nhiên, Cục trưởng Cục Hàng không Việt Nam cho rằng số động cơ phải bảo dưỡng lớn khiến chuỗi cung ứng của nhà sản xuất bị đứt gãy, thời gian bảo dưỡng có thể kéo dài hết năm 2026, thậm chí sang đến năm 2027.

"Dự báo, phải đến hết năm 2026, thậm chí sang đầu năm 2027, động cơ bị lỗi của các hãng hàng không Việt Nam mới hoàn thành việc khắc phục và trở lại hoạt động bình thường. Các yếu tố trên sẽ tác động trực tiếp đến lực lượng vận tải, quy mô đội máy bay và tải cung ứng trên các đường bay nội địa, quốc tế trong năm 2024 và 2025"- ông Thắng nói.

Bên cạnh đó, máy bay khan hiếm còn do các hãng hàng không thua lỗ nặng, phải đàm phán, tái cơ cấu nợ. Các chủ nợ quyết định rút máy bay ra và cho thuê giá cao. Với cách làm này, hiện tại, Pacific Airlines không còn máy bay, có kế hoạch thuê khô (chỉ thuê máy bay) 3 máy bay từ Vietnam Airlines để duy trì số lượng máy bay tối thiểu nhằm giữ giấy chứng nhận người khai thác máy bay (AOC). Trong khi đó, Bamboo Airway cũng chỉ còn 5 chiếc máy bay.

Cùng với đó, một số hãng hàng không phải tái cơ cấu nợ, khiến giá thuê máy bay trên thế giới bị đẩy vọt lên rất cao và khan hiếm máy bay, rất khó thuê. Nếu thời điểm trước Tết, giá thuê máy bay A321 là 2.300 USD/giờ thì hiện tại, con số này đã chạm ngưỡng 4.000 USD/giờ. Các hãng dù tích cực đàm phán cũng rất khó thuê.

Đồng thời, nhiều máy bay phải bảo dưỡng định kỳ sau dịp cao điểm Tết 2024 khiến tình trạng thiếu máy bay càng thêm trầm trọng

Đối phó cách nào?

Theo Cục trưởng Đinh Việt Thắng, theo tính toán, dịp cao điểm hè này, tổng tải thị trường cần khoảng 24-26 triệu ghế. Với cách vận hành thông thường, số máy bay còn thiếu để phục vụ đợt cao điểm dự kiến thiếu từ 24-26 chiếc.

Ngành hàng không đang triển khai nhiều giải pháp quyết liệt nhằm đối phó với tình trạng thiếu hụt máy bay.

Cục Hàng không đã yêu cầu các hãng hàng không chủ động kế hoạch khai thác và có phương án dự phòng bổ sung số lượng máy bay bị thiếu hụt do dừng bay. Vietnam Airlines đã cam kết sẽ thêm số lượng máy bay trong khoảng thời gian từ tháng 5 đến tháng 9-2024; trong khoảng tháng 7 đến tháng 9, Vietjet cũng sẽ tăng số lượng máy bay.

Bên cạnh đó, Cục Hàng không cũng yêu cầu các đơn vị liên quan rà soát lại các quy trình để tăng thời gian khai thác, giảm thời gian quay đầu máy bay tại sân bay. Máy bay A320, A321 của Vietnam Airlines đang có khai thác bình quân 9-10 tiếng/ngày, Vietjet khoảng 12-13 tiếng/ngày, thời gian này sẽ được tính toán, điều chỉnh. Thời gian quay đầu ở sân bay của máy bay A321 cũng sẽ nghiên cứu kéo giảm từ 45 phút xuống khoảng 30-35 phút. Phương án đưa máy bay thân rộng đưa vào khai thác nội địa cũng sẽ được tính toán đến dù rất tốn kém, tăng thời gian bay đêm...

Ông Đặng Anh Tuấn, Phó Tổng Giám đốc Vietnam Airlines, cho biết theo kế hoạch, trong tháng 5 tới, hãng sẽ tiếp nhận máy bay thân rộng thứ 30. Mặc dù trước đó, do ảnh hưởng của dịch COVID-19, hãng đã đàm phán với Tập đoàn Boeing lùi thời gian nhận máy bay. Song trước tình huống phát sinh, các bên đã đàm phán lại và đẩy nhanh tiến độ giao máy bay, kịp thời đưa vào phục vụ dịp cao điểm Hè.

Ông Tuấn cũng thông tin thêm Vietnam Airlines cũng cố gắng đàm phán, thương thảo với các hãng cho thuê để có đội máy bay 4 chiếc "thuê ướt" (thuê ngắn hạn đội bay hoàn chỉnh) khai thác trong dịp cao điểm hè.

"Trước đây, thông thường Vietnam Airlines để 2-3 máy bay dự phòng tình huống phát sinh, tuy nhiên, trước tình hình khan hiếm, hãng đã táo bạo áp dụng giải pháp không để máy bay dự bị (hoặc chỉ bố trí thời gian 1/2 chiếc) nhằm tăng số lượng máy bay khai thác và sản lượng hành khách" - Phó Tổng Giám đốc Vietnam Airlines nói.