Cuộc thi viết "Người thầy kính yêu": Thầy giáo như người cha của học trò miền núi

Sinh ra tại thôn Tam Giang, xã Núi Thành, TP Đà Nẵng - một vùng quê biển nghèo của tỉnh Quảng Nam (cũ), tuổi thơ của thầy Nguyễn Khắc Điệp trải qua trong thiếu thốn, mất mát.

Lo từng bữa ăn, giấc ngủ cho học trò

Thiếu vắng bóng cha từ sớm, mọi gánh nặng gia đình dồn lên đôi vai gầy của mẹ. Nhưng giữa muôn vàn khó khăn, cậu bé Điệp ngày ấy vẫn nuôi dưỡng một khát vọng mãnh liệt: phải học, để thoát nghèo và thay đổi cuộc đời. "Dù hoàn cảnh gia đình rất nghèo nhưng tôi luôn tin rằng chỉ có con chữ mới giúp mình đi xa hơn, mới có thể giúp mẹ đỡ nhọc nhằn" - thầy Điệp chia sẻ. Ước mơ giản dị ấy đã tiếp thêm cho thầy sức mạnh vượt qua những tháng ngày chông chênh nhất để đến giảng đường Trường Đại học Sư phạm - Đại học Đà Nẵng, nơi thầy tốt nghiệp ngành sư phạm lịch sử vào năm 2000.

Tốt nghiệp, thay vì tìm một công việc ổn định nơi phố thị, thầy Điệp lại chọn cho mình một hướng đi khác - ngược lên miền núi Nam Trà My công tác, nơi con chữ còn khan hiếm, trẻ em còn thiếu ăn, thiếu mặc và thiếu cả những giấc mơ. Từ bước chân đầu tiên đặt lên mảnh đất heo hút ấy, thầy biết: Mình đã không chọn nhầm đường.

Với thầy, sự thiếu thốn không chỉ nằm ở vật chất mà còn hiện hữu trong nhận thức của phụ huynh. Thầy kể: "Ở quê tôi nghèo nhưng tôi còn có mẹ, có xóm làng đùm bọc. Còn nơi đây, các em thiếu cả điểm tựa. Nhiều gia đình dân tộc thiểu số còn quan niệm chỉ cần biết đọc, biết viết là đủ, nên trẻ thường bỏ học để theo cha mẹ lên rẫy".

Những điều đó khiến thầy Điệp càng quyết tâm hơn. Thầy không chỉ là người đứng lớp mà còn là người vận động từng gia đình đưa con đến lớp, là người cha tận tụy lo từng bữa ăn cho học sinh bán trú.

Với tâm niệm "nếu không giữ được học trò thì mọi bài giảng đều vô nghĩa", thầy đã tự tìm cách cải thiện môi trường học tập theo hướng sáng tạo, phù hợp với đặc thù vùng cao. Thầy từng tổ chức mô hình "đấu thầu bữa ăn" để bảo đảm dinh dưỡng trong bối cảnh nguồn ngân sách hạn hẹp. Nhiều hoạt động cộng đồng như nuôi heo, trồng rau, bắt cá… cũng được phát động trong nhà trường để cải thiện bữa ăn. Song song đó, thầy không ngừng kêu gọi sự giúp đỡ từ các nhà hảo tâm nhằm hỗ trợ sách vở, quần áo, xe đạp cho các em.

Giữ lửa nghề giữa gian khó

Không chỉ truyền đạt kiến thức, thầy Điệp còn là người thắp lên ánh sáng niềm tin cho những đứa trẻ vùng cao. Mỗi tiết học với thầy không đơn thuần là bài giảng lịch sử, mà là hành trình vun đắp ước mơ, là những buổi trò chuyện sẻ chia, khơi dậy khát vọng vươn lên. Thầy kể: "Các em cần những tấm gương để hướng tới. Nhiều em mồ côi, sống với ông bà đã già yếu. Nếu giáo viên không gần gũi, không thấu hiểu thì làm sao giữ được các em đến lớp?".

Chính vì vậy, thầy luôn cố gắng tạo ra môi trường học tập thân thiện, tích cực. Các hoạt động ngoại khóa như đốt lửa trại, thi văn nghệ, chơi trò chơi dân gian được thầy lồng ghép khéo léo vào chương trình học để học sinh thấy đến trường là niềm vui, là hạnh phúc. Với thầy, một tiết học thành công không chỉ là học sinh hiểu bài, mà các em còn cảm thấy được yêu thương, được tiếp thêm niềm tin vào tương lai.

Tết Nguyên đán năm 2025, thầy Điệp đã tổ chức chương trình trao quà cho 100 học sinh có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, từ trẻ mồ côi đến con nhà nghèo không đủ áo ấm. Thầy không chỉ đứng ra vận động các nhà hảo tâm mà còn trích tiền lương để đồng hành. Hơn 700 bộ quần áo mới được phát tận tay học sinh. "Tôi mong các em cảm nhận được Tết dù giản dị vẫn ấm áp, đủ đầy" - thầy tâm sự.

Hiện nay, thầy Nguyễn Khắc Điệp là Hiệu trưởng Trường Phổ thông dân tộc bán trú tiểu học - THCS Trà Vinh - một trong những ngôi trường khó khăn nhất xã Nam Trà My. Với địa hình dốc núi hiểm trở, điểm trường rải rác như ruộng bậc thang, việc dạy và học ở đây đối mặt với muôn vàn thử thách.

Dù vậy, thầy vẫn đặt ra mục tiêu cao cho tập thể nhà trường: Đạt chuẩn quốc gia vào năm 2026. Không dễ hiện thực hóa giấc mơ ấy giữa vô vàn thiếu thốn nhưng với sự đồng lòng của đội ngũ giáo viên và sự tận tụy của người đứng đầu, hy vọng ấy đang dần trở thành hiện thực.

Hiến đất cho hành trình gieo chữ

Nhìn lại chặng đường 25 năm miệt mài nơi đại ngàn, thầy Điệp vẫn giữ trọn vẹn nhiệt huyết của những ngày đầu. Không ồn ào, không khoa trương, hành trình lặng thầm ấy đã góp phần nâng bước biết bao học trò nghèo viết tiếp ước mơ học tập. 25 năm công tác tại các xã vùng cao của huyện Nam Trà My (cũ), dấu chân thầy Điệp in hằn trên những cung đường dốc đá, những điểm trường tạm bợ che mưa tránh nắng. Từng bữa ăn, giấc ngủ của học trò cũng là điều khiến thầy trăn trở.

Năm 2023, thầy gây xúc động mạnh khi hiến tặng 600 m² đất trị giá gần 300 triệu đồng để Trường Phổ thông dân tộc bán trú - THCS Trà Cang có thêm diện tích xây dựng, tạo môi trường học tập tốt hơn cho học sinh. "Tôi công tác ở miền núi hơn 20 năm nên hiểu rất rõ cuộc sống của người dân, giáo viên cắm bản nơi đây. Để có chỗ dạy học vững chắc cho các em, huyện cần bao nhiêu đất thì tôi sẽ hiến bấy nhiêu" - thầy Điệp nói.

Thầy còn chia sẻ đầy xúc động: "Nhiều lúc nghĩ đến vợ con ở nhà, mọi việc đều một tay vợ lo liệu, tôi không khỏi áy náy. Nhưng may mắn là vợ tôi cũng làm nghề giáo, nên cô ấy hiểu và luôn sát cánh bên tôi". Chính tình yêu thương từ gia đình đã tiếp thêm sức mạnh cho thầy để tiếp tục sứ mệnh. Thầy chỉ mong nhà nước và địa phương tiếp tục quan tâm đến các giáo viên vùng sâu, vùng xa. Có như vậy mới đủ động lực để gắn bó lâu dài và cống hiến nhiều hơn nữa cho sự nghiệp giáo dục.