Đại lý vé số tự ý phát hành phiếu thưởng: Khuyến mãi hay trục lợi?

Thời gian gần đây, một số khách hàng mua vé số truyền thống từ người bán dạo phản ánh họ phải mua vé số kèm phiếu thưởng do đại lý phát hành với giá 11.000 đồng/vé, cao hơn 1.000 đồng so với mệnh giá 10.000 đồng/vé. Người bán giải thích khi mua kèm phiếu thưởng, đại lý sẽ hoàn vé cho vé có 2 số đuôi trùng với 2 số đuôi của giải đặc biệt, thưởng 500.000 đồng cho vé trùng 3 số đuôi và 1 triệu đồng cho vé trùng 4 số đuôi.

Giải thưởng lên tới 180 triệu đồng

Đặc biệt, người mua nguyên lốc vé số 120 tờ kèm phiếu thưởng, nếu có 4 số đuôi trùng với 4 số đuôi giải đặc biệt sẽ được một số đại lý thưởng lên tới 180 triệu đồng. Khách hàng sau đó mang những tờ vé số và phiếu thưởng này đến đại lý phát hành để nhận tiền.

Theo tìm hiểu, phiếu thưởng là một mảnh giấy nhỏ bấm kèm theo những tờ vé số hoặc cọc vé số mà người chơi mua nên có người gọi nó là phiếu bấm thưởng. Phiếu này chứa thông tin đại lý xổ số, số điện thoại, địa chỉ, cơ cấu giải thưởng. Ngoài ra còn có thông tin mua vé như: ngày nào, tỉnh gì, số bao nhiêu, bao nhiêu tờ. Thời hạn giá trị của phiếu thường là 3 ngày.

Các đại lý chia thành 2 loại phiếu thưởng: phiếu bấm lẻ và phiếu cặp nguyên thưởng. Theo đó, phiếu bấm lẻ khi mua từ 2 vé trở lên mới được bấm và sẽ được thưởng theo cơ cấu giải riêng. Phiếu cặp nguyên thưởng sẽ được bấm vào những cọc vé cặp nguyên thưởng (cọc chừng 80-100 vé), cơ cấu giải thưởng sẽ khác với phiếu bấm lẻ.

Mục đích chính của phiếu thưởng là giúp đại lý vé số quảng bá thương hiệu, có thêm nhiều khách hàng hơn, tăng khả năng quay lại của khách hàng. Những phiếu này kèm theo phần thưởng do đại lý tự quy định.

Chị Thanh Tâm, người bán vé số dạo ở TP HCM, cho hay trước đây, các đại lý giao cho người bán dạo mỗi ngày khoảng 200 - 300 vé với giá 8.500 - 9.000 đồng/vé để bán lại cho người dân 10.000 đồng/vé. Tuy nhiên, gần đây, do số lượng vé được các đại lý giao bán có chiết khấu 1.000 đồng/vé giảm mạnh nên khi bán hết số vé này, người bán dạo không bảo đảm cuộc sống.

Do đó, một số người bán dạo kiếm thêm bằng cách đến các đại lý mua đứt hàng trăm vé với giá 10.000 đồng/vé có đính kèm phiếu thưởng, sau đó bán lại 11.000 đồng/vé cho khách hàng. Từ đó, thị trường xuất hiện vé số kiến thiết bán dạo có giá cao hơn so với mệnh giá.

Trao đổi với phóng viên, anh Lê Minh, chủ một đại lý vé số cấp 1 tại TP HCM, cho biết những năm gần đây, sức mua vé số gia tăng đáng kể nhưng nhà nước không cho phép các công ty xổ số kiến thiết tăng thêm số lượng vé phát hành. Từ đó, nguồn cung vé số truyền thống có phần hạn chế, buộc các đại lý phải giảm số lượng vé có chiết khấu cho người bán dạo.

Riêng việc phát hành phiếu thưởng, theo anh Minh, các đại lý đã làm việc này hàng chục năm qua. Điều này nhằm kích thích người dân trực tiếp mua vé tại các điểm bán hàng, giải quyết được tình trạng vé ế, giúp hạn chế lãng phí trong chuỗi in ấn, phát hành. Số tiền để chi trả phiếu thưởng được chủ đại lý trích từ lợi nhuận 13%-15% hoa hồng từ các công ty xổ số kiến thiết.

Khuyến mãi hay trục lợi?

Liên quan việc các đại lý phát hành phiếu thưởng để kích cầu, một lãnh đạo của Công ty Xổ số kiến thiết TP HCM cho biết các công ty xổ số kiến thiết không có chính sách khuyến mãi cho đại lý lẫn người mua vé số vì pháp luật không cho phép. Việc các đại lý phát hành phiếu thưởng và thưởng tiền cho người mua vé có các số đuôi trùng với số đuôi của giải đặc biệt là hoạt động tự phát. Việc này đã diễn ra nhiều năm nhưng các cơ quan chức năng gần như không lên tiếng.

Trong khi đó, một cán bộ chuyên trách về khuyến mãi của Sở Công Thương TP HCM cho rằng việc các đại lý vé số thưởng tiền cho vé có các số đuôi trùng với số đuôi giải đặc biệt là một hình thức khuyến mãi có điều kiện. Tuy nhiên, việc này có phạm luật hay không thì ngành tài chính và công thương cần phối hợp xem xét nhiều quy định khác để rút ra kết luận.

Còn theo đại diện một công ty thuộc ngành xổ số (không phải công ty xổ số kiến thiết), Nghị định 30/2007/NĐ-CP của Chính phủ đã nghiêm cấm các doanh nghiệp kinh doanh xổ số, các tổ chức, cá nhân có liên quan thực hiện khuyến mãi về xổ số dưới mọi hình thức. Việc đại lý vé số phát hành phiếu thưởng và phát thưởng cho người mua vé là một hình thức khuyến mãi. Điều này có nghĩa các đại lý vé số đã vi phạm quy định của Nghị định 30/2007/NĐ-CP.

Luật sư Huỳnh Thị Hoa, Văn phòng Luật sư Trạng Sài Gòn (Đoàn Luật sư TP HCM), dẫn khoản 2 điều 42 Thông tư 75/2013/TT-BTC quy định công ty xổ số kiến thiết, Công ty Xổ số điện toán Việt Nam và các tổ chức, cá nhân liên quan không được thực hiện việc khuyến mãi dưới những hình thức như: giảm giá bán vé số; tặng vé số không thu tiền; tặng quà dưới hình thức hiện vật, bằng tiền hoặc phiếu mua hàng, phiếu sử dụng dịch vụ để khách hàng được hưởng một hay một số lợi ích nhất định; tăng giá trị của các giải thưởng so với thể lệ tham gia dự thưởng và tỉ lệ trả thưởng theo quy định của nhà nước; bán vé số có kèm theo việc tham gia các chương trình dự thưởng…

Chế tài xử phạt cũng đã được quy định cụ thể tại điều 47 Nghị định 98/2013/NĐ-CP. Nếu vi phạm về khuyến mãi trong hoạt động kinh doanh xổ số, người vi phạm có thể bị phạt tiền từ 10 - 20 triệu đồng. Trường hợp lợi dụng hình thức khuyến mãi mang tính may rủi để kinh doanh xổ số trái phép với mục tiêu kiếm lợi nhuận, người vi phạm có thể bị phạt tiền từ 20 - 40 triệu đồng.

Ngoài ra, người vi phạm còn có thể bị áp dụng các hình thức xử phạt bổ sung như: tịch thu toàn bộ phương tiện, tang vật sử dụng để khuyến mãi; tước quyền sử dụng giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh xổ số từ 1 tháng đến 2 tháng đối với hành vi vi phạm hành chính quy định tại điều này. Bên cạnh đó, còn buộc phải nộp lại số lợi bất hợp pháp thu được từ hành vi vi phạm.

Dưới góc nhìn khác, luật sư Phạm Đức (Công ty Luật Đức Phạm) cho rằng một hình thức được cho là khuyến mãi là khi người mua hàng được bên bán tặng tiền hay các loại quà tặng khác.

Vì thế, với phiếu thưởng, sau khi có kết quả của giải đặc biệt, các đại lý mới thưởng tiền cho người mua vé có các số đuôi trùng khớp giải này nên đây không phải là hình thức khuyến mãi. Bởi lẽ, lúc bán vé chủ đại lý không tặng quà cho người mua. Họ chỉ căn cứ vào các số đuôi kết quả của giải đặc biệt để tặng tiền cho khách hàng và hành động này không liên quan gì đến việc bán vé số.