Đề án thí điểm kinh doanh tín chỉ các-bon rừng "đứng bánh"

 Vừa qua, ông Hồ Quang Bửu, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam, đã ký công văn gửi Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN-PTNT) đề xuất tham gia dự án chi trả dựa vào kết quả thực hiện REDD+ trên địa bàn tỉnh Quảng Nam.

Theo ông Hồ Quang Bửu, ngày 2-6-2020, UBND tỉnh Quảng Nam ban hành quyết định phê duyệt Kế hoạch hành động giảm phát thải khí nhà kính thông qua nỗ lực hạn chế mất rừng, suy thoái rừng, quản lý bền vững tài nguyên rừng, bảo tồn và nâng cao trữ lượng các-bon rừng (REDD+) tỉnh Quảng Nam giai đoạn 2020 - 2030. Qua đó, năm 2021, UBND tỉnh đề xuất và được Thủ tướng Chính phủ thống nhất về chủ trương cho phép UBND tỉnh Quảng Nam nghiên cứu, lập Đề án thí điểm kinh doanh tín chỉ các-bon rừng từ REDD+.

Tuy nhiên, đến nay đề án thí điểm vẫn chưa được phê duyệt do một số rào cản về khung pháp lý, đóng góp NDC (đóng góp quốc gia tự quyết định - Nationally Determined Contribution), nguồn lực tài chính, quyền các-bon, chia sẻ lợi ích… Đồng thời, tại điều 17 Nghị định số 06/2022/NĐ-CP về lộ trình phát triển thị trường các-bon trong nước đã xác định: từ năm 2028 sẽ tổ chức vận hành sàn giao dịch tín chỉ các-bon chính thức cũng như quy định các hoạt động kết nối, trao đổi tín chỉ các-bon trong nước với thị trường các-bon khu vực và thế giới. Do đó, tỉnh Quảng Nam cho biết đề án thí điểm kinh doanh tín chỉ các-bon rừng của Quảng Nam chưa thể triển khai cho đến năm 2028.

Được biết, Bộ NN-PTNT đang phối hợp với Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) đề xuất dự án chi trả kết quả thực hiện REDD+ trình Quỹ Khí hậu xanh (GCF) tài trợ. Vì vậy, Quảng Nam đề nghị Bộ NN-PTNT xem xét, cho phép tỉnh tham gia dự án chi trả kết quả thực hiện REDD+ nêu trên.

Theo ông Hà Phước Phú, Phó Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh Quảng Nam, từ năm 2018, dự án Trường Sơn xanh do Cơ quan Phát triển quốc tế Mỹ tài trợ, đã giúp Quảng Nam nghiên cứu lịch sử diễn biến rừng trong 20 năm qua. Đánh giá của dự án cho thấy lượng tín chỉ các-bon rừng của tỉnh khá lớn. Theo ước tính đến năm 2026, Quảng Nam sẽ tạo ra được 6,1 triệu tín chỉ các-bon rừng cho giai đoạn 2018-2025. Nếu bán được tín chỉ các-bon, mỗi năm tỉnh Quảng Nam có thể thu về hàng trăm tỉ đồng. Tuy nhiên, sau hơn 3 năm được Chính phủ lựa chọn thí điểm, Quảng Nam vẫn đang loay hoay vì cơ chế chính sách chưa rõ ràng. Dù tỉnh đã gửi nhiều văn bản xin ý kiến các bộ, ngành nhưng chưa được trả lời thỏa đáng nên đề án thí điểm bị "đứng bánh".

Theo công bố hiện trạng rừng toàn quốc năm 2023 của Bộ NN-PTNT, diện tích có rừng của Quảng Nam là 681.156 ha, xếp thứ 2 toàn quốc, độ che phủ rừng xếp thứ 6 toàn quốc. Việc chậm tháo gỡ các vướng mắc của đề án thí điểm kinh doanh tín chỉ các-bon rừng, chậm tận dụng nguồn tín chỉ các-bon rừng hiện có của Quảng Nam có thể sẽ gây lãng phí lớn.