Đề xuất chính sách quản lý thuốc lá điện tử

Sáng 3-10, Bộ Y tế tổ chức hội thảo cung cấp thông tin báo chí về tăng cường năng lực triển khai thực hiện Công ước khung về kiểm soát thuốc lá (FCTC) và điều 5.3 FCTC tại Việt Nam.

Theo tiến sĩ - bác sĩ Nguyễn Trọng Khoa, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh (Bộ Y tế), báo cáo của gần 700 cơ sở khám bệnh, chữa bệnh năm 2023 cho thấy có hơn 1.200 ca nhập viện do sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng. Trong số này có 71 trường hợp dưới 18 tuổi và hơn 80 người sử dụng lần đầu.

Thuốc lá điện tử đang nhắm đến giới trẻ

Đại diện Bộ Y tế cho biết thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng là các sản phẩm xuất hiện trôi nổi tại Việt Nam. Các loại thuốc lá này có sử dụng nhiều hương liệu, nguyên liệu, hóa chất khác nhau.

Thông qua việc phối trộn, người sử dụng có thể tự ý tăng tỉ lệ nicotine quá mức hoặc thêm ma túy và các chất gây nghiện khác để sử dụng mà khó bị phát hiện. Nhiều trường hợp nhập viện do hút thuốc lá điện tử đã phát hiện có trộn chất ma tuý.

"Tỉ lệ người trẻ hút thuốc lá điện tử tăng nhanh. Gần 10 năm qua, tỉ lệ hút thuốc lá ở nhóm tuổi 13-17 giảm từ 5,36% xuống 2,78% (hơn 2,5%). Tuy nhiên, thách thức mới đặt ra là thuốc lá điện tử. Chỉ trong 2 năm, tỉ lệ sử dụng thuốc lá điện tử trong học sinh đã tăng từ 3,5% năm 2022 lên 8,0% năm 2023"- ông Khoa nói.

Bà Đinh Thị Thu Thủy, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Y tế) cho biết trước sự xuất hiện ngày càng nhiều của các loại thuốc lá mới, gây ảnh hưởng tới sức khỏe của người dân, nhất là giới trẻ, Bộ Y tế đã đề xuất Chính phủ ban hành Nghị quyết về cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng. Hiện Bộ Y tế đang đề nghị sửa đổi Luật thuế tiêu thụ đặc biệt.

"Vừa qua, có một số bác sĩ tham gia một số hội thảo do ngành công nghiệp thuốc lá đứng sau tài trợ. Bộ Y tế đã có văn bản về vấn đề này. Quan điểm của Bộ Y tế là đặt lợi ích chung, lợi ích của tập thể lên hàng đầu, không có lợi ích nhóm"- bà Thủy nhấn mạnh.

Đại diện Bộ Y tế cho biết FCTC là Công ước quốc tế đầu tiên về sức khỏe, là công cụ kiểm soát thuốc lá hiệu quả nhất thế giới được thương thảo với sự bảo trợ của Tổ chức Y tế thế giới (WHO). Cho đến nay, đã có 182 quốc gia tham gia và Việt Nam đã phê chuẩn Công ước FCTC từ năm 2004.

8 triệu ca tử vong liên quan đến thuốc lá

Tại hội thảo, bác sĩ Nguyễn Tuấn Lâm, Văn phòng WHO tại Việt Nam, nhấn mạnh các sản phẩm thuốc lá đang gây ra số tử vong rất lớn, gây ra 8 triệu ca tử vong mỗi năm trên thế giới, là tác nhân của hàng loạt các bệnh lý mạn tính và ung thư. Khoảng 1 triệu người chết do hút thuốc lá thụ động và 165.000 người là trẻ em dưới 5 tuổi.

"Chúng ta đang đối mặt vấn đề nghiêm trọng đó là giới trẻ có hành vi mới là sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng. Đây là điều cực kỳ nguy hiểm, các sản phẩm này không chỉ chứa nitcotine là chất độc mà còn là môi trường để kẻ xấu trộn ma túy tổng hợp"- vị đại diện Văn phòng WHO tại Việt Nam nói.

Về Công ước FCTC, bác sĩ Nguyễn Tuấn Lâm nêu rõ công ước này khuyến cáo các quốc gia tăng cường nhận thức của ngành công nghiệp thuốc lá; hạn chế và ban hành quy tắc ứng sử khi tương tác với công nghiệp thuốc lá; cấm các ưu đãi dành cho ngành công nghiệp thuốc lá. Ngành công nghiệp thuốc lá không thể là đối tác trong bất kỳ sáng kiến nào liên quan tới việc xây dựng, triển khai chính sách y tế công cộng.

Các chuyên gia cũng cho rằng Việt Nam cần có những chính sách mạnh mẽ hơn nữa để kiểm soát thuốc lá, ngăn chặn những nguy cơ mà các loại thuốc lá mới gây hại tới cộng đồng.