ĐH tư thục có thể coi như doanh nghiệp?

PGS-TS Chu Hồng Thanh, nguyên Vụ trưởng Vụ pháp chế- Bộ Giáo dục và Đào tạo nêu quan điểm như vậy tại Hội thảo Hoàn thiện chính sách, pháp luật về ĐH tư thục do Ủy ban Văn hóa thanh Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội vừa tổ chức tại TP HCM.

Theo ông Thanh, một thách thức không nhỏ trong phát triển ĐH tư thục nằm ngay trong nhận thức chính sách về ĐH tư thục. Cách nhìn đối với trường tư thục còn rất nhiều vấn đề đáng suy nghĩ. Đó là cách nhìn định kiến, thiếu thiện cảm của xã hội và nhà nước coi ĐH tư thục như doanh nghiệp. "Nếu nhà trường đồng nghĩa với doanh nghiệp, tôi cho rằng không thể được. Nhà trường là đơn vị sự nghiệp, còn doanh nghiệp là đơn vị kinh doanh. Cho nên, trong Luật hiện hành có một ý nêu ra rõ là ít nhất phải dành 25% để đầu tư phát triển. Nhà trường phải liên tục được đầu tư để phát triển lâu dài"- ông Thanh nói và khẳng định: Kiểu gì thì kiểu, vẫn phải phân biệt, dù là công lập hay tư thục vẫn phải phân biệt giữa nhà trường và doanh nghiệp.

PGS-TS Nguyễn Tấn Phát, nguyên thứ trưởng Bộ GD-ĐT đề nghị Luật giáo dục ĐH sửa đổi lần này cần làm rõ hơn nữa vai trò vị trí của ĐH tư thục. "ĐH tư thục và ĐH công lập công lập như hai cánh của một con chim đại bàng. Hai cánh phải song song, cùng nhau có sức mạnh để làm động lực thúc đẩy cho nền giáo dục ta phát triển"- ông Phát, nói.

Giáo dục có phải là một dịch vụ và trường tư thục có phải là doanh nghiệp là vấn đề nhận được nhiều ý kiến trái chiều từ các đại biểu. TS Phạm Thị Ly, Viện trưởng Viện Nghiên cứu đánh giá giáo dục, Trường ĐH Nguyễn Tất Thành cho rằng, quan niệm giáo dục là một lĩnh vực kinh doanh hiện nay vẫn không thể được chấp nhận. Quan niệm chung trong vấn đề kinh doanh giáo dục vẫn là cái nhìn rất nặng nề và ảnh hưởng đến người làm chính sách. Nếu không gỡ được thì mãi mãi lúng túng. Trong thời đại kinh tế tri thức, giáo dục ĐH là một dịch vụ là quan niệm này được chấp nhận nhiều hơn trên thế giới.

"Cho nên, việc công nhận giáo dục ĐH là một dịch vụ nó đang ngày càng được chấp nhận nhiều hơn trên thế giới. Một khi chúng ta quan niệm giáo dục đại học là một dịch vụ thì việc xem xét trường đại học có phải là doanh nghiệp hay không có thể tìm được câu trả lời. Thật ra, giáo dục ĐH là một dịch vụ, cho nên về bản chất các trường đại học tư là doanh nghiệp là một thực tế. Dù chúng ta không nhìn nhận thì nó cũng là thực tế như vậy"- TS Phạm Thị Ly, nói.

TS Phạm Thị Ly phát biểu tại hội thảo

Trong khi đó, Phó Giáo sư Tiến sĩ Trương Quang Mùi, Chủ tịch Hội đồng quản trị Trường ĐH Công nghệ Sài Gòn, cho rằng: trường là trường, doanh nghiệp là doanh nghiệp là ranh giới không thể xóa bỏ. Trường phải là môi trường sư phạm, mà ở đó người thầy được tôn vinh, người học được tôn trọng, quan hệ ở đó là quan hệ là thầy – trò, đồng nghiệp. Trong khi đó, tại Dự thảo Luật Giáo dục đại học lần này, chúng ta đang quy định quyền lực của các nhà góp vốn, các cổ đông, thì môi trường ở đó là quan hệ giữa chủ và người làm thuê; là quan hệ kinh doanh – khách hàng chứ không phải quan hệ của giáo dục đào tạo.

Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Văn Phúc cho biết trong Dự thảo Luật Giáo dục ĐH lần 4 này, có những vấn đề về chuyên môn, đào tạo thì trường công lập hay trường tư thục đều được đặt chung trên một mặt bằng về tự chủ. Tự chủ ở đây là gắn liền với trách nhiệm giải trình. Bên cạnh đó, là các vấn đề về quản trị đại học, trường ĐH không vì lợi nhuận….Đây là những vấn đề lớn tác động đến vấn đề giáo dục tư thục.