Hoài nghi tính xác thực của bảng xếp hạng PISA

Trước khi công bố kết quả PISA 2012, Telegrahp ngày 2-12 đăng bài viết PISA: Tiêu chuẩn giáo dục tệ - Bài kiểm tra tệ hơn của Martin Stephen – nguyên Hiệu trưởng Trường St Paul, Anh cho biết trước khi hân hoan với ngôi vị hay mổ xẻ thất bại của cuộc khảo sát PISA do OECD tổ chức, nước Anh nên nhìn nhận lại tính công bằng và chính xác của bảng xếp hạng PISA.

 

Ông cho rằng bảng xếp hạng dựa trên phương pháp đánh giá chưa toàn diện, từ cơ sở thống kê dựa trên cách riêng không thuyết phục của tổ chức này. “Và tôi không phải là người duy nhất hoài nghi về điều này. Trong dự án nghiên cứu kéo dài 1 năm về việc thế giới giáo dục trẻ em như thế nào, một số đại diện từ các nước có vị trí cao trong bảng xếp hạng thú nhận rằng họ đã dạy học sinh cách đạt điểm cao trong bài thi PISA. Nếu khảo sát ngẫu nhiên của tôi chính xác, mẫu giáo viên được tin tưởng thì đúng là rất nhiều nước đã làm như vậy”, Telegraph dẫn lời thầy Martin Stephen.

Thầy hiệu trưởng này cho biết bài thi PISA với thời lượng 2 giờ được thực hiện ở 66 nước khác nhau. Hàng loạt câu hỏi chuẩn gửi đi nhưng học sinh không cần thiết trả lời tất cả các câu hỏi đó, nên đáp án cũng vô cùng đa dạng nên rất khó so sánh. Cũng theo thầy, một trong những điểm yếu của cuộc khảo sát là chỉ đo lực học những em đang đi học, vắng số lượng lớn trẻ và giáo viên học tại nhà. Do đó, kết quả không đại diện được đối với các quốc gia có nhiều học sinh không điều kiện đến trường.

Martin Stephen cũng cho biết trong cuộc chạy đua PISA, nhiều nước không đặt nặng, thậm chí coi điều này là phiền phức trong khi nhiều nước xem cuộc khảo sát là sự kiện quan trọng.

“Trên thực tế, chúng ta không cần PISA để nói lên thực trạng giáo dục ở các trường cũng như suy nghĩ của học sinh. Đúng, giáo dục Anh có vấn đề. Nhưng PISA không phải là điều cuối cùng và tất cả”, ông Martin Stephen viết.

Trước đó, nhiều nhà giáo dục cũng chỉ trích về cách lấy mẫu và ra đề thi của PISA. Giáo sư Svend Kreiner – một nhà toán học thống kê tại Trường Copenhagen ở Đan Mạch – cũng nói rằng việc thực hiện cuộc khảo sát PISA mỗi 3 năm là không phù hợp. Trong bài báo tiếng Đan Mạch xuất bản hè 2013, ông tỏ rõ sự hoài nghi về độ tin cậy của kết quả PISA và chỉ cho tổ chức OECD thấy sự dao động đáng kể giữa các câu hỏi kiểm tra mà họ sử dụng.

Đồng quan điểm nhưng TS Hugh Morrison từ Đại học Hoàng gia Belfast ở Bắc Ireland, chỉ trích mạnh mẽ hơn về bảng xếp hạng này. Ông cho rằng mô hình PISA sử dụng cách tính toán đầy chủ quan, theo cách riêng của họ. Theo đó, bảng xếp hạng này “hoàn toàn sai” bởi chứa lỗi nghiêm trọng về nhận thức. Vì thế, nhà toán học này tuyên bố “PISA sẽ không bao giờ có giá trị”.