Sau khi nhận được những ý kiến không đồng thuận tại Ủy ban Thường vụ Quốc hội (QH) ngày 13-5, Đề án Đổi mới cơ chế tài chính giáo dục giai đoạn 2009 - 2014 đã được Chính phủ tiếp thu, chỉnh sửa để trình ra QH. Trả lời phóng viên Báo Người Lao Động chiều 22-5, GS Đào Trọng Thi cho biết ông và đa số thành viên trong ủy ban vẫn bảo lưu quan điểm đồng tình với kiến nghị của cử tri: Không nên tăng đóng góp từ nhân dân trong lúc kinh tế đang suy giảm.
- Phóng viên: Thưa ông, sau khi Ủy ban Thường vụ QH “phản biện”, dự thảo đề án mới đã được chỉnh sửa ra sao?
- GS Đào Trọng Thi: Tờ trình mới của Chính phủ tiếp thu một phần ý kiến của Ủy ban Thường vụ QH và Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của QH, cơ bản thực hiện việc thu học phí mới từ năm 2010. Nhưng đáng lưu ý, Chính phủ tính lại và cho rằng mức học phí khối đào tạo phải tăng từ 180.000 đồng/tháng hiện nay lên 255.000 đồng/tháng (chứ không phải 235.000 đồng/tháng như đã trình hôm 13-5) thì mới đủ bù 50% mức mất giá đồng tiền năm 2008 so với năm 2000.
Tôi nghĩ mức này quá cao, tăng tới hơn 40% so với học phí hiện hành. Chúng tôi đã đề nghị trong điều kiện bình thường, mỗi năm chỉ tăng 30% - 40%, riêng năm 2009 do khó khăn thì tỉ lệ này phải thấp hơn.
- Cách tính chi phí chi tiêu cho học phí mầm non, tiểu học và phổ thông chiếm 6% chi tiêu cho gia đình là quá cao và mức này cũng quá xa so với thực tế?
- Đề án vẫn giữ nguyên con số này và lấy lý do là tỉ lệ phù hợp với các nước mới phát triển. Tuy nhiên, VN vừa mới thoát ra khỏi nhóm quốc gia nghèo nhất, thuộc nhóm phát triển trung bình có thu nhập thấp. Vậy chỉ tiêu 6% đứng tốp đầu của các nước mới phát triển là không phù hợp.
Chỉ tiêu này cũng mới là ước tính chứ đâu phải tính toán cụ thể, khi đã thực hiện thì phải có con số cụ thể và việc áp dụng ngay mức 6% sẽ gây sốc cho một bộ phận nhân dân.
- Về bảo đảm chất lượng giáo dục mà ngành giáo dục đã đề ra trong đề án, Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của QH cũng như bản thân ông đánh giá thế nào?
- Ủy ban và cá nhân tôi không chấp nhận cơ chế mà ngành giáo dục đề ra trong đề án. Lý do thu học phí cao là để phục vụ việc nâng cao chất lượng nhưng ngành giáo dục chưa có cơ chế để bảo đảm cam kết với nhân dân: Người dân đóng học phí cao thì có quyền yêu cầu phải có cơ chế cụ thể để bảo đảm có chất lượng tương ứng.
Vì vậy, chúng tôi đã đề xuất biên độ của học phí đại học rất lớn, có thể gấp tới 2,5 - 3 lần cho mỗi nhóm ngành và chia ra làm nhiều mức khác nhau.
Có thể là 3 mức, mỗi mức gắn với yêu cầu về chất lượng cụ thể, thông qua kiểm định chất lượng; đạt tiêu chuẩn ở mức nào thì được thu học phí ở mức ấy.
Tóm lại, ngành giáo dục phải cam kết kiểm định trước, đạt chất lượng ở mức nào thì cho phép thu học phí ở mức ấy chứ không phải như hiện nay, cứ hứa nhưng chẳng có gì để bảo đảm chất lượng.
- Vừa rồi, đã có những kiến nghị miễn học phí đối với học sinh phổ thông khu vực nông thôn?
- Việc phổ cập THCS đang được thực hiện nhưng phổ cập ở bậc học này khác so với tiểu học là mới khuyến khích chứ không phải bắt buộc. Mong muốn là phải miễn phí nhưng như tính toán của Bộ Tài chính, sẽ làm tăng thêm 3.500 tỉ đồng, gây mất cân đối chi cho giáo dục.
Nhưng trong tương lai sẽ phải miễn phí THCS, vì thế phải có lộ trình giảm dần học phí THCS.
- Đề án cũng đề nghị tăng mức học phí đào tạo nghề từ 120.000 đồng lên 170.000 đồng trong khi Nhà nước đang khuyến khích đào tạo nghề?
- Quan điểm của chúng tôi là cao đẳng nghề cũng giống như các trường đại học, cao đẳng nên sinh viên phải cùng chia sẻ với Nhà nước ở mức cao hơn. Nhưng đối với trung cấp nghề và cả sơ cấp nghề, cần phải có chính sách khác. Chúng tôi đã phân tích và yêu cầu xem xét nhưng đề án chưa tiếp thu.
Bình luận (0)