Bởi không chỉ liên quan đông đảo lao động xã hội - đối tượng trực tiếp thực thi với những vấn đề quyền lợi thiết thân của họ mà còn là những tác động xã hội của hệ thống chính sách, pháp luật liên quan, nhất là vấn đề nhận trợ cấp BHXH một lần.
Tại hội nghị cung cấp thông tin định kỳ 6 tháng đầu năm vào ngày 13-6, ông Trần Dũng Hà, Phó Giám đốc BHXH TP HCM, cho biết trong 2 phương án về nhận BHXH một lần, quan điểm của BHXH TP HCM là ủng hộ phương án 1. Đó là người lao động (NLĐ) tham gia trước khi Luật BHXH sửa đổi có hiệu lực (dự kiến từ ngày 1-7-2025) sau 12 tháng nghỉ việc và có nhu cầu thì được rút. Người bắt đầu đi làm và tham gia hệ thống từ sau ngày Luật BHXH có hiệu lực không được rút BHXH một lần, trừ trường hợp theo quy định.
Phương án 2 là NLĐ được giải quyết 50% tổng thời gian đóng vào quỹ hưu trí, tử tuất, phần còn lại được bảo lưu trong hệ thống để sau này hưởng chế độ. Chính sách áp dụng với NLĐ đóng BHXH dưới 20 năm mà sau 12 tháng không thuộc diện tham gia khu vực bắt buộc lẫn tự nguyện, muốn rút một lần.
Theo đại diện BHXH TP HCM, nếu phương án 2 được lựa chọn, việc hưởng BHXH một lần tiếp tục được thực hiện, tuy nhiên lúc này số tiền NLĐ nhận được chỉ bằng một nửa so với luật hiện hành. Nếu NLĐ thực sự rơi vào hoàn cảnh khó khăn và cần khoản trợ cấp một lần để giải quyết thì số tiền này không đủ. Mặt khác, số tiền để lại trong quỹ cũng chỉ còn 50%, khi về già lương hưu rất thấp, không bảo đảm được cuộc sống. Phương án 1 sẽ nhắc nhở NLĐ từ sau khi luật có hiệu lực, tham gia là ở lại với hệ thống để đi đến đích cuối cùng là lương hưu, bảo đảm cuộc sống về già, phương án này về lâu dài sẽ giải quyết dứt điểm tình trạng rút BHXH một lần.
Hiện tượng NLĐ ồ ạt rút BHXH một lần là thực trạng phải chấp nhận khi đặt ra vấn đề sửa đổi Luật BHXH với các điều khoản mới. Lo ngại sẽ không được nhận BHXH một lần, không ít NLĐ đã đối phó bằng cách thà rút trước còn hơn sau này tiền nằm đó mà không được rút.
Trong giai đoạn 2016-2022, cả nước có gần 4,85 triệu người rời khỏi hệ thống BHXH. Trong số này có 1,3 triệu người quay trở lại, tiếp tục đi làm và đóng BHXH; gần 3,55 triệu người chưa quay trở lại; 907.000 NLĐ từng rút BHXH hai lượt; hơn 61.000 người rút ba lượt. Khoảng 99% NLĐ rút một lần sau một năm ngừng đóng và phần lớn làm việc trong doanh nghiệp.
Số liệu này cho thấy cần thiết kế chính sách về BHXH đúng nghĩa hơn là trụ đỡ an sinh xã hội, giúp NLĐ thấy được lợi ích của việc tham gia BHXH bằng những bài toán, dẫn chứng cụ thể, từ đó NLĐ mới tham gia, gắn bó lâu dài.
Hy vọng rằng các nhà làm luật sẽ tiếp thu một cách thấu đáo và cầu thị để điều chỉnh dự thảo này nhằm đạt sự đồng thuận cao và có tính khả thi cao khi đưa luật vào đời sống. Tránh được những hệ lụy từ thiết kế chính sách tác động vào đời sống và kịp thời điều chỉnh là những bài học luôn mới, nhất là với dự thảo Luật BHXH sửa đổi. n
và quét mã QR
Bình luận (0)