Giảm thuế xăng dầu... hơi trễ!?

Cơ quan điều hành cũng có dư địa để trích lập trở lại Quỹ Bình ổn giá xăng dầu, đồng thời dừng xả quỹ tại kỳ điều hành này.

Người dân ở TP HCM đi đổ xăng trước thời điểm xăng tăng giá hôm 1-3 Ảnh: HOÀNG TRIỀU

Ngày 23-3, giá dầu thế giới tiếp tục giảm sâu so với phiên trước đó. Cụ thể, dầu thô ngọt nhẹ WTI của Mỹ giao dịch ở ngưỡng 109 USD/thùng, dầu Brent giao dịch dưới ngưỡng 115 USD/thùng. Truyền thông quốc tế nhận định các nước châu Âu dường như không mặn mà về chung phe với Mỹ trong cuộc chiến dầu mỏ với Nga bởi khối này quá phụ thuộc vào nguồn cung dầu từ Nga. Điều này khiến giá dầu có thể tiếp tục giảm hoặc không leo thang quá căng thẳng. Không ít quốc gia cũng bày tỏ thái độ không muốn chịu bất kỳ trách nhiệm nào cho việc thiếu hụt nguồn cung năng lượng và đà tăng của giá dầu trên toàn cầu.

Trong bối cảnh này, ngày 23-3, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại phiên họp thứ 9 đã thông qua Nghị quyết về mức thuế bảo vệ môi trường (BVMT) đối với xăng dầu. Theo đó, từ ngày 1-4 đến 31-12, thuế BVMT với xăng giảm từ 4.000 đồng/lít còn 2.000 đồng/lít; dầu diesel, dầu ma dút, nhớt giảm từ 2.000 đồng/lít còn 1.000 đồng/lít, kg; dầu hỏa giảm từ 1.000 đồng/lít xuống mức sàn 300 đồng/lít.

Đáng lưu ý, tại báo cáo thẩm tra, nhiều ý kiến cho rằng với đà giảm giá dầu thô trên thị trường thế giới, mức giảm thuế BVMT đối với các mặt hàng xăng dầu cần được cân nhắc lại một cách có cơ sở. Có ý kiến đề nghị giảm thuế BVMT với xăng xuống mức 2.500 đồng/lít, tương đương giảm gần 38% so với hiện hành, thay vì giảm 50% như tờ trình của Chính phủ.

Giá xăng, dầu trong nước chỉ mới hạ nhiệt nhẹ trong vài ngày gần đây, sau rất nhiều kỳ tăng giá từ cuối năm 2021. Trong suốt thời gian này, các chuyên gia, doanh nghiệp đã nhiều lần lên tiếng đề nghị nhà nước nhanh chóng xem xét giảm thuế BVMT cùng nhiều sắc thuế khác. 

Đến khi căng thẳng Nga - Ukraine đã tới đỉnh điểm và giá dầu trở nên nóng bỏng, tờ trình về việc giảm thuế BVMT xăng, dầu mới được xây dựng trước khi qua nhiều cấp thẩm định và thông qua. Cũng giống không ít lần điều chỉnh chính sách khác, quyết định giảm thuế lần này được ban hành... hơi trễ, không đúng thời điểm cần nhất, cấp bách nhất, nói cách khác là chính sách đi chậm hơn thực tế.

Việc giảm thuế BVMT dù ở bất cứ thời điểm nào cũng cần thiết, cũng có ý nghĩa lớn. Song, nếu như việc giảm thuế được triển khai sớm hơn, có thể từ cuối năm 2021 khi giá dầu bắt đầu những phiên tăng nóng thay vì đợi đến khi căng thẳng leo thang mới nghĩ đến việc giảm thuế, thì doanh nghiệp, người dân sẽ bớt được nhiều gánh nặng.

Người dân, doanh nghiệp thông cảm với Chính phủ bởi không thể muốn giảm thuế là giảm ngay được mà cần thông qua Quốc hội hoặc ít nhất là Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Nhưng trong bối cảnh khẩn cấp, đặc biệt như hiện nay, khi nền kinh tế gặp nhiều khó khăn, tác động bởi dịch Covid-19 và chương trình phục hồi kinh tế đang được triển khai rốt ráo, thì một cơ chế cho phép quyết định chính sách với ít nhất những thủ tục trình, ký, xem xét... là điều người dân, doanh nghiệp luôn mong mỏi.