Mặt bằng, lợi nhuận và niềm tin

Vụ việc này công tâm nhìn từ hai phía, ta sẽ có được những cái nhìn sâu hơn về kinh doanh bền vững.

Mục tiêu của việc hợp tác kinh doanh bền vững là gì? Là sự quân bình về lợi ích các bên, ở đây tôi chỉ phân tích hai bên là doanh nghiệp và bên cho thuê.

Doanh nghiệp sẽ luôn phải để mức chi phí phải tương ứng với doanh số và lợi nhuận. Khi chi phí cao, doanh nghiệp sẽ phải siết lại chi phí, một công việc cơ bản bậc nhất của người làm kinh doanh. Chi phí mặt bằng là dạng chi phí như vậy.

Về phía doanh nghiệp, nhất là với doanh nghiệp bán lẻ có chuỗi mặt bằng lớn bậc nhất Việt Nam như TGDĐ, việc tiết giảm chi phí thuê mặt bằng là hoạt động sống còn trong thời điểm dịch bệnh này. Về lý, hợp đồng đã ký và không điều chỉnh. Về góc độ kinh doanh, mọi thứ đều có thể thương thuyết, kể cả hợp đồng đã ký. Nhất là ở thời điểm này, khi khó khăn của doanh nghiệp là có thật.

Về phía chủ cho thuê, về lý, họ có thể không đồng ý thương thuyết giảm giá, yêu cầu TGDĐ thực hiện đúng như hợp đồng. Về góc độ kinh doanh, trừ phi có những lý do rất đặc biệt, còn trong bối cảnh hiện tại, khi giá mặt bằng thuê giảm, doanh nghiệp gặp khó, việc giảm giá tiền thuê là hành động nên làm.

Khi sự quân bình về lợi ích hai bên không được thỏa mãn, quan hệ hợp tác sẽ chấm dứt.

Về phía doanh nghiệp, nếu không giảm được giá thuê, bài toán kinh doanh sẽ phải được cân đối lại. Tình huống xấu nhất, nếu đánh giá điểm bán ở đây không khả quan và chi phí quá lớn, họ có thể sẽ phải chấp nhận trả lại mặt bằng và dứt khoát cắt lỗ. Doanh nghiệp mất gì? Sẽ mất tiền cọc, tiền cơ sở vật chất và những chi phí liên quan đến tài sản vô hình như thương hiệu đã đầu tư tại điểm bán này.

Về phía chủ nhà, họ có thể đồng ý giảm giá hoặc thương thuyết tiếp. Hoặc nếu không muốn giảm giá thuê, họ có thể lấy lại mặt bằng và nhận tiền đền bù theo đúng hợp đồng và tìm bên thuê khác đáp ứng được mức giá thuê cũng như các yêu cầu của mình. Chủ cho thuê mất gì? Mất thời gian đi tìm đối tác thuê mới.

Như vậy, hoạt động thương thuyết lại giá thuê, đặc biệt ở thời điểm dịch bệnh diễn biến phức tạp như hiện tại là điều hết sức bình thường. Vậy tại sao trường hợp này, vụ việc của TGDĐ và chủ thuê lại gây ra nhiều tranh cãi đến vậy?

Nguyên nhân nằm chính ở văn bản của TGDĐ yêu cầu miễn giảm tiền thuê đối với chủ nhà bị lộ ra trước công chúng. Chủ yếu mọi người bức xúc vì giọng văn và cách hành xử bề trên mang tính ép buộc của TGDĐ với chủ nhà cho thuê.

Điều này trở nên nghiêm trọng hơn khi cách hành xử này có phần đi ngược lại với những giá trị cốt lõi của TGDĐ, về sự tử tế trong kinh doanh mà lãnh đạo của doanh nghiệp này luôn rao giảng.

Mất tiền là còn mất ít, thực tế là TGDĐ vẫn đang vượt bão tốt hơn so với rất nhiều doanh nghiệp đang niêm yết trên sàn chứng khoán. Tuy nhiên, nếu mất đi niềm tin về sự liêm chính của doanh nghiệp, đó có thể sẽ là mất mát bất khả vãn hồi.