Hiện thực hóa nhà ở xã hội, cách nào? (*): Cánh cửa mang tên Nghị quyết 98

Phát biểu tại kỳ họp thứ 13 của HĐND TP HCM vừa diễn ra, Phó Chủ tịch UBND TP HCM Bùi Xuân Cường cho hay đến nay kết quả phát triển nhà ở xã hội (NƠXH) giai đoạn 2021-2025 chỉ 2,39% - thấp hơn nhiều so với kỳ vọng.

Nhiều thách thức

Theo ông Bùi Xuân Cường, mục tiêu chương trình phát triển nhà ở xã hội của TP HCM giai đoạn 2021-2025 là tăng thêm 2,5 triệu m2 sàn xây dựng, tương đương 35.000 căn. Con số này cao hơn con số 26.200 của Thủ tướng Chính phủ giao cho thành phố và đây là mục tiêu hết sức thách thức.

Tuy nhiên, qua công tác giám sát của HĐND TP HCM cùng với Nghị quyết 98/2023 của Quốc hội và Luật Nhà ở (sửa đổi) được thông qua, UBND TP HCM đang nỗ lực thực hiện giải pháp, quyết tâm giữ vững mục tiêu và cách làm tới chắc chắn có thay đổi.

Phó Chủ tịch UBND TP HCM thừa nhận khi thực hiện các dự án NƠXH thì khâu vướng đầu tiên ở quy trình là quy hoạch. Việc thành phố đang tập trung điều chỉnh quy hoạch chung đến năm 2040, tầm nhìn đến năm 2060 là cơ hội để các quy hoạch phân khu được điều chỉnh. 

Các vị trí làm dự án NƠXH gắn với cơ chế của Nghị quyết 98 (khoản 3 điều 6) cũng như 88 khu đất đang rà soát sẽ được tiếp tục cập nhật, bảo đảm triển khai những công việc tiếp theo trong trình tự về đầu tư xây dựng NƠXH.

Cũng theo ông Bùi Xuân Cường, hiện nay trên địa bàn có 142 dự án nhà ở thương mại, khu đô thị mới chưa chọn được phương án thực hiện nghĩa vụ 20% quỹ đất làm NƠXH. Trong quý III/2024 phương án sẽ được thống nhất... 

Ông cũng hy vọng HĐND TP HCM quan tâm, tiếp tục dành ngân sách đầu tư công để chủ động phát triển NƠXH, bảo đảm phục vụ các đối tượng chính sách.

Những tiền đề tốt

Ông Lê Hữu Nghĩa, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Thương mại Xây dựng Lê Thành, chia sẻ 2 dự án NƠXH Lê Thành - Tân Kiên (giai đoạn 1), Lê Thành - Tân Tạo 2 từng bị vướng về quy hoạch. Vừa qua, UBND TP HCM đã chỉ đạo Sở Kế hoạch và Đầu tư tổ chức thẩm định hồ sơ chủ trương đầu tư 2 dự án nêu trên rồi tham mưu, đề xuất UBND TP HCM trước ngày 15-12.

Theo ông Nghĩa, nếu áp dụng cơ chế của Nghị quyết 98 thì cả 2 dự án thuộc diện được chấp thuận chủ trương đầu tư, làm cơ sở thực hiện các bước kế tiếp. Nêu dẫn chứng, ông Lê Hữu Nghĩa cho biết trước đây quy định doanh nghiệp có đất ở mới được làm NƠXH thì nay đất nông nghiệp phù hợp quy hoạch cũng được chấp nhận.

Trong khi đó, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP HCM, cho hay Luật Nhà ở (sửa đổi) vừa được Quốc hội thông qua và có hiệu lực từ năm 2025. Luật này đồng bộ các cơ chế chính sách để phát triển NƠXH, trước hết là nhằm thực hiện chương trình phát triển tối thiểu 1 triệu căn NƠXH giai đoạn 2021-2030 với một số chính sách nổi bật.

Theo đó, quy định phát triển nhà lưu trú công nhân và phát triển nhà ở cho lực lượng vũ trang nhân dân đã bổ sung các cơ chế, chính sách rất quan trọng và thiết thực để giải quyết nhu cầu NƠXH cho công nhân, lao động, cán bộ, viên chức, sĩ quan, hạ sĩ quan, công nhân viên của lực lượng vũ trang.

Luật Nhà ở (sửa đổi) cũng có nội dung chủ đầu tư dự án NƠXH mà đầu tư không phải bằng vốn ngân sách nhà nước thì hưởng hàng loạt ưu đãi. Trong đó, nếu phương án quy hoạch chi tiết của dự án đầu tư xây dựng NƠXH do cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt không bố trí quỹ đất riêng để xây dựng công trình kinh doanh dịch vụ, thương mại, nhà ở thương mại trong phạm vi dự án thì chủ đầu tư được dành tối đa 20% tổng diện tích sàn nhà ở của dự án để kinh doanh dịch vụ, thương mại. Chủ đầu tư được hạch toán riêng, không được tính chi phí đầu tư xây dựng phần diện tích kinh doanh dịch vụ, thương mại này vào giá thành NƠXH và được hưởng toàn bộ lợi nhuận đối với phần diện tích kinh doanh dịch vụ, thương mại này.

Ngoài ra, trường hợp xây dựng NƠXH để cho thuê thì được vay vốn với lãi suất thấp hơn và thời gian vay dài hơn so với trường hợp xây dựng để bán, cho thuê mua.

"Những chính sách trên là rất cần thiết, hợp tình hợp lý, đáp ứng được một phần nguyện vọng của chủ đầu tư dự án NƠXH, tạo điều kiện để thu hút các doanh nghiệp, nhà đầu tư tham gia phát triển NƠXH" - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP HCM đánh giá.

Ông Lê Hoàng Châu cũng tâm đắc điều 78 Luật Nhà ở (sửa đổi) khi điều kiện được hưởng chính sách hỗ trợ về NƠXH đã bãi bỏ "điều kiện cư trú". "Điều kiện về thu nhập" cũng được điều chỉnh. Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP HCM cho rằng như thế phù hợp với thực tế dịch chuyển lao động và thu hút lao động có trình độ, tay nghề cao giữa các vùng miền, địa phương, đồng thời phù hợp với tình hình thực tiễn trong từng thời kỳ. 

(*) Xem Báo Người Lao Động từ số ra ngày 11-12

Quyết đạt mục tiêu

Theo đề án "Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ NƠXH cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030" của Chính phủ, giai đoạn 2021-2025, TP HCM được giao hoàn thành 26.200 căn. Trong khi đó, mục tiêu theo chương trình phát triển nhà ở của TP HCM cho giai đoạn này là 35.000 căn.

Nghị quyết của HĐND TP HCM về triển khai, thực hiện các dự án NƠXH trên địa bàn TP HCM thể hiện quyết tâm đạt mục tiêu. Nghị quyết nêu rõ: Khẩn trương hoàn thành việc rà soát, thống kê toàn bộ dự án nhà ở thương mại, khu đô thị có bố trí 20% quỹ đất để xây dựng NƠXH hoặc chuyển giao quỹ nhà ở tương đương 20% quỹ đất để sử dụng làm NƠXH hoặc nộp tiền tương đương 20% quỹ đất vào ngân sách nhà nước theo quy định Nghị định số 100/2015, Nghị định số 49/2021, Nghị định số 35/2023. Thời gian hoàn thành chậm nhất đến hết quý III/2024.

Ông Trần Hoàng Quân, Giám đốc Sở Xây dựng, cho hay qua rà soát, trên địa bàn thành phố có 33 dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại dành 20% diện tích đất để xây dựng NƠXH. Nếu sử dụng hết quỹ đất này thì thành phố có thêm 70.000 căn NƠXH...