Hoạt động thiện nguyện có giúp Quang Linh, Hằng Du Mục được giảm án?

Phiên toà xét xử Nguyễn Thúc Thùy Tiên (Hoa hậu Hòa bình Quốc tế 2021), Nguyễn Thị Thái Hằng (Hằng Du Mục, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Tập đoàn Chị Em Rọt), Phạm Quang Linh (Quang Linh Vlogs) cùng 2 đồng phạm về tội "Lừa dối khách hàng" sẽ diễn ra ngay sau thời điểm Nghị quyết 04/2025/NQ-HĐTP của Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao có hiệu lực (từ ngày 15-11-2025).

Đây là nghị quyết hướng dẫn cụ thể việc áp dụng các tình tiết giảm nhẹ và tăng nặng trách nhiệm hình sự theo Điều 51 và Điều 52 Bộ Luật Hình sự.

Theo hồ sơ vụ án trên, cơ quan tố tụng ghi nhận các bị can "thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải, nhân thân chưa có tiền án, tiền sự, có nhiều đóng góp vào hoạt động thiện nguyện và đã tác động để gia đình nộp khắc phục số tiền thu lợi bất chính". 

VKS đề nghị áp dụng các tình tiết giảm nhẹ quy định tại điểm b, s khoản 1 và khoản 2 Điều 51 Bộ Luật Hình sự gồm: "Người phạm tội tự nguyện sửa chữa, bồi thường thiệt hại hoặc khắc phục hậu quả" và "Người phạm tội thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải" cho tất cả các bị can. 

Riêng Thuỳ Tiên, VKS đề nghị xem xét thêm điểm v, khoản 1 Điều 51, vì cô từng được Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen "Gương mặt trẻ Việt Nam tiêu biểu năm 2021", thuộc nhóm "người phạm tội có thành tích xuất sắc trong học tập, công tác".

Làm rõ cách hiểu theo nghị quyết mới

Theo Nghị quyết 04/2025/NQ-HĐTP, "thành khẩn khai báo" và "ăn năn hối cải" không phải 2 tình tiết độc lập. Dù người phạm tội thể hiện cả hai thái độ này thì cũng chỉ được tính là một tình tiết giảm nhẹ theo khoản 1 Điều 51.

Cụ thể, "thành khẩn khai báo" là việc khai nhận trung thực, đầy đủ bản chất sự việc; còn "ăn năn hối cải" thể hiện ở thái độ hối lỗi, mong muốn khắc phục hậu quả, sửa sai. Cơ quan tiến hành tố tụng sẽ căn cứ vào mức độ tự giác hợp tác của bị cáo trong quá trình điều tra để xem xét.

Với tình tiết "tự nguyện sửa chữa, bồi thường thiệt hại hoặc khắc phục hậu quả", nghị quyết quy định, người phạm tội có thể tự mình hoặc đồng ý để người thân (cha mẹ, vợ chồng, anh chị em, bạn bè...) bồi thường, khắc phục hậu quả cũng được xem xét giảm nhẹ.

Riêng tình tiết "người phạm tội có thành tích xuất sắc trong học tập, công tác" chỉ áp dụng cho trường hợp được khen thưởng ở cấp cao như huân, huy chương, danh hiệu vinh dự Nhà nước, bằng khen của Thủ tướng Chính phủ hoặc tương đương. Trong khi đó, nội dung "có nhiều đóng góp thiện nguyện" nếu không có văn bản khen thưởng hoặc công nhận chính thức sẽ không được tính là tình tiết giảm nhẹ độc lập, dù cơ quan tố tụng đã ghi nhận cho các bị can. 

Tuy nhiên, việc các bị cáo có được tòa án chấp nhận áp dụng các tình tiết giảm nhẹ và mức độ giảm hình phạt cụ thể ra sao vẫn phụ thuộc vào diễn biến tại phiên tòa, mức độ thiệt hại và kết quả khắc phục hậu quả thực tế.