Khẩn trương đào tạo nhân lực cho thị trường tín chỉ carbon

Theo tính toán, chỉ riêng ngành nông nghiệp Việt Nam, tiềm năng có thể đạt 57 triệu tín chỉ carbon mỗi năm. Nếu thực hiện được các giao dịch tương xứng, nước ta có thể bán tín chỉ carbon với giá trị khoảng 300 triệu USD/năm.

Năm 2023, Việt Nam đã nhận được toàn bộ khoản thanh toán trị giá hơn 51 triệu USD, tương đương 1.200 tỉ đồng từ việc bán hơn 10 triệu tín chỉ carbon rừng.

Đó là tiền đề đầu tiên theo Thỏa thuận thực hiện giảm phát thải khí nhà kính vùng Bắc Trung Bộ mà Việt Nam ký với Ngân hàng Thế giới (WB).

Theo WB, Việt Nam là quốc gia đầu tiên ở khu vực Đông Á - Thái Bình Dương nhận được khoản thanh toán dựa trên kết quả giảm phát thải này.

Đây là bước ngoặt được đánh dấu một bước tiếp theo để Việt Nam tham gia thị trường tín chỉ carbon toàn cầu. Sau Bắc Trung Bộ, Việt Nam đang chuyển nhượng tiếp hơn 5,1 triệu tín chỉ carbon rừng tại vùng Nam Trung Bộ và Tây Nguyên trong giai đoạn 2022 - 2026, với giá tối thiểu 10 USD/tín chỉ.

Tại tọa đàm "Tín chỉ carbon và nguồn nhân lực cho thị trường tín chỉ carbon" do Trường Chính sách công và Phát triển nông thôn tổ chức mới đây, nhiều chuyên gia nhận định nguồn nhân lực cho tín chỉ carbon rất khiêm tốn.

Theo Giám đốc Trung tâm Quan trắc Tài nguyên và Môi trường TP HCM Cao Tung Sơn, để đạt được những mục tiêu tham vọng về giảm khí thải và phát triển bền vững, TP HCM cần chuyên gia ở các lĩnh vực như đánh giá và báo cáo phát thải, quản lý năng lượng, công nghệ giảm phát thải, tài chính xanh; chính sách và pháp luật… Như vậy, việc đào tạo nguồn nhân lực cho phát thải carbon thấp là một nhiệm vụ cấp bách và mang tính chiến lược.

TS. Nguyễn Trung Đông, Hiệu trưởng Trường Chính sách công và Phát triển nông thôn, cho biết giảm phát thải khí nhà kính có nhiều cách và cơ chế. Bên cạnh đó, mỗi loại cây, mỗi ngành, lĩnh vực hay thị trường tín chỉ carbon sẽ có những điểm khác biệt nhất định. Do vậy, cần có hoạt động đào tạo, bồi dưỡng để đáp ứng đúng quy định của từng thị trường, khai thác có hiệu quả năng lực giảm phát thải...

TS Đông cũng cho biết thời gian qua, trường đã liên kết với một số đơn vị để đào tạo nguồn nhân lực về tín chỉ carbon. Tuy nhiên, ở Việt Nam hiện nay, số lượng chuyên gia về tín chỉ carbon còn tương đối khiêm tốn.

Vấn đề này xuất phát từ việc Việt Nam mới tham gia vào thị trường tín chỉ carbon, các nguồn lực, công nghệ liên quan đa số phụ thuộc hoàn toàn vào quốc tế. Đặc biệt, một số tổ chức, cá nhân ở vùng sâu, vùng xa cũng có nhu cầu tiếp xúc với thị trường tín chỉ carbon nhưng chi phí đào tạo, cũng như khả năng cung cấp tại chỗ hạn chế.

TS. Lê Hoàng Thế, Giám đốc Công ty TNHH hệ sinh thái VOS Holdings, cho biết Việt Nam có trữ lượng tín chỉ carbon rất lớn vì lợi thế địa hình trải dài qua 16 độ vĩ tuyến. Không những có trữ lượng lớn mà còn có thể phát triển organic carbon.

Việt Nam đang cần khoảng 150.000 lao động chuyên nghiệp, có kiến thức chuyên sâu về cơ chế thẩm định, lập hồ sơ liên quan, kê khai và đánh giá các loại tín chỉ carbon. Trong đó, đào tạo thẩm định viên carbon có chuyên môn và chứng nhận quốc tế là một mắt xích quan trọng giúp vận hành thị trường tín chỉ carbon.

Dự kiến năm 2025, Việt Nam sẽ thí điểm hình thành một sàn giao dịch tín chỉ carbon, vấn đề cấp thiết là đào tạo một lực lượng môi giới chuyên nghiệp để tham gia thị trường này.

Doanh nghiệp đã cam kết giảm phát thải không thể không mua tín chỉ carbon. Ở một vài quốc gia trong khu vực như Indonesia đã có nhiều chuyên gia môi giới tín chỉ carbon, nên Việt Nam nhất định phải tăng cường công tác đào tạo để không bỏ lỡ cơ hội phát triển kinh tế trong sự vận động chung của thị trường tín chỉ carbon toàn cầu.