Không được rút BHXH một lần, tiền đóng BHXH có mất?

Theo quy định tại Luật BHXH sửa đổi (có hiệu lực từ 1-7-2025), người lao động có thời gian đóng BHXH trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành, sau 12 tháng không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc mà cũng không tham gia BHXH tự nguyện và có thời gian đóng BHXH chưa đủ 20 năm thì được rút BHXH một lần. 

Quy định này đồng nghĩa với việc người lao động bắt đầu tham gia BHXH từ ngày 1-7-2025 sẽ không được rút BHXH một lần nữa, trừ một số trường hợp đặc biệt (đủ tuổi hưởng lương hưu mà chưa đủ 15 năm đóng BHXH; Ra nước ngoài để định cư; Người đang mắc một trong những bệnh ung thư, bại liệt, xơ gan mất bù, lao nặng, AIDS; Người có mức suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên; người khuyết tật đặc biệt nặng...).

Bên cạnh đó, Luật BHXH sửa đổi cũng quy định người lao động khi nghỉ việc có thời gian đóng BHXH bắt buộc từ đủ 15 năm trở lên và đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định thì được hưởng lương hưu.

Liên quan đến 2 quy định này, khi liên hệ đến Báo Người Lao Động mới đây, nhiều người lao động thắc mắc: "Trường hợp bắt đầu đóng BHXH sau ngày 1-7-2025 nếu đủ tuổi nghỉ hưu nhưng chưa đủ 15 năm đóng BHXH để hưởng lương hưu thì quyền lợi được giải quyết thế nào, liệu tiền đóng BHXH có bị mất?".

Ông Trần Văn Triều, Giám đốc Trung tâm tư vấn Pháp luật LĐLĐ TP HCM, cho biết theo quy định tại Điều 70 Luật BHXH sửa đổi vừa được Quốc hội thông qua thì người lao động đủ tuổi nghỉ hưu, đã chấm dứt tham gia BHXH mà chưa đóng đủ 15 năm thì được hưởng BHXH một lần.

Trường hợp người lao động không hưởng BHXH một lần thì có thể lựa chọn hưởng trợ cấp hằng tháng theo quy định tại Điều 23 của Luật này. Theo đó, người lao động là công dân Việt Nam đủ tuổi nghỉ hưu nhưng chưa đóng BHXH đủ số năm theo quy định để hưởng lương hưu và chưa đủ điều kiện hưởng trợ cấp hưu trí xã hội (theo quy định tại Điều 21 của Luật này) nếu không hưởng BHXH một lần, không bảo lưu mà có yêu cầu thì được hưởng trợ cấp hằng tháng từ chính khoản đóng của mình.

Thời gian hưởng, mức hưởng trợ cấp hằng tháng được xác định căn cứ vào thời gian đóng, căn cứ đóng BHXH của người lao động. Mức trợ cấp hằng tháng thấp nhất bằng mức trợ cấp hưu trí xã hội hằng tháng (quy định tại khoản 1 Điều 22 của Luật này).

Trường hợp tổng số tiền tính theo thời gian đóng, căn cứ đóng BHXH của người lao động cao hơn số tiền tính mức trợ cấp hằng tháng bằng mức trợ cấp hưu trí xã hội tại thời điểm giải quyết hưởng cho khoảng thời gian từ khi đủ tuổi nghỉ hưu đến khi đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội thì người lao động được tính để hưởng trợ cấp hằng tháng với mức cao hơn.

Trường hợp tổng số tiền tính theo thời gian đóng, căn cứ đóng BHXH không đủ để người lao động hưởng trợ cấp hằng tháng cho đến khi đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội, nếu người lao động có nguyện vọng thì được đóng một lần cho phần còn thiếu để hưởng cho đến khi đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.

Trong thời gian hưởng trợ cấp hằng tháng, người hưởng được ngân sách nhà nước đóng BHYT. Trường hợp người đang hưởng trợ cấp hằng tháng chết thì thân nhân được hưởng trợ cấp một lần cho những tháng chưa nhận và được hưởng một lần trợ cấp mai táng nếu đủ điều kiện (quy định tại điểm a khoản 1 Điều 85 hoặc điểm a khoản 1 Điều 109 của Luật này).

Ngoài ra, mức trợ cấp hằng tháng còn được điều chỉnh trên cơ sở mức tăng của chỉ số giá tiêu dùng phù hợp với khả năng của ngân sách nhà nước và quỹ BHXH theo quy định của Chính phủ.