Nếu làm không khéo thì việc công bố các điểm bán thực phẩm sạch sẽ khiến nảy sinh những vấn đề phức tạp, kéo theo sự hoang mang của người tiêu dùng do thông tin không đầy đủ và thiếu minh bạch.
10 triệu dân, chỉ có 11 điểm bán?
Năm 2016 được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN-PTNT) xác định là năm cao điểm an toàn vệ sinh thực phẩm trong lĩnh vực nông nghiệp. Trong đó, chỉ cho người dân biết địa chỉ bán thực phẩm sạch (ưu tiên hàng đầu là rau và thịt - 2 nhóm thực phẩm thiết yếu trong bữa ăn) là một trong những nội dung được triển khai.
Các điểm bán thực phẩm sạch có xác nhận đã được cập nhật trên website của Cục Quản lý chất lượng nông - lâm sản và thủy sản (Nafiqad), cơ quan đầu mối của Bộ NN-PTNT trong lĩnh vực quản lý thực phẩm, để người dân biết và tìm mua. Thế nhưng, khi xem danh sách này, chúng tôi không khỏi ngạc nhiên vì TP HCM chỉ có 11 điểm - một con số quá nhỏ bé trước thị trường 10 triệu dân cùng những nhà sản xuất cung ứng thực phẩm hàng đầu cả nước.
Cụ thể, sản phẩm được xác nhận gồm có: thịt heo tươi của Công ty TNHH Anh Hoàng Thy (Đồng Nai) bán tại các Co.opmart Văn Thánh, Bình Triệu, Nhiêu Lộc, Tuy Lý Vương, Phú Lâm; rau các loại của HTX Rau an toàn Gò Công (Tiền Giang) bán tại Liên hiệp HTX Thương mại TP HCM (Saigon Co.op); rau các loại của HTX Rau an toàn Thạnh Hưng (Tiền Giang) bán tại Công ty TNHH MM Mega Market Việt Nam (tên cũ là Metro Cash & Carry Việt Nam); thịt gà nguyên con, nửa con đông lạnh của HTX Chăn nuôi - Thủy sản Gò Công (Tiền Giang) bán tại số 8 và 21 Thảo Điền (quận 2), 101 Hai Bà Trưng (quận 1) và 951 Tạ Quang Bửu (quận 8).
Không chỉ ít về điểm bán, sản lượng cung ứng ra thị trường của nguồn hàng này cũng rất hạn chế. HTX Rau an toàn Thạnh Hưng cung cấp cho hệ thống Metro chỉ 2-3 tấn/tuần nên nhiều thời điểm không có hàng trên kệ. Tại cửa hàng 21 Thảo Điền, mỗi tuần chỉ tiêu thụ được 19-20 con gà thuộc diện an toàn được xác nhận!
Trong khi đó, tiêu chí mà Nafiqad hướng dẫn để địa phương xác nhận và công bố sản phẩm an toàn được kiểm soát theo chuỗi khá đơn giản. Cụ thể, nguồn nguyên liệu đầu vào từ cơ sở được chứng nhận VietGAP (hoặc tương đương hay đủ an toàn thực phẩm, cam kết tuân thủ an toàn thực phẩm đối với nhỏ lẻ), khâu trung gian (cơ sở thu mua, sơ chế, giết mổ, chế biến, bảo quản, vận chuyển) và điểm cuối là nơi bày bán có chứng nhận đủ điều kiện an toàn thực phẩm. Hiểu một cách nôm na, đây đều là những tiêu chí mà một cơ sở kinh doanh thực phẩm hợp pháp bắt buộc phải có chứ không phải cao xa gì.
Trao đổi với chúng tôi vì sao một thương hiệu lớn về thịt tươi sống như Vissan lại không có mặt trong danh sách nêu trên, ông Văn Đức Mười, Tổng Giám đốc Vissan, cho rằng do không nắm rõ cách thức tổ chức, tiêu chí để được công bố nên không bình luận. “Về phía DN, chúng tôi chủ động thu mua nguyên liệu 100% heo VietGAP từ ngày 15-4. Cùng với dây chuyền giết mổ công nghiệp của mình, chúng tôi bảo đảm và chịu trách nhiệm về việc cung cấp ra thị trường 100% heo VietGAP” - ông Mười khẳng định.
TP HCM quản lý theo cách riêng
Theo bà Huỳnh Thị Kim Cúc, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT TP HCM, 11 điểm kinh doanh nêu trên do chi cục quản lý chất lượng nông - lâm sản và thủy sản các tỉnh chứng nhận theo tiêu chí của Bộ NN-PTNT (ngành dọc). Trong khi đó, TP HCM lại không có chi cục quản lý chất lượng nông - lâm sản và thủy sản mà việc quản lý phân cho các chi cục chuyên ngành như bảo vệ thực vật, thú y, quản lý chất lượng và bảo vệ nguồn lợi thủy sản.
“TP HCM đã xây dựng được “Chuỗi thực phẩm an toàn” do 3 sở: Y tế, NN-PTNT, Công Thương phối hợp thẩm định, kiểm tra và chứng nhận. Đến nay, 96 giấy chứng nhận trang trại, cơ sở sản xuất, sơ chế vào chuỗi đã được cấp cho 55 cơ sở thuộc địa bàn TP HCM và 11 tỉnh (Đồng Nai, Bình Dương, Bình Phước, Tiền Giang, Long An, Lâm Đồng, Hậu Giang, Kiên Giang, Đồng Tháp, Sóc Trăng, Bạc Liêu) với tổng sản lượng 45.407 tấn/năm (rau, thịt, thủy sản), 650.000 quả trứng gà/ngày, 4,4 triệu lít nước mắm/năm. Sản phẩm đạt chuỗi thực phẩm an toàn đã gắn logo chuỗi và được bày bán trong hệ thống siêu thị. TP HCM đang tiếp tục thẩm định, kiểm tra và chứng nhận các sản phẩm đạt chuỗi thực phẩm an toàn” - bà Cúc cho biết.
Như vậy, ngoài 11 điểm bán do Bộ NN-PTNT công bố, TP HCM hiện có 401 điểm đăng ký công bố kinh doanh sản phẩm an toàn tại các hệ thống siêu thị Co.opmart, SATRA, Big C, Lotte, hệ thống cửa hàng trực thuộc Tổng Công ty Nông nghiệp Sài Gòn, hệ thống cửa hàng Vissan, hệ thống cửa hàng, điểm kinh doanh thuộc Công ty TNHH An Hạ...
Đủ loại chứng nhận cho thực phẩm
Theo khảo sát của phóng viên, các loại thực phẩm tươi sống đóng gói hiện nay đều in trên nhãn rất nhiều chứng nhận. Đơn giản như một vỉ trứng gà (hay gà thịt) cũng có đủ các chứng nhận VietGAP, ISO, HACCP, Hàng Việt Nam chất lượng cao, Chuỗi thực phẩm an toàn, Bình ổn giá, sản phẩm kiểm soát theo chuỗi… Theo giới kinh doanh, trong nhóm thực phẩm tươi sống thì chứng nhận VietGAP được người tiêu dùng biết đến nhiều nhất. Thực chất, VietGAP chỉ mới ghi nhận quá trình sản xuất an toàn, còn để làm chuỗi thì khó hơn nhiều (bảo đảm sạch từ sản xuất đến bàn ăn) nhưng chưa được người tiêu dùng quan tâm.
Theo bà Nguyễn Thị Hồng Minh - nguyên Thứ trưởng Bộ Thủy sản, trưởng ban vận động cho Hiệp hội Thực phẩm minh bạch - Việt Nam đã có nhiều chứng nhận thực phẩm sạch nhưng do thiếu giám sát và thiếu sự minh bạch nên làm người tiêu dùng mất niềm tin.
và quét mã QR
Bình luận (0)