Ông Nguyễn Hoàng Minh, Phó Giám đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Chi nhánh TP HCM, cho biết khoảng 5 năm trước, tỉ trọng cho vay tiêu dùng (kể cả cho vay bất động sản với các đối tượng có nguồn trả nợ từ tiền lương, tiền công) chỉ chiếm 2,3% tổng dư nợ tín dụng trên địa bàn, tương đương 16.000 tỉ đồng. Đến cuối năm 2015, tỉ trọng đã tăng lên mức 6,8% tổng dư nợ tín dụng, tương đương gần 90.000 tỉ đồng.
“Miếng bánh” hấp dẫn
Những ngày cuối năm 2016, dạo một vòng quanh các siêu thị điện máy, trung tâm thương mại, cửa hàng điện thoại, xe máy… sẽ thấy rất nhiều công ty tài chính, NH thương mại bung ra những chương trình khuyến mãi, cho vay trả góp với lãi suất ưu đãi. Thậm chí, hàng loạt chương trình cho vay trả góp 0% lãi suất cũng được cả công ty tài chính (vốn có mặt bằng lãi suất cho vay cao hơn NH thương mại) áp dụng.
Chị Nguyễn Ngọc Anh - ngụ quận 9, TP HCM - cho biết mấy hôm nay, chỉ riêng góc ngã ba đường Đỗ Xuân Hợp - Tây Hòa gần nhà chị có tới 2 siêu thị điện thoại lớn mới khai trương. Các siêu thị điện thoại đều liên kết với công ty tài chính cho vay tiêu dùng, cho vay trả góp 0% lãi suất khi khách hàng mua điện thoại, máy tính bảng, laptop…
“Một góc đường nhỏ mà tới 4 siêu thị điện thoại (Thế Giới Di Động, FPT Shop, Viễn Thông A và Viettel) có mặt để cạnh tranh, lại có sản phẩm cho vay trả góp mới thấy thị trường này đang cạnh tranh gay gắt thế nào” - chị Ngọc Anh nhìn nhận.
Nếu khoảng 5 năm trước, thị trường bán lẻ, nhất là phân khúc cho vay tiêu dùng, cho vay trả góp chưa được các tổ chức tín dụng quan tâm đúng mức thì nay, cả những tổ chức tín dụng phi NH cũng tham gia cho vay tiêu dùng. Hiện thị phần của các công ty tài chính trong phân khúc này chiếm hơn 20% và sẽ bùng nổ trong thời gian tới.
Bà Vương Thủy Tiên, thành viên HĐTV Công ty Tài chính Home Credit Việt Nam, cho rằng năm 2016, thị trường cho vay tiêu dùng sẽ chứng kiến sự cạnh tranh khốc liệt vì các NH thương mại cũng “đánh” mạnh vào mảng bán lẻ. Dù vậy, công ty tài chính vẫn có lợi thế riêng trong cuộc cạnh tranh này bởi phân khúc khách hàng khác.
Chạy đua lập công ty tài chính
Theo NHNN, hiện dư nợ cho vay tiêu dùng chỉ chiếm khoảng 8% tổng dư nợ tín dụng. Còn số liệu từ Tổng cục Thống kê cho thấy cả nước mới có khoảng 20% dân số (gần 20 triệu người) có tài khoản NH. “Do đó, dư địa để phát triển mảng tài chính tiêu dùng ở Việt Nam còn rất lớn và nhu cầu vay tiêu dùng của người dân tăng cao nên trong trung hạn, phân khúc này còn nhiều đất để phát triển” - bà Vương Thủy Tiên nhận định.
Chuyên gia tài chính NH - TS Nguyễn Trí Hiếu cũng cho rằng thị trường tín dụng tiêu dùng ở Việt Nam sẽ ngày càng phát triển nhằm đáp ứng nhu cầu vay vốn mua sắm trang thiết bị gia đình, trả viện phí, vay tiền du học ngày một gia tăng.
Với dân số hơn 90 triệu người, phân khúc cho vay tiêu dùng ở Việt Nam rất hấp dẫn khiến các công ty tài chính trong và ngoài nước đang gia nhập thị trường, chạy đua cung cấp tín dụng tiêu dùng, nhất là cho vay trả góp. Không phải ngẫu nhiên mà xu hướng NH thương mại lập công ty tài chính hoặc mua lại công ty tài chính khác thông qua M&A (mua bán, sáp nhập) bùng nổ vài năm gần đây. Chỉ riêng năm 2015, thị trường có tới 5 thương vụ NH thương mại mua lại công ty tài chính, như NH TMCP Quân Đội (MB) mua lại Công ty Tài chính Sông Đà, NH TMCP Sài Gòn - Hà Nội (SHB) mua lại Công ty Tài chính Vinaconex - Viettel, Công ty Tài chính Dệt may được mua bởi NH TMCP Hàng Hải (Maritime Bank)…
Theo Công ty Chứng khoán Vietcombank (VCBS), cùng với 5 thương vụ mua lại trong năm qua, hiện 2 công ty tài chính cũng xin phép để thành lập mới và một số NH thương mại đang tính chuyện lập công ty tài chính. “Với tốc độ tăng trưởng trên 20%/năm, quy mô dư nợ khoảng 6 tỉ USD, lãi suất cho vay lên đến 20%-50%/năm và không chịu rủi ro tập trung thì đây là một phân khúc rất hấp dẫn đối với các NH thương mại nội và ngoại cùng tham gia” - đại diện VCBS phân tích.
Dù vậy, mới đây, NHNN đã ban hành Thông tư 30, có hiệu lực từ ngày 8-2, yêu cầu NH thương mại muốn lập công ty tài chính phải có tổng tài sản tối thiểu đạt 100.000 tỉ đồng và nhiều điều kiện khác. Với quy định này, NHNN đã siết lại việc lập các công ty tài chính bởi nhiều NH thương mại quy mô nhỏ sẽ không có điều kiện tham gia “cuộc đua” trong phân khúc này.
Trả góp 0% không phải “chiêu trò”
Tại buổi tọa đàm trực tuyến ngày 26-1 ở TP HCM với chủ đề Nhìn gần hơn về ưu đãi cho vay tiêu dùng, TS Nguyễn Trí Hiếu đặt vấn đề: Chi phí vốn ở NH thương mại hiện khoảng 6-7% nên các khoản vay tiêu dùng đến tay khách hàng lãi suất 9-12%/năm, trong khi gần đây, nhiều công tài chính chào mời lãi suất 0%/năm, liệu có phải “chiêu trò” hoặc dựa trên cơ sở nào?
Theo bà Vương Thủy Tiên, nếu trước đây, Home Credit phải trả hoa hồng để được hiện diện tại các cửa hàng bán lẻ thì giờ đã được sự hỗ trợ của nhà sản xuất, nhà bán lẻ nên có lãi suất ưu đãi cho khách hàng. Những sản phẩm 0% lãi suất sẽ áp dụng trong suốt thời gian vay. “Các khoản vay có lãi suất 0% nhờ sự bắt tay chia sẻ lợi nhuận giữa công ty tài chính và các đơn vị bán hàng, nhà sản xuất. Rất nhiều nhà bán lẻ nhận ra rằng kết hợp với công ty tài chính cho vay 0% lãi suất, lợi nhuận trên một sản phẩm có thể giảm đôi chút nhưng doanh số sẽ tăng nhờ bán được nhiều hơn” - bà Tiên nói.
Ông Lê Đức Thuần, Giám đốc ngành hàng dịch vụ FPT Retail, xác nhận hệ thống FPT Shop là đối tác của nhiều công ty tài chính, trong đó có Home Credit. Theo ông, những thông điệp về lãi suất khuyến mại mà phía công ty tài chính áp dụng tại các cửa hàng bán lẻ là đúng như công bố. “Chương trình 0% lãi suất thực chất để kích cầu một số mặt hàng nhất định, tùy theo từng hệ thống siêu thị, chứ không phải tất cả sản phẩm” – ông Thuần lý giải.
và quét mã QR
Bình luận (0)