Hồi sinh xăng sinh học

Theo thông báo kết luận của Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng tại cuộc họp về việc thực hiện Đề án phát triển nhiên liệu sinh học và lộ trình áp dụng tỉ lệ phối trộn nhiên liệu sinh học với nhiên liệu truyền thống, xăng RON 92 sẽ chỉ được tồn tại đến hết ngày 31-12. Sau đó, chỉ cho phép sản xuất, kinh doanh xăng E5 RON 92 (xăng sinh học) và xăng RON 95 nhằm góp phần bảo đảm mục tiêu an ninh năng lượng, giảm lệ thuộc xăng khoáng, cải thiện môi trường…

Lối ra cho các dự án ethanol "đắp chiếu"

Ở góc độ sản xuất và nguồn cung, ông Nguyễn Văn Tiu, Chủ tịch HĐQT Tổng Công ty CP Xăng dầu Tự Lực 1 (Hà Nội), cho rằng việc "khai tử" xăng RON 92 sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho xăng E5, là "cứu cánh" cho nông nghiệp và giải quyết được các vướng mắc trong việc đầu tư ồ ạt các nhà máy ethanol nhưng không đạt hiệu quả, gồm: Nhà máy Nhiên liệu sinh học ethanol Dung Quất, ethanol Bình Phước và ethanol Phú Thọ.

"Đây đúng là cơ hội hiếm có cho 3 dự án ethanol hồi sinh. Nhà nước chi hàng ngàn tỉ đồng xây các nhà máy mà bây giờ bỏ đấy dù với bất cứ lý do gì thì cuối cùng người dân vẫn thiệt thòi. Nông dân trồng sắn bao năm nay không biết bán cho ai. Nếu có thể đưa các nhà máy này đi vào vận hành lại thì quá tốt, vừa bảo đảm được nguồn cung xăng E5 vừa đỡ lãng phí tiền đầu tư" - ông Tiu nói.

Việc “khai tử” xăng RON 92 sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho xăng E5 chiếm lĩnh thị trường Ảnh: TẤN THẠNH

Chủ tịch HĐQT Tổng Công ty CP Xăng dầu Tự Lực 1 cũng cho rằng mốc thời gian 1-1-2018 sắp đến và các nhà máy "đắp chiếu" nhiều khả năng chưa kịp bước vào vận hành, sản xuất. Song, Chính phủ có thể sẽ cho nhập nhiên liệu phối trộn trong thời gian các nhà máy chưa sản xuất được hoặc đã sản xuất nhưng chưa đáp ứng nhu cầu.

Lãnh đạo Tổng Công ty Dầu Việt Nam (PVOil) đánh giá khi chính thức thay thế xăng RON 92 bằng E5 thì nhu cầu ethanol trong nước chắc chắn sẽ có. Khi đó, các nhà máy ethanol có thể chạy 100% công suất. Nói cách khác, các nhà máy này sẽ được "cứu sống" và thực sự vận hành có hiệu quả.

Đại diện Công ty TNHH MTV Dầu khí TP HCM (Saigon Petro) tuy không kỳ vọng người tiêu dùng vốn đang sử dụng xăng RON 92 sẽ chuyển 100% sang xăng E5 nhưng vẫn cho rằng đây là cơ hội tốt cho nhiên liệu sinh học chiếm lĩnh thị trường. "Toàn hệ thống chúng tôi bán ra tổng lượng xăng RON 92 và RON 95 đạt 40.000-50.000 m3/tháng, trong khi E5 mới đạt 2.000 m3/tháng. Nếu dừng bán RON 92 thì ước chừng 50% khách hàng chuyển sang xăng RON 95 và 50% khách hàng chọn E5" - đại diện Saigon Petro cho hay.

Cũng theo đại diện Saigon Petro, khảo sát sơ bộ thì cây xăng trung tâm TP sẽ có xu hướng chọn bán RON 95, còn vùng ven sẽ vẫn bán 2 thứ, trong đó quan tâm hơn đến xây dựng cơ chế giá xăng E5 cách với RON 95 khoảng bao nhiêu tiền để thu hút người tiêu dùng. Vị này cho rằng chênh lệch giá nếu đạt được mức 1.500 đồng/lít trở lên là hợp lý.

Ở khía cạnh khác, việc ngừng xăng RON 92 được cho là phù hợp và giúp tạo thuận lợi cho người kinh doanh khi thực hiện lộ trình khí thải. "Năm sau, khi thực hiện lộ trình tiêu chuẩn khí thải thì xăng sẽ phải bảo đảm ở mức tiêu chuẩn 2, 3, 4 và dầu ở mức 4. Như thế, có quá nhiều loại xăng lưu hành trên thị trường, DN sẽ khó trong kinh doanh vì cứ thêm 1 thứ là lại phải tốn thêm một trụ bơm nữa" - đại diện Saigon Petro chia sẻ.

Xăng E5 có nhiều cơ hội giảm giá

Theo quy định hiện hành, đối với các sản phẩm sinh học, chỉ tính thu thuế bảo vệ môi trường (BVMT) theo tỉ lệ xăng, dầu gốc hóa thạch có trong xăng, dầu sinh học. Tuy nhiên, để khuyến khích hơn nữa việc sản xuất và sử dụng xăng, dầu sinh học theo tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng, cơ quan soạn thảo sửa đổi Luật Thuế BVMT đã đề nghị bổ sung quy định mức thuế bảo vệ môi trường theo 2 phương án.

Theo đó, phương án 1 đối với sản phẩm phối trộn tỉ lệ 5%, mức thuế bằng 80% mức thuế cụ thể của xăng gốc hóa thạch và dầu diesel tương ứng. Đối với sản phẩm phối trộn ở mức 10%, mức thuế bằng 70% mức thuế cụ thể của xăng gốc hóa thạch và dầu diesel tương ứng. Theo phương án này, mức thuế BVMT đối với xăng gốc hóa thạch là 3.000 đồng/lít thì mức thuế BVMT đối với xăng E5 là 2.400 đồng/lít (giảm 600 đồng/lít so với xăng hóa thạch) và mức thuế BVMT đối với xăng E10 là 2.100 đồng/lít (giảm 900 đồng/lít so với xăng gốc hóa thạch). Phương án 2 có mức ưu đãi thấp hơn phương án 1, mức thuế sẽ lần lượt là 2.700 đồng/lít (giảm được 300 đồng/lít) và 2.400 đồng/lít (giảm được 600 đồng/lít). Để khuyến khích việc sản xuất và sử dụng xăng, dầu sinh học E5, E10. B5, B10 và thống nhất với quy định của chính sách thuế tiêu thụ đặc biệt, Bộ Tài chính chọn phương án 1.

Như vậy, nếu được thông qua bất cứ phương án nào thì giá xăng sinh học cũng sẽ tiếp tục được giảm thêm nữa. Khi đó, giá xăng E5 có thể thấp hơn RON 92 1.000 đồng/lít và thấp hơn RON 95 là 1.700 đồng/lít. Ông Nguyễn Văn Tiu đánh giá: "Khi xăng RON 92 chính thức ngừng lưu hành thì mức chênh lệch 1.700 đồng/lít giữa xăng E5 và xăng RON 95 là rất hợp lý và đủ để hấp dẫn người tiêu dùng về khía cạnh giá. Như vậy, sẽ không lo người tiêu dùng chuyển sang sử dụng xăng RON 95 mà bỏ qua xăng E5".