Làng Vũ Đại trắng đêm sản xuất cá kho phục vụ Tết

Tết Nguyên đán Kỷ Hợi 2019 đang cận kề, người dân làng Đại Hoàng, xã Hòa Hậu, huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam (hay còn gọi là làng Vũ Đại) luôn tất bật, thức trắng đêm để kho cá phục vụ người dân ở khắp mọi miền đất nước và cả nước ngoài.

Ngay từ đầu tháng 12 âm lịch, người dân làng Vũ Đại đã bắt đầu kho cá người dân bán Tết. Do thương hiệu cá kho làng Vũ Đại ngày nay nổi tiếng nên lượng người đặt cá kho ăn Tết ngày càng nhiều, nên người dân Đại Hoàng những năm gần đây phải thức suốt đêm, nhiều cơ sở nổi tiếng phải thuê hàng chục người làm việc để cho kịp đơn đặt hàng.

Cá kho làng Vũ Đại là món ăn đặc sản của vùng chiêm trũng Lý Nhân - Hà Nam

Theo ông Trần Luận (chủ một cơ sở cá kho gia truyền ở làng Vũ Đại), quê ông xưa kia ruộng vườn toàn đồng chiêm trũng, gia đình nào cũng có ao cá. Bữa ăn nào cũng có cá nên món ăn này trở nên nhàm chán. Từ đó, người dân đã chế biến món cá theo nhiều cách để cho món ăn trở nên khác lạ hơn và món cá kho ra đời từ đó. Đặc biệt, ngày Tết cổ truyền, món cá kho thơm ngon không bao giờ thiếu với người dân nơi đây.

Sau này, nhiều người dân xa quê đi làm ăn, món cá kho cũng được nhiều người biết đến, thưởng thức và dần trở thành món đặc sản được nhiều người ưa chuộng.

Để có được niêu cá kho thơm ngon, hấp dẫn, những "nghệ nhân" kho cá ở làng Vũ Đại phải trải qua rất nhiều quá trình chuẩn bị công phu. Thứ nhất là niêu đất sau khi mua về được người dân rửa sạch, lau khô, lúc kho lại được tráng qua một lớp nước nóng để đảm bảo độ kín, an toàn thực phẩm trong niêu cá.

Nguyên liệu chính - cá trắm - phải là cá trắm đen được mua gom từ nhiều nơi, cá phải đảm bảo còn sống khỏe mạnh, không dịch bệnh, có cân nặng từ 3-4 kg trở lên. Một nồi cá kho hoàn chỉnh ít nhất phải có đầy đủ một số gia vị như nước cốt dừa, chanh tươi, riềng, ớt, sườn heo… ngoài ra còn có một số gia vị gia truyền khác.

Quá trình kho cá phải cho lửa cháy đều, liên tục trong 16 tiếng đồng hồ, củi dùng để kho cá chủ yếu là củi nhãn, theo người dân, củi nhãn có lượng nhiệt cao khi kho cá sẽ nhừ đến tận xương. Ngoài ra, trong quá trình kho cá, không được để lửa cháy to và cháy bé quá, vì thế để sản xuất ra nồi cá kho, người dân phải thức trắng đêm hoặc thay phiên nhau để trông và điều chỉnh củi lửa.

Được biết, những năm gần đây, cứ đến ngày Tết cổ truyền, làng Đại Hoàng có hàng ngàn niêu cá xuất bán ra thị trường, với giá 1 niêu cá kho (loại 1 kg) hiện có giá khoảng 400-500.000 đồng, thậm chí có nồi cá kho từ 3 kg có giá 1-1,2 triệu đồng, đã giúp nhiều người dân làng Vũ Đại trở nên khá giả, tạo công ăn việc làm, thu nhập ổn định cho hàng chục lao động.

Dưới đây là hình ảnh về quy trình làm ra 1 niêu cá kho nức tiếng ở làng Vũ Đại, huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam những ngày cận Tết Nguyên đán Kỷ Hợi:

Để có được những niêu cá thơm ngon, hấp dẫn như thế này, quy trình sản xuất 1 niêu cá kho cũng không hề đơn giản

Đầu tiên là cá, nguyên liệu này là phải cá trắm đen nặng khoảng 3-4 kg trở lên

Cá được làm thịt sạch sẽ, đánh sạch vảy

Sau đó bỏ đầu đuôi, ruột. Cá được cắt khúc vừa miếng

sau đó ướp bằng muối trắng

Nguyên liệu không thể thiếu là riềng, chanh, ớt, nước cốt dừa...

Nồi kho cá phải là nồi đất và được nhập chủ yếu ở Nghệ An và Thanh Hóa

Củi phải là củi nhãn do loại cây này cháy có lượng nhiệt cao

Ông Trần Luận - một địa điểm sản xuất cá kho nổi tiếng đang chuẩn bị các thao tác cho cá vào niêu để kho

Cá được xếp vào các niêu đất được lấy ở các tỉnh Nghệ An, Thanh Hóa

Sau đó cho riềng xay lên phía trên và các loại gia vị cần thiết

Niêu cá kho sau đó được đưa lên bếp đun liên tục trong vòng 16 tiếng đồng hồ

Do phải đun liên tục trong nhiều giờ, lửa luôn được giữ ở nhiệt độ vừa phải nên người dân phải thức trắng đêm thay phiên nhau trông coi để nồi cá kho khi thành phẩm có chất lượng ngon nhất

Không chỉ phục vụ người dân trong nước, hiện cá kho ở làng Đại Hoàng còn được xuất sang nhiều nước trên thế giới, giúp người dân nơi đây trở nên giàu có, người lao động có công ăn việc làm ổn định