LẮNG NGHE NGƯỜI DÂN HIẾN KẾ: TP HCM - Đồng Nai: Bắt tay kiến tạo siêu đô thị vùng

Năm 2025 đánh dấu bước ngoặt hạ tầng khu vực khi hàng loạt dự án tỉ đô được triển khai thần tốc cùng cơ chế phối hợp chưa từng có tiền lệ. Hai "đầu tàu" kinh tế phía Nam đang quyết liệt gỡ bỏ mọi rào cản, biến các quy hoạch trên giấy thành động lực tăng trưởng thực tế, mở toang cánh cửa liên kết vùng bền vững.

Kiến tạo "xương sống" giao thông

Trong tiến trình hình thành siêu đô thị vùng Đông Nam Bộ, hợp tác giữa TP HCM và Đồng Nai giữ vai trò hạt nhân. Thời gian qua, lãnh đạo hai địa phương đã có những chỉ đạo quyết liệt, đạt nhiều kết quả rõ nét trong quy hoạch và đầu tư hạ tầng.

Riêng năm 2025, UBND hai địa phương đã tổ chức hai cuộc làm việc cấp cao, thống nhất phương hướng quy hoạch và cơ chế phối hợp. Ở cấp độ chuyên môn, Sở Xây dựng hai bên duy trì cơ chế trao đổi thường xuyên để xử lý các vấn đề kỹ thuật, bảo đảm sự đồng bộ tuyệt đối từ khâu thiết kế đến thi công.

Hiện thực hóa tầm nhìn này, hàng loạt dự án trọng điểm quốc gia đang được phối hợp triển khai như: đường Vành đai 3 và 4, các tuyến cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu, Bến Lức - Long Thành, mở rộng cao tốc TP HCM - Long Thành - Dầu Giây và khởi động cao tốc Chơn Thành - Hoa Lư (CT30). Trong đó, đường Vành đai 3 và 4 được xem là "xương sống" giao thông, giúp giảm tải áp lực nội đô TP HCM và mở rộng không gian phát triển cho toàn vùng.

Để xóa bỏ hoàn toàn rào cản không gian ngăn cách bởi sông ngòi, hai địa phương đã chủ động trình Thủ tướng Chính phủ bổ sung quy hoạch loạt cầu kết nối chiến lược như: Cát Lái, Phú Mỹ 2, Long Hưng (Đồng Nai 2)...

Song song với đường bộ, mạng lưới đường sắt có bước tiến quan trọng khi hai bên phối hợp nghiên cứu kéo dài tuyến metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên) về Đồng Nai. Đặc biệt, dự án đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành được đề xuất giao TP HCM làm cơ quan chủ quản, hướng tới kết nối siêu tốc hai sân bay quốc tế lớn nhất cả nước.

Trong giai đoạn tới, hai địa phương xác định 3 mũi nhọn: Rà soát quy hoạch giao thông đồng bộ; thúc đẩy nhanh thủ tục pháp lý các dự án (trọng tâm là đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành); đẩy nhanh tiến độ thi công để sớm đưa công trình vào khai thác. Những định hướng này khẳng định vai trò động cơ kép của TP HCM và Đồng Nai trong việc thúc đẩy tăng trưởng bền vững khu vực phía Nam.

Gỡ "nút thắt" cơ chế, khơi thông dòng vốn

Để phát huy tối đa hiệu quả đầu tư, bài toán đặt ra là phải có giải pháp trọng tâm, bắt đầu từ việc xác định hạ tầng đường bộ là trụ cột liên kết. Theo đó, TP HCM và Đồng Nai cần phối hợp xử lý dứt điểm các vướng mắc về thủ tục. Riêng dự án cầu Phước An phải hoàn tất giải phóng mặt bằng trong quý IV/2025, đồng thời xử lý ngay tình trạng thắt cổ chai do chênh lệch quy mô mặt cắt ngang (giữa 6 làn và 4 làn xe) để tránh ùn tắc cục bộ.

Về nguồn lực, hình thức đối tác công - tư (PPP) được thống nhất áp dụng cho 3 công trình trọng điểm gồm 3 cầu: Cát Lái, Phú Mỹ 2 và Đồng Nai 2. Đáng chú ý, ngày 20-10, hai địa phương đã chốt phương án: TP HCM triển khai cầu Phú Mỹ 2, còn Đồng Nai chủ trì cầu Đồng Nai 2.

Bên cạnh huy động vốn xã hội, nhóm dự án đầu tư công như cầu Tân An, Thạnh Hội 2, Tân Hiền, Xóm Lá 2... cần khẩn trương hoàn thiện hồ sơ trình Thủ tướng Chính phủ, kết hợp nâng cấp Quốc lộ 51 và các nút giao tuyến cao tốc Long Thành - Dầu Giây.

Chiến lược này gắn liền với định hướng kết nối xanh thông qua 3 tuyến đường sắt ưu tiên (tuyến số 3 TP HCM kéo dài, tuyến Bàu Bàng - Cái Mép, tuyến Thủ Thiêm - Long Thành) và phát triển mô hình đô thị quanh nhà ga (TOD). Mạng lưới giao thông sẽ được hoàn thiện nhờ linh hoạt hóa đường thủy (xã hội hóa tuyến tàu cao tốc Bạch Đằng - Swanbay) và chuyển đổi 100% xe buýt liên tỉnh sang năng lượng sạch vào năm 2030, tạo nên một vành đai liên kết thịnh vượng cho toàn vùng Đông Nam Bộ.