Lộ trình tăng mức đóng BHYT

Chiều 1-12, tại hội thảo lấy ý kiến về định hướng xây dựng đề án từng bước thực hiện chính sách miễn viện phí, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Mạnh Hà cho biết dù tỉ lệ bao phủ BHYT cao, Việt Nam vẫn đối mặt nguy cơ nghèo hóa do bệnh tật, nhất là với người mắc bệnh mãn tính, bệnh hiểm nghèo, vì tỉ lệ chi tiền túi cho khám chữa bệnh còn cao.

Ông khẳng định chủ trương từng bước miễn viện phí là yêu cầu khách quan và cần thiết để bảo đảm quyền được chăm sóc sức khỏe của người dân. Đây là giải pháp kinh tế - tài chính mang ý nghĩa xã hội sâu sắc, đặc biệt với người nghèo và nhóm dễ tổn thương, góp phần tăng công bằng trong tiếp cận y tế, giảm tình trạng bỏ điều trị và thúc đẩy hệ thống y tế phát triển bền vững.

Theo bà Trần Thị Trang, Vụ trưởng Vụ BHYT (Bộ Y tế), năm 2024 cả nước ghi nhận 183,6 triệu lượt khám chữa bệnh, tăng 5,6% so với 2023; khoảng 40 triệu người khám BHYT thường xuyên, trung bình 4,5 lần/năm. Tuy nhiên, người dân vẫn tự chi hơn 40% tổng chi phí khám chữa bệnh, trong khi mức đóng BHYT còn thấp dù quyền lợi ngày càng mở rộng. Hơn 10 năm qua, Việt Nam chưa điều chỉnh mức đóng BHYT.

Cùng với đó, y tế cơ sở chưa cung cấp đầy đủ các dịch vụ chăm sóc sức khỏe ban đầu, khám sàng lọc bệnh tật chưa triển khai rộng rãi.

Bà Trang nhấn mạnh, Bộ Y tế đặt mục tiêu đến 2025, tỉ lệ tham gia BHYT đạt khoảng 95%, tỉ lệ chi trực tiếp từ tiền túi hộ gia đình giảm còn khoảng 35%. Các bệnh không lây nhiễm, bệnh mạn tính sẽ được quản lý, chăm sóc tại tuyến cơ sở.

Ngân sách nhà nước và BHYT chi trả cho dịch vụ cơ bản, phần vượt mức người dân sẽ chi trả để khuyến khích khám, chữa bệnh tuyến dưới. 100% trạm y tế cấp xã được trang bị cơ sở vật chất, nhân lực; đến 2027, mỗi trạm có ít nhất 4-5 bác sĩ, tỉ lệ khám, chữa bệnh BHYT tại trạm tăng trên 20%.

Để chuẩn bị lộ trình miễn viện phí cơ bản đến 2030, dự kiến từ năm 2026, người dân được khám sức khỏe định kỳ hoặc sàng lọc miễn phí ít nhất một lần/năm theo nhóm đối tượng ưu tiên; phối hợp với khám sức khỏe học sinh, sinh viên, khám bệnh nghề nghiệp và khám chữa bệnh BHYT để lập sổ sức khỏe điện tử toàn dân.

Nhóm ưu tiên gồm hộ gia đình cận nghèo và người cao tuổi từ 75 tuổi trở lên hưởng trợ cấp hưu trí xã hội, được hưởng 100% chi phí khám, chữa bệnh trong phạm vi quyền lợi BHYT. Đồng thời tăng tỉ lệ, mức thanh toán BHYT đối với thuốc, vật tư y tế, dịch vụ kỹ thuật. Bộ Y tế cũng dự kiến tăng mức đóng BHYT từ năm 2027 lên khoảng 5,1%.

Cũng theo bà Trang, giai đoạn 2028-2030, Bộ Y tế mục tiêu là giảm chi tiền túi của người bệnh xuống dưới 30%, tiếp tục tăng tỉ lệ và mức thanh toán BHYT đối với thuốc, thiết bị và dịch vụ kỹ thuật; thí điểm sàng lọc 2-3 bệnh có chi phí hiệu quả và thanh toán dịch vụ phòng bệnh từ quỹ BHYT.

Tỉ lệ bao phủ BHYT phấn đấu vượt 95% dân số, cùng đó tăng mức đóng BHYT lên khoảng 5,4% từ năm 2030, đồng thời thí điểm BHYT bổ sung và đa dạng hóa các gói bảo hiểm, trong đó có chăm sóc dài hạn.

Giai đoạn sau 2030, mục tiêu là bao phủ BHYT toàn dân, mở rộng sàng lọc 3-5 bệnh có chi phí hiệu quả, tiến tới miễn viện phí trong phạm vi gói dịch vụ cơ bản và mở rộng theo lộ trình, nguồn lực. Mức đóng BHYT dự kiến tăng lên 6% từ năm 2032; mạng lưới y tế cơ sở và hệ thống thanh toán BHYT được hoàn thiện theo hướng thông minh, đa tầng và đa gói quyền lợi.