Mở đường cho tàu hỏa hạng sang

Hôm 27-4, ngành đường sắt khai trương đoàn tàu chất lượng cao tuyến Sài Gòn - Đà Nẵng (SE22) và ngược lại (SE21). Tàu SE21/22 được nâng cấp, cải tạo từ các toa xe lửa tốt nhất hiện có, ngoại thất được làm mới, nội thất rộng hơn và có nhiều tiện ích hiện đại… Hồi tháng 10-2023, đoàn tàu chất lượng cao SE19, SE20 tuyến Hà Nội - Đà Nẵng được ngành đường sắt đưa vào hoạt động. Trước đó, tháng 1-2018, 2 đôi tàu khách chất lượng cao SE3, SE4 và SE5, SE6 tuyến Sài Gòn - Hà Nội cũng đã vận hành.

Như vậy, đến nay, ngoài các đoàn tàu truyền thống, ngành đường sắt đã phủ kín tàu chất lượng cao từ Bắc (Hà Nội) vào Nam (TP HCM).

Sự cố gắng này, cùng nhiều giải pháp đồng bộ khác, giúp ngành đường sắt từng bước vượt qua giai đoạn hết sức khó khăn (đặc biệt là thời kỳ bùng phát dịch COVID-19) và khởi sắc trở lại. Cụ thể, kỳ nghỉ 30-4 và 1-5 vừa qua, tàu lửa các chặng từ Hà Nội và TP HCM đi miền Trung, Nam Trung Bộ "cháy" vé sớm, ngành đường sắt phải tăng chuyến. Cả năm 2023, theo Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam (VNR), doanh thu toàn đơn vị đạt gần 8.504 tỉ đồng, bằng 135% so với năm 2022. Đây là một năm thành công của ngành.

Rất đáng ghi nhận sự nỗ lực của ngành đường sắt. Nhưng nhìn chung vẫn là "bình mới, rượu cũ"; loại tàu nào cũng khá ồn, rung lắc, chưa nhanh. Nói rộng ra, kết quả đạt được vẫn khiêm tốn so với tiềm năng hiện hữu, còn thưa vắng loại hình du lịch đường sắt. Đã có một vài tuyến ngắn đưa vào làm du lịch trải nghiệm, thuê nguyên toa, được chạy thử nhưng chưa gây tiếng vang.

Hàng không có loại hình charter (thuê nguyên chiếc) thì đường sắt cũng nên nghĩ tới cho thuê nguyên đoàn! Để làm được, phải có những chuyến tàu cao cấp, đủ sức hấp dẫn, trong nước chưa đủ lực thì mời gọi quốc tế. Vừa qua, đề nghị của Công ty Belmond (Pháp) về việc hợp tác khai thác đoàn tàu du lịch hạng sang Eastern & Oriental Express trên một số cung đường sắt; hay đề xuất của Vietravel về tuyến tàu hỏa 5 sao xuyên Việt… là những dấu hiệu tốt để phát triển đường sắt chất lượng cao, gắn chặt với mục tiêu khai thác thế mạnh từ du lịch.

Theo bình chọn gần đây nhất của trang cẩm nang du lịch Lonely Planet, trong 8 tuyến đường sắt đẹp nhất thế giới thì tuyến Hà Nội - TP HCM nằm ở vị trí đầu tiên. Giá trị tiềm ẩn lớn như thế trong khi phải còn chờ khá lâu nữa mới có thể có tuyến đường sắt cao tốc Bắc - Nam, thì ngay từ bây giờ hãy mạnh dạn mở đường cho tàu hỏa hạng sang. Belmond và VNR hiện đã ký MOU, ngoài ra một số thương hiệu quốc tế khác cũng quan tâm đến dịch vụ tàu hỏa cao cấp. Đây chính là mỏ vàng của ngành đường sắt.

Nhiều quốc gia châu Âu đã sớm đánh thức tiềm năng dịch vụ đường sắt cao cấp gắn với du lịch. Đường sắt Bắc - Nam Việt Nam dài 1.730 km đi qua hơn 20 tỉnh, thành phố với vô vàn điểm đến, danh thắng tuyệt vời thì chúng ta hoàn toàn có thể kết hợp khai thác du lịch rất hiệu quả; và bên cạnh du lịch là phát triển kinh tế, văn hóa, giao lưu quốc tế...

Còn chần chờ gì nữa?!