Khai thác cát lậu rộ lên ở Bắc Vân Phong

Lãnh đạo xã Vạn Thọ, huyện Vạn Ninh cho biết không có bất cứ mỏ khai thác cát nào được cấp phép tại khu vực ven biển. Tuy nhiên, việc khai thác cát ở khu vực này đang diễn ra công khai.

Lợi nhuận "khủng"

Từ phản ánh của người dân, chúng tôi có mặt tại khu vực Tuần Lễ (xã Vạn Thọ), chứng kiến hàng chục xe ben cỡ lớn, xe container thay nhau múc cát ở các triền đồi ven biển mang đi tiêu thụ. Màn đêm sụp xuống, các xe múc bật đèn để tiếp tục cào cát đổ lên các xe ben mang đủ biển số của các tỉnh Khánh Hòa (79), Phú Yên (78), Đắk Lắk (47)... Đến 21 giờ ngày 6-8, việc khai thác cát vẫn diễn ra và không có dấu hiệu dừng lại.

Theo tìm hiểu của phóng viên, khu vực này có ít nhất 2 bãi khai thác cát trái phép do 2 người tên Đại và Cường tổ chức. Phía trước các bãi này đều có người canh phòng, khi phát hiện ra người lạ thì dừng khai thác. Khu vực khai thác rất gần khu vực thi công đường Vạn Thọ - Đầm Môn phục vụ cho Khu Kinh tế Vân Phong. Điểm khác biệt, các xe tải làm đường chở cát từ khu vực thi công ra bãi thải, còn các đối tượng khai thác cát lại chở cát trong khu vực này ra Quốc lộ 1. Nhiều xe thậm chí che chắn sơ sài, cát trên xe rơi vãi xuống đường.

Cảnh khai thác cát trái phép hôm 7-8

Theo một người trong giới xây dựng, hiện nay, nếu cát sông dùng trong lĩnh vực xây dựng, làm bê-tông cho các công trình có giá khoảng 180.000 đồng/m3. Các mỏ cát được cơ quan chức năng cấp phép phải khảo sát, đánh giá trữ lượng; doanh nghiệp phải đấu giá, nộp thuế đầy đủ. Trong khi đó, lợi nhuận từ việc khai thác cát chui rất lớn. Mỗi xe dung tích khoảng 20 m3 nếu chạy liên tục thì có thể tải được 500 m3/ngày/xe, trong khi việc khai thác cát chui này "miễn phí" hoàn toàn, không tốn các chi phí về thuế, hợp đồng lao động... Để cạnh tranh, các đối tượng này pha trộn với cát biển và bán với giá 125.000 đồng/m3, giảm hơn 55.000 đồng so với cát sông.

"Cát ở khu vực Vạn Thọ rất mịn nên khó để làm công trình xây dựng. Sẽ thật là nguy hại nếu những trạm trộn bê-tông ham rẻ mua các loại cát pha trộn này về để làm công trình. Tôi cho rằng chính quyền địa phương cần phải xử lý quyết liệt để tránh tính trạng khai thác lậu, không những thất thu về tài nguyên, môi trường mà ảnh hưởng rất lớn đến các công trình xây dựng ở các thành phố lớn như Nha Trang, Tuy Hòa…" - một kỹ sư xây dựng cho biết.

Chính quyền địa phương bất lực

Theo đường đi các xe khai thác cát chui, chúng tôi chứng kiến điểm tập kết cát rộng nhiều hecta cạnh Quốc lộ 1. Điểm tập kết này có lối đi vào, lối ra riêng biệt. Bên trong bãi tập kết với từng núi cát rất lớn. Điều chúng tôi thắc mắc là chính quyền địa phương vẫn để cho những mỏ cát lậu này tồn tại bấy lâu nay.

Theo người dân khu vực xã Vạn Thọ, Vạn Thạnh, việc khai thác cát lậu này diễn ra từ giữa năm 2019 nhưng không hiểu sao đến nay vẫn không giải quyết dứt điểm. Trước đây, cán bộ Đồn Biên phòng Đầm Môn có bắt được một số xe nhưng khi đưa về đồn thì các đối tượng này trút hết cát để phi tang chứng cứ. Việc xử lý đối tượng vi phạm được cho là khó khăn vì các điểm múc cát trái phép nằm trong diện tích đất có sổ đỏ của người dân thuộc nhiệm vụ, chức năng của chính quyền địa phương.

Ông Nguyễn Ngọc Thông, Phó Chủ tịch UBND xã Vạn Thọ, cho biết khu vực xã Vạn Thọ không có điểm nào được cấp phép khai thác cát. Không có chuyện chính quyền xã "bảo kê" cho các hoạt động khai thác cát trái phép này. Thực tế, chính quyền xã đã nhiều lần ra quân để ngăn chặn nhưng khu vực khai thác khá lộn xộn vì đang có công trình thi công đường. Từ UBND xã về khu vực khai thác xa khoảng 9 km nên khó kiểm soát. Qua tìm hiểu, có một đối tượng tên Đại ở Phú Yên đứng ra tổ chức việc khai thác này nhưng xã chỉ xử lý được phương tiện trực tiếp khai thác.

"Khi bắt quả tang, rất khó để đưa phương tiện về xử lý, như máy múc thì phải có người biết lái, đưa xe vào cẩu về. Có khi vận động cả ngày mới đưa được 1 xe về mà mức phạt chỉ 5 triệu đồng chưa đủ răn đe" - ông Nguyễn Ngọc Thông nói.

Sau khi tiếp nhận các hình ảnh, clip về nạn khai thác cát lậu, ông Võ Lục Phẩm, Phó Chủ tịch UBND huyện Vạn Ninh, tỏ vẻ bất bình. Ông Phẩm đã yêu cầu chính quyền xã Vạn Thọ phải khẩn trương có biện pháp chấn chỉnh lại tình trạng này. "Tôi đã yêu cầu đích thân chủ tịch UBND xã Vạn Thọ phải đứng ra xử lý. Tôi cũng sẽ trực tiếp đi xử lý, yêu cầu lực lượng chức năng xử phạt nặng để răn đe" - ông Phẩm khẳng định.