Mỹ "bỏ những điều khoản khó nhằn nhất" để ký thỏa thuận đất hiếm với Ukraine

Financial Times cho hay Ukraine đã đạt được các điều khoản có lợi hơn trong quá trình đàm phán và đang xây dựng thỏa thuận "tăng cường quan hệ với Mỹ". Văn phòng Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã xác nhận thông tin.

Dự thảo thỏa thuận đề ngày 24-2, đề cập đến việc Ukraine và Mỹ sẽ lập một quỹ có tên "Quỹ Tái thiết đầu tư".

Theo các điều khoản sửa đổi, quỹ sẽ nhận 50% doanh thu từ tài nguyên thiên nhiên của Ukraine, cũng như các cảng và cơ sở hạ tầng liên quan để tái đầu tư vào nền kinh tế Ukraine. "Quyền sở hữu chung sẽ được xác định dựa trên những đóng góp tài chính thực tế" – nguồn tin tiết lộ.

Thỏa thuận không bao gồm các nguồn tài nguyên đã đóng góp cho ngân sách nhà nước Ukraine, tức nó sẽ không bao gồm các hoạt động của các nhà sản xuất dầu khí hàng đầu Kiev như Naftogaz và Ukrnafta.

"Thỏa thuận mới không có điều khoản trao cho Mỹ quyền kiểm soát hoàn toàn đối với quỹ này, song vẫn thiếu các đảm bảo an ninh rõ ràng của Washington cho Kiev" – nguồn tin của Financial Times cho biết.

Thoả thuận ban đầu Mỹ có yêu sách trị giá 500 tỉ USD đối với tài nguyên thiên nhiên Ukraine, trong khi Kiev nhấn mạnh đến các đảm bảo an ninh từ Washington.

Ukraine hiện đồng ý cùng Mỹ quản lý quỹ, song Washington sẽ có thẩm quyền ra quyết định theo luật riêng của mình. 

Một điều khoản mới được bổ sung quy định rằng cả Ukraine và Mỹ đều không được phép bán hoặc chuyển nhượng cổ phần của mình trong quỹ mà không có sự đồng ý trước bằng văn bản của bên kia.

Các câu hỏi về cổ phần của Mỹ trong quỹ và các điều khoản về "quyền sở hữu chung" sẽ được giải quyết trong các thỏa thuận tiếp theo.

Ukraine và Mỹ đã cam kết bắt đầu soạn thảo ngay một thỏa thuận riêng nhằm phác thảo khuôn khổ chi tiết cho quỹ tương lai.

Giới chức Kiev xác nhận thông tin và cho biết Bộ trưởng Tư pháp, Bộ trưởng Kinh tế và Bộ trưởng Ngoại Ukraine đã phê chuẩn thỏa thuận này. Chính quyền Tổng thống Zelensky vẫn cần nhận được sự chấp thuận của quốc hội Ukraine thì thoả thuận mới có hiệu lực.

ABC News cho biết Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky có thể sẽ tới Washington để dự lễ ký kết thoả thuận dự kiến vào 28-2.