Mỹ: Tòa phúc thẩm tuyên bố thuế quan của Tổng thống Donald Trump là vi hiến

Tòa Phúc thẩm Liên bang Mỹ hôm 29-8 đã phán quyết rằng Tổng thống Mỹ Donald Trump không không có quyền pháp lý để áp đặt mức thuế quan rộng rãi, mặc dù không bãi bỏ mức thuế quan này.

Tòa án này đã duy trì phán quyết của Tòa án Thương mại quốc tế Liên bang Mỹ rằng tuyên bố về tình trạng khẩn cấp về kinh tế mà tổng thống Mỹ dùng để biện minh cho việc áp dụng thuế quan rộng rãi là vi phạm luật năm 1977 và hiến pháp Mỹ, trong đó quyền đánh thuế được dành cho Quốc hội.

Vì vậy, hầu hết các mức thuế quan mà chính quyền ông Donald Trump đã đưa ra là bất hợp pháp -  Guardian trích dẫn phán quyết mới.

Tuy nhiên, tòa phúc thẩm cũng bác bỏ một phần phán quyết của tòa sơ thẩm về việc bãi bỏ thuế quan ngay lập tức. Thay vào đó, tòa tuyên bố vẫn duy trì thuế quan mới và cho chính quyền ông Donald Trump thời gian để kháng cáo.

Theo AP, phán quyết này sẽ làm phức tạp thêm tham vọng của nhà lãnh đạo Mỹ về việc đảo ngược chính sách thương mại kéo dài hàng thập kỷ.

Ông Donald Trump có trong tay các luật thay thế để áp thuế nhập khẩu, nhưng chúng sẽ hạn chế tốc độ và mức độ nghiêm ngặt mà ông có thể hành động.

Thuế quan của ông - và việc triển khai thất thường của chúng - đã làm rung chuyển thị trường toàn cầu, làm dấy lên lo ngại về mối quan hệ giữa các đối tác và đồng minh, cũng như đe dọa thúc đẩy lạm phát và làm tăng trưởng kinh tế chậm lại - theo đánh giá của giới chuyên gia.

Theo AP, tổng thống Mỹ đã tuyên bố sẽ kháng cáo quyết định của tòa phúc thẩm. Ông viết trên mạng xã hội: "Nếu được thông qua, quyết định này sẽ thực sự phá hủy nước Mỹ.

Theo Guardian, vụ việc dự kiến sẽ được kháng cáo lên Tòa án Tối cao Mỹ, xoay quanh cách giải thích của ông Donald Trump về Đạo luật Quyền hạn kinh tế khẩn cấp quốc tế (IEEPA).

Luật đó trao cho tổng thống quyền giải quyết các mối đe dọa "bất thường và đặc biệt" trong các trường hợp khẩn cấp quốc gia, mà các tổng thống trước đây đã sử dụng để trừng phạt đối thủ hoặc đóng băng tài sản của họ.

Ông Donald Trump là tổng thống đầu tiên sử dụng IEEPA để áp đặt thuế quan. Ông đã tuyên bố rằng thuế nhập khẩu là hợp lý do mất cân bằng thương mại, sức mạnh sản xuất của Mỹ suy giảm, dòng ma túy chảy qua biên giới.

IEEPA không đề cập đến thuế quan, mặc dù cho phép tổng thống thực hiện nhiều hành động khác nhau để ứng phó với khủng hoảng.

Bộ Tư pháp Mỹ lập luận rằng luật này cho phép áp dụng thuế quan theo các điều khoản khẩn cấp, cho phép tổng thống điều chỉnh hoặc chặn hoàn toàn hàng nhập khẩu.

Phán quyết mới của tòa phúc thẩm liên quan đến 2 vụ kiện, một vụ do 5 doanh nghiệp nhỏ đệ trình và vụ còn lại do 12 tiểu bang mà Đảng Dân chủ lãnh đạo đệ trình, lập luận rằng IEEPA không cho phép áp dụng thuế quan.

Theo các nguyên đơn, Hiến pháp Mỹ trao cho Quốc hội - chứ không phải tổng thống - quyền ban hành và áp dụng thuế quan, đồng thời bất kỳ sự ủy quyền nào cho quyền đó đều phải rõ ràng và có giới hạn.